İzmir Aliağa Gemi Söküm sahasında bulunan Gökhan Han isimli bir geminin sökümü sırasında asbest açığa çıktığı tespit edildi. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası İzmir Şubesi asbestli gemi sökümü ile ilgili yazılı açıklama yayınladı.

Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“ASUD (Asbest Söküm Uzmanları Derneği) ve EİB (Ege İşçi Birliği) tarafından ortaklaşa yapılan çalışmayla Nemrut körfezinde Kılıçlar Gemi Söküm A.Ş tarafından sökülen Gökhan Han isimli gemide amosit türü asbest varlığı, akredite laboratuvarın 22-06-1250 no’lu raporuyla ispatlanmış ve hazırlanan ortak bülten ile basına ve kamuoyuna duyurmuştu.

Aliağa/ Nemrut Körfezi'nde 22 adet gemi söküm tesisinde geçmişte yaşananlar, gemi sökümünün yarattığı çevre kirliliği ve işçi sağlığına yönelik oluşturduğu riskler bölgemiz için ciddi bir sorun olmaya devam etmektedir. Gerçekleştirilen uygulamalar ile ilgili olarak karşımıza çıkan tablo ve yaşanan örnekler de kaygılarımızı ve haklılığımızı arttırmaktadır.

Bu konuda birçok örnek yaşanmış ve suçüstü yapılmıştır. OTOPAN gemisinde 1 ton olarak beyan edilen asbestin 77, 4 ton olduğu belgelenmiş ve geri gönderilmesi sağlanmıştı. 2015 yılında zehir yüklü gemi KUİTO, 2016 yılındaysa ETHANE adlı sıvılaştırılmış doğal gaz tankerinin, açılan davalar ve alınan yürütmeyi durdurma kararlarına rağmen sökümü gerçekleşmişti. Gökhan Han isimli gemide işçilerin bilinci ve tepkisiyle asbest varlığı ifşa edildiyse de -tüm ikaz ve ifşalara rağmen- halen Gökhan Han gemisinin mevzuat dışı devam eden sökümüyle hem iş cinayetleri hem de ekolojik yıkım devam etmektedir.”

Açıklamanın devamında şunlar ifade edildi:

“Ulusal ve uluslararası mevzuatlar ve söküm tesisleri için uluslararası standartları belirleyen Türkiye’nin de imzacısı olduğu Basel ve Hong Kong Uluslararası Sözleşmeleri çerçevesinde;

1) Söküme gelen gemilerin yapısında ne tür tehlikeli madde bulunduğuyla ilgili envanterinin çıkartılması, gemilerin tehlikeli atıklardan arındırılması zorunludur. Bu envanter yetkili/bağımsız denetçiler ile yürütülmelidir.

2) Gemi geri dönüşüm planı özel olarak her gemi için detaylı olarak hazırlanmalıdır.

3) Planda geri dönüşüm tesisi içerisinde geri dönüşümü yapılamayacak tehlikeli maddelerin bertaraf edilmesi veya çevreye zarar vermeyecek şekilde muhafaza edilmesi sağlanmalı, tüm söküm işlemlerinde toprak ,deniz kirliliğine ve tozuma yoluyla hava kirliliğine yol açmayacak özel önlemler planlanmalıdır.

Asbest ve tehlikeli atık bertarafı sağlanana kadar Gökhan Han gemisi sökümü acilen durdurulmalı ve tesisin duruşu boyunca işçi hak ve alacakları eksiksiz ödenmeli sonraki her sökümde bağımsız heyetin denetimine açılmalıdır.”