Van Tarihi Eserleri Koruma Araştırma ve Geliştirme Derneği (VAN ÇEVDER), 13 Temmuz 1930’da Erciş ilçesinde bulunan Zilan Vadisi’nde (Geliyê Zîlan) gerçekleşen katliamın 92’nci yıl dönümü dolayısıyla dernek binasında açıklama yaptı. Dernek Başkanı Ali Kalçık, Zilan Vadisi’nde binlerce Kürt’ün katledildiğini anımsattı. 

Mezopotamya Ajansı’nda yer alan habere göre katliamın dönemin gazeteleri tarafından “kahramanlık” şeklinde kamuoyuna yansıtıldığına dikkati çeken Kalçık, 13 Temmuz 1930 tarihli Cumhuriyet gazetesinin manşetine işaret etti. Kalçık şunları ifade etti:

“Bir kahramanlık destanı gibi sunulmuştu. Katliamdan kaçan hamile kadınlar yakalanınca karınları süngü ile deşilerek, çocukların cinsiyeti hakkında iddialaşmaya varıldı.”

Zilan’da yaşanan katliamın hafızalardan silinmesi için bölgede ekolojik tahribatlara yol açacak projelerin uygulamaya sokulduğunu aktaran Kalçık, vadide 4 bin 300 bitki ile sayısız endemik türün olduğunu ifade etti. Herhangi bir çalışma yapılmadan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporları ile mermer ve termik santrallerinin kurulduğuna dikkati çeken Kalçık şöyle devam etti:

“Zîlan doğasında yaptığı tahribatın önüne geçilmezse bu durum sucul yaşamın sonu, endemik bitkilerin yok oluşu olacaktır. Zalan Vadisi bugün de ekolojik yıkım projeleriyle yok edilmek isteniyor. Van Gölünü besleyen en büyük nehir olan Zîlan, son yıllarda yapılan baraj ve HES ile yıkıma uğratıldı. Son yıllarda altın madeni açmak üzere sondaj çalışmaları başlatan vadiye, mermer ocağı açılarak, vadinin ekosistemi bu projeyle geri dönülmez yıkıma uğratılmaktadır. Dün silahlarla katliam yapılan vadide bugün de ekolojik yıkımlarla tahribatlar yapılmakta.”