Yunanistan’ın 2. Dünya Savaşı’nda Nazi işgaline karşı direnişinin sembolü olan, 19 yaşında olduğu 1941 yılında Atina’daki Akropolis’e tırmanarak Nazi bayrağını söküp yerine Yunan bayrağı asmasıyla direnişin fişeğini çakan solcu siyasetçi ve yazar Manolis Glezos 97 yaşında öldü. Glezos’un Atina’da bir hastanede kalp yetmezliğinden öldüğü açıklandı.

PASOK’tan Syriza’ya geçmişti

Glezos, Yunan solunun simgelerinden biriydi. Akropolis’teki gamalı haçlı bayrağı sökerek Nazilere karşı direnişin ilk somut eylemini gerçekleştiren Glezos, 2010 ve 2015 yıllarında ekonomik krize karşı alınan tasarruf tedbirlerine karşı eylemlerde de polisin biber gazına rağmen en ön saflarda yer almıştı. Uzun yıllar sosyalist PASOK’un üyesi olan Glezos, 91 yaşında olduğu 2014’te SYRIZA’ya ‘transfer’ olmuş, bu tarihte partisini Avrupa Parlamentosu’nda temsil etmişti.

‘Kaybettiğim yoldaşlarıma borcumu ödüyorum’

Glezos 2012’de Reuters’la söyleşisinde, bu kadar uzun süredir siyasette yer almasının sebebini, ölen yoldaşlarının anısını canlı tutmak olduğunu şu sözlerle anlatmıştı: “Her mücadeleden, her protestodan önce birbirimize ‘Yaşarsan beni unutma’ diyorduk. Bu zorlu yıllarda kaybettiklerime borcumu ödüyorum. Tek pişmanlığım, daha fazlasını yapmamış olmam.”

Manolis Glezos kimdir?

Glezos Yunanistan ve Balkanlar’ın komünist hareketinin yakın tarihine damgasını vuran bir simaydı. 1922 yılında Naksos Adası’nda dünyaya gelen Glezos 1935’te Atina’ya göç etti ve 2. Dünya Savaşı’nın başlarında Ekonomi Bilimleri Üniversitesi’nde öğrenim görmeye başladı. Savaşın başlarında önce cunta yönetimine karşı çıkan Glezos, 1941’de komünist hareketteki arkadaşlarıyla Nazi işgaline bayrak açtı.

İşgalin ilk günlerinde, bir yoldaşı ile beraber Akropolis’te dalgalanan Nazi bayrağını gönderden indirdi. Bu sembolik hareketle Yunanistan’daki faşizm karşıtı devrimci hareketin fitili de ateşlenmiş oldu. 1943 yılında İtalyan faşistler tarafından tutuklanan Glezos 1944’te de ülkesinin faşistleri tarafından alıkonuldu.

Hakkında idam cezası varken vekil seçildi

1945 sonrasındaysa Yunanistan İç Savaşı dönemi boyunca komünist cephede en ön safhalarda rol aldı ve tarihi Rizospastis gazetesinin genel yayın yönetmeni konumuna geldi. 1948-1949 yılında idam cezasına çarptırılan Glezos 1951 yılında komünist hareketin resmi siyasi partisi konumundaki EDA’nın listesinden tutuklu halde Yunanistan Parlementosu’na seçildi.

1956 yılında Yunanistan solunun bir diğer tarihi gazetesi olan Avgi’nin genel yayın yönetmenliğini üstlenen Glezos, 1961 yılında yeniden tutuklu haldeyken milletvekili seçildi. 1967-1974 cuntası döneminde hapis cezalarına çaptırılan Glezos 1974 sonrası ilkin PASOK, sonrasındaysa SYRIZA ile işbirliğine gitti. Glezos 2014 yılında Avrupa Parlamentosu’na Syriza’nın desteği ile seçildi.  2015 yılında Syriza’nın kemer sıkma politikalarına destek vermesi sonucu Glezos bu parti ile olan bağlarını kesti.

Nikolaos Stelya - Gazete Duvar / 30.03.20