Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) verileri, Türkiye’nin orman yangınlarıyla mücadeledeki zafiyetine ışık tuttu. Müdürlüğün 2021 yılına yönelik, “Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler” raporuna göre, “Orman Yangınlarıyla Mücadele” için planlanan projelerin neredeyse hiçbiri hayata geçirilmedi. Toplam 4,2 milyar TL bütçesi bulunan OGM, 26 helikopter alımı için yalnızca bin TL kaynak ayırdı.
BirGün’den Mustafa Bildircin’in haberine göre Orman Genel Müdürlüğü (OGM), ‘2021 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler’ raporunu yayımladı. Raporda, müdürlüğün 2021 yılının ilk yarısı için planladığı işler ve gerçekleşme durumlarına da yer verildi.
Rapora göre müdürlük, ‘Orman Koruma ve Yangınla Mücadele Projeleri’ kapsamında planladığı işler için 55 milyon TL harcama öngördü. Bu işler ‘tesisler’ ve ‘uçak ve helikopter hangarı’ olarak sıralandı. Tesisler için öngörülen harcamanın 15 milyon TL, uçak ve helikopter hangarı için öngörülen harcamanın ise 40 milyon TL olduğu belirtildi. Ancak rapora göre, 2021 Ocak-Haziran dönemini kapsayan altı ayda bu işler için yalnızca 28 bin TL harcandı. Paranın hangi iş için harcandığı ise rapora kaydedilmedi. Rapor, ‘Ormancılık Araştırma Kapasitesini Geliştirme Projesi’ kapsamında planlanan işler için de altı ayda hiçbir adım atılmadığını ortaya koydu. Müdürlük, ‘muhtelif sayıda’ olduğunu belirttiği tesis yapımı için 320 bin TL kaynak öngördü ancak 2021’in ilk yarısında bu kaynağın kuruşuna dokunmadı.
Mali Durum ve Beklentiler Raporu’nda, “Helikopter Alımı” planı da dikkati çekti. Müdürlük, 26 adet helikopter alım hedefi koysa da raporun, “Gerçekleşme” bölümüne yazılan sayı, “0” oldu. Rapora göre, 26 adet alınması planlanan helikopterler için yalnızca bin TL ödenek ayrıldı. Müdürlük, 2021’in ilk altı ayında, “Laboratuvar cihazları, koruma gözetleme sistemi, sayısal el telsizi, sayısal araç telsizi, orman yangınları karar destek sistemi" gibi planlanan işleri için de adım atmadı. Müdürlüğün, “Orman Yangınlarıyla Mücadele” başlığı altında planladığı hedeflerden çok az bir bölümü için harekete geçildi. Rapora göre müdürlük, “Yangın cell sistemi” işini yılın ilk yarısında tamamladı. Mobil güneş enerji sistemi kurulumuna yönelik hedef de altı ayda gerçekleştirildi.
Hazırlıksız yakalandırlar
Her gün yüzlerce hektar orman alanının göz göre göre yandığını, OGM’nin ise yangınlara yeterince müdahale edemediğini ifade eden CHP Milletvekili Murat Emir, şunları kaydetti:
“Tüm uyarılara rağmen yangına hazırlıksız yakalandılar. Bütçe kalemleri de bu hazırlıksızlığı net bir şekilde ortaya koyuyor. THK’nin uçaklarını hangarda çürüten, 'Yangına helikopterlerle müdahale edeceğiz' diyen OGM, 26 helikopter alımı için ise bin TL'lik ödenek ayırmış. Yalnızca bin TL... Yani biz bu yıl helikopter de almayacağız demişler. Yine aynı başlık altındaki diğer kalemlere baktığımızda da benzer bir durumu görüyoruz. Bakanlık envanterindeki uçak ve helikopter sayısı yangına müdahale için yeterli midir? Değilse Helikopter alımı için Orman Genel Müdürlüğünün 2021 yılı bütçesinde neden kaynak ayrılmamıştır?”
***
• Öngörülen harcama: 55 milyon TL
• Gerçekleştirilen harcama: 28 bin TL
• Hedef: 26 helikopter alımı
• Gerçekleştirilen: 0
• 4.5 milyon hektarlık orman devlete tescil edilemedi.
***
İstanbul’un on katı büyüklüğündeki orman tapusuz
Çıkan orman yangınları ile mücadele edemeyen iktidar, binlerce hektar ormanlık alanın yok olmasını engelleyemedi. İktidar 4.5 milyon hektarlık ormanlık alanın devlete tescilinin yapılmasını da yıllardır tamamlayamazken bu tespit Sayıştay’ın Orman Genel Müdürlüğü (OGM) denetim raporunda yer aldı. “Orman Alanının yüzde 16’sının tapuya tescil edilememesi nedeniyle etkin korunamaması” başlığıyla rapora yazılan denetim bulgusunda, “1937 yılından günümüze kadar kadastrosu tamamlanan 24,5 milyon hektar ormanlık alandan 4 milyon hektar alanın tapuya tescil edilemediği görülmüştür” denildi. 2019 yılı sonu itibarıyla OGM’nin Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) ile beraber yürüttüğü kadastro çalışmaları sonucunda kadastrosu tamamlanan 24,5 milyon hektarlık kısmın yüzde 84’ünün tapuya tescili sağlandı. Ancak kalan yüzde 16’lık kısmın tapuya tescili yapılmadı.
Raporda, şu tespitler yer aldı:
“Ormanın devamlılığının korunması ve ormancılık çalışmalarının verimli bir şekilde yapılabilmesi orman kadastrosunun yapılmasına bağlı. Kadastro çalışmalarındaki ana amaç mülkiyet sorunlarını çözmeye yönelik. Tescilin tamamlanamaması kadastro çalışmalarının amacına ulaşmaması anlamına gelmekte. Orman kadastrosu ve genel kadastronun değişik zamanlarda farklı birim ve kanunlara göre yapılmış olmasından kaynaklanan farklılıklar nedeniyle bu iki kadastro aynı tapu sicilinde örtüşmemekte.”
