Ukrayna savaşının çok yönlü sonuçlarından biri de enerji ve gıda fiyatlarındaki sonu belirsiz artışlar oldu. Rusya önemli bir petrol tedarikçisidir. NATO ülkeleriyle olan çatışma ve ilgili yaptırımlar emtia piyasasında belirsizliği körükledi ve dolayısıyla fiyatları yükseltti. Savaşın başlamasından sonra hızla yükselen petrol ve akaryakıt fiyatlarından yararlananlar ise enerji şirketleri oldu. Çok uluslu petrol şirketlerinin, yüksek petrol ve yakıt fiyatları sayesinde bir önceki yılın beş katı olan kârlar elde ettikleri belirtiliyor.
Avrupa’nın enerji devleri Shell, TotalEnergies ve Repsol, yüksek petrol fiyatları sayesinde ikinci çeyrekte rekor sonuçlar elde ederek bir önceki yılın rakamlarını kat kat artırmış oldular. İngiliz enerji devi Shell’in kazancı Nisan-Haziran çeyreğinde beş katına çıkarak 18 milyar dolara ulaştı. Fransız TotalEnergies şirketi kârını ikiye katlayarak 5,7 milyar avroya, İspanyol petrol şirketi Repsol ise, bir önceki yıla göre kârını ikiye katlayarak 2,54 milyar avroya çıkardı.
Avusturyalı petrol, gaz ve kimya şirketi OMV, kriz sırasındaki satışlarını bir önceki yıla göre ikiye katlayarak 14,79 milyar avroya çıkardı. Kâr, bir yıl önce 643 milyondan 1,42 milyar avroya yükseldi. Almanya enerji şirketi RWE, tahminini yukarı çekti. Şirket, 3,6 ila dört milyar avro yerine beş ila 5,5 milyar avro kâr bekliyor. RWE, su, biyokütle ve gazdan elektrik üretiminde “olağanüstü derecede iyi bir sonuca” vardığını ve enerji ticaretinde “güçlü bir performansa” sahip olduğunu söyledi.
Önümüzdeki günlerde rakamlarını açıklayacakları söylenen enerji devleri ExxonMobil, Chevron ve BP’den de rekor sonuçlar bekleniyor
TotalEnergies 28 Temmuz günü yaptığı açıklamada, “Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, petrol fiyatlarının ortalama 110 doların üzerine çıkması, rafineri marjlarının rekor seviyelerde olması ve gaz fiyatlarının bazen Avrupa ve Asya’daki petrol fiyatlarından daha yüksek olmasıyla enerji piyasaları üzerinde bir etkiye sahip olmaya devam etti” dedi. Şirket, daha fazla üretti ve böylece “enerji güvenliğine katkıda bulunduğunu” belirtti. Repsol ise, yılın ilk yarısında alınan iyi sonuçların corona krizinde yaşanan kayıpları telafi etmeye yardımcı olduğunu vurguladı.
Enerji şirketlerinin milyarlarca dolarlık kâr elde etmesi, aşırı kâr vergisinin getirilmesi konusundaki tartışmayı körükleyebileceği söyleniyor. Mayıs ayında İngiliz hükümeti, petrol ve gaz endüstrisinin ortalamanın üzerindeki kârlarına özel bir vergi getirdiği belirtiliyor. Belçika ve İspanya gibi ülkelerde de enerji şirketlerine özel vergilendirme getirilmek istenmişti. Aynı şey, Almanya’da da tartışılıyor.
