Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM), kimi Avrupa hapishane ve polis merkezlerinde sistematik işkence ve kötü muamele gözlemlendiğini, bu ülkeler arasında Türkiye'nin de bulunduğunu not eden bir karar oyladı.
Kayhan Karaca’nın DW’de yer alan haberine göre karar, AKPM'nin Strasbourg'da devam eden genel kurul toplantılarında oylamaya katılan 67 kişiden 66'sının oyunu alarak kabul edildi, diğer üye çekimser kaldı. Oylamaya AKPM Türkiye heyetinden sadece DEM Partili Berdan Öztürk katıldı. Öztürk karar lehinde oy kullandı.
Kararda, Avrupa genelinde işkence ve kötü muamelenin henüz sonlanmadığı, hatta kimi ülkelerde sistemleşme ve/veya genelleşme eğiliminde olduğunun gözlemlendiği kaydediliyor. Bu ülkelere örnek olarak Rusya, Azerbaycan ve Türkiye gösteriliyor. Avrupa Konseyi'ne üye birçok ülkede gözaltında kötü muamele şikayetleri alındığı belirtiliyor.
Karar metninin Türkiye'ye ilişkin bölümünde, “son yıllarda gözaltında ve cezaevlerinde işkence ve kötü muamelenin arttığı dile getiriliyor.
AİHM kararlarına gönderme yapıldı
Karara temel oluşturan ayrıntılı rapor Kıbrıslı Sosyal Demokrat parlamenter Constantinos Efstathiou tarafından hazırlandı. Raporda, “1993-2011 döneminde Türkiye'de özellikle tutuklama, gözaltı, sorgulama ve eylemlere saldırı esnasında güvenlik güçlerinin uyguladığı işkence ve kötü muameleler konusunda” Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) gündemine taşınan davaların kararları hatırlatılıyor. AİHM'nin Abdullah Öcalan, Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş kararlarına göndermede bulunuluyor “olası kötü muamele riskine karşı Avrupa Konseyi'nin bu dosyaları yakın takibe alması” isteniyor.
Raporda CPT'nin 2019'da Türkiye'de kimi hapishaneler ve polis merkezlerine düzenlediği ziyaretlere ilişkin 2020'de yayımlanan raporunda, güvenlik güçlerinin gözaltındaki kimi bireylere karşı “aşırı güç ve/veya fiziki kötü muamelede bulunduğuna” dair bulgulara yer verdiği aktarılıyor.
Türkiye kaynaklı işkence ve kötü muamele iddialarının 2017'den bu yana arttığına dikkat çeken AKPM, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası Türkiye'de kimi cezaevi ve polis merkezlerine düzenlenen periyodik ziyaretlerle ilgili raporların henüz yayımlanmadığını bildiriyor.
İşkenceye karşı etkin önlem çağrısı
Kabul edilen kararda Avrupa Konseyi üyesi ülkeler işkence ve kötü muameleye karşı etkin önlem almaya çağrılıyor. Bu önlemler arasında işkence ve kötü muamelenin orantılı ve caydırıcı ceza donanımıyla spesifik suç haline getirilmesi, bu suçlardan sorumlu yetkililerin hesap vermelerinin sağlanması, bu suçlar için zaman aşımı uygulanmaması, etkin soruşturma yürütülmesi, sorgulamaların video kaydına alınması, işkence ve kötü muamele uygulanarak elde edilen itirafların mahkemeler önünde kanıt olarak kabul edilmemesi, polis içinde ve hapishanelerde işkence ve kötü muameleyi ihbar etmenin cesaretlendirilmesi ve ihbar edenlerin korunması ve CPT raporlarının devletlerin izni olmaksızın yayımlanması da var.
