Makina Mühendisleri Odası (MMO) geçtiğimiz yılın elektrik ve doğalgaz fiyatlarına ilişkin yayınladığı raporda, enerji girdilerinin ithalatının arttığını belirterek, elektrik şirketlerinin kamulaştırılması ve yenilenebilir enerjiye yönelme gerekliliğine dikkat çekti.

‘2018 Yılı Elektrik ve Doğalgaz Fiyatları, Tarife Uygulamaları, Maliyetleri Artıran Etkenler ve Yapılması Gerekenler Üzerine Oda Raporu’nda Türkiye’nin enerji girdilerinde ithalat payının 2018’de yüzde 15,56 artarak 37,2 milyar dolardan 42,99 milyar dolara çıktığı belirtilerek, bu tutarın 2018 yılının toplam ithalatının yüzde 19,28’ini oluşturduğu ifade edildi.

Kullanılan doğalgazın yüzde 99’undan fazlasının ithal edildiği hatırlatılan raporda, 2018’de elektrik fiyatlarının konutlarda yüzde 45, diğer tüketici gruplarında yüzde 71-72 oranında zamlandığı söylendi. 2019 yılı başında yapılan yüzde 10 indirimin etkili olmadığı da eklenen raporda, konutlarda yüzde 50,2, diğer tüketici gruplarında yüzde 250’yi aşan oranlarda zam gerçekleştiği belirtildi.

“Enerji fiyatındaki artış enflasyonun 1,5 katı”

“Elektrikteki yüzde 30,5-72,1 oranlarındaki artışlar, kamuoyuna iftiharla açıklanan yüzde 20,3 oranındaki yıllık enflasyonun 1,5-3,5 katı” denilen raporda 2017 ve 2018 yılı sonu doğalgaz fiyatlarının bir yıllık fiyat artışına ilişkin şunlar söylendi: “Konutlarda yüzde 25-37, küçük sanayi kuruluşlarında yüzde 29,5, büyük sanayi kuruluşlarında yüzde 100, elektrik üretimi için yakıt olarak doğalgaz kullanan santrallerde yüzde 146 oranında arttı.”

Bu yıl başında doğalgaz fiyatlarına yapılan yüzde 10 indirime rağmen fiyatların Ankara, İstanbul ve Bursa gibi konut abonelerinin en çok olduğu kentlerde 2017 sonuna göre yüzde 17-26 oranında arttığına dikkat çekildi.

“Abonenin ödediği bedel gizlendi”

1 Ocak 2016’da yapılan mevzuat değişikliği ile faturalarda ayrı ayrı görünen bedellerin gizlenmeye başlandığı hatırlatılan raporda “Elektrik abonelerinin hangi faaliyete ne kadar bedel ödediklerini öğrenemeyeceği bir fatura sistemi oluşturulmuştur” denildi.

İndirimin asıl olarak özel dağıtım şirketlerine yapıldığına dikkat çekilen açıklamada Elektrik Üretim A. Ş.’nin şirketlere toptan elektrik enerjisi satışlarında yüzde 27,2 oranında indirim yaptığına, bunun da şirketlere yıllık 5-5,5 milyar liralık destek olduğuna değinildi.

“TRT payı kaldırılsın, enerji şirketleri kamulaştırılsın”

“Çok zamanlı tarife yapısından tarifelere yapılan artış veya indirimlerde farklılık yaratılarak gizli zamların önünün açılmasına son verilmelidir” denilen açıklamada elektrik faturalarındaki TRT payının iptal edilmesi, doğalgaz fiyatlarında KDV’nin yüzde 18’den 1’e düşürülmesi, ÖTV’nin kaldırılması istendi.

Raporda son olarak, dışa bağımlılığın azaltılması için güneş ve rüzgar gibi enerji kaynaklarına yönelmek gerektiğine dikkat çekilerek “17 yıldır iktidarda olan siyasi kadroların yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretimi için belirledikleri hedef rakamlarla bugünkü duruma ait veriler karşılaştırıldığında, yenilenebilir kaynakların yeterince değerlendirilemediği görülmektedir” denildi.

Elektrik dağıtım şirketlerinin kamulaştırılması gerektiğine de dikkat çekilerek “Yeni doğalgaz santral projelerine lisans verilmemeli, lisans alan projelerden yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin de lisansları iptal edilmelidir” ifadelerine yer verildi.