Eğitim Sen İzmir 5 Nolu Şube'nin İzmir'in Buca ilçesindeki bir ilkokula Esat Oktay Yıldıran'ın isminin verildiğini açıklayıp tepki göstermesi üzerine tepkiler gelmeye başladı. TTB, Diyarbakır Barosu, İHD yaptığı paylaşımlarla işkencecinin adının okula verilemeyeceğini belirtilerek, yanlıştan dönülmesini istedi.

Tepkiler üzerine açıklama yapan Milli Eğitim Bakanlığı kararı tasvip etmenin mümkün olmadığını belirterek "Milli Eğitim Bakanlığı Kurum Açma, Kapatma ve Ad Verme Yönetmeliği'ne göre ad verme yetkisi olan valiliğe (İzmir Valiliği) gerekli bilgi verilmiştir" dedi.

***

Eğitim Sen İzmir 5 Nolu Şube yaptığı yazılı açıklamayla tepki gösterdi. Tüm tepkilere rağmen valiliğin Buca ile özdeşleşmiş okul isimlerini değiştirmeye devam ettiği belirtilen açıklamada şunlar denildi:

"1930 yılında kurulan Buca Ortaokulu’nun adı Şehit Hüseyin Şimşek, 1962 yılında kurulan Şirinyer Lisesi’nin adı Ertuğrul Gazi Anadolu Lisesi, 1966 yılında kurulan Gürçeşme Lisesi’nin adı Kanuni Sultan Süleyman Anadolu lisesi, 1978 yılında eğitime başlayan Buca Endüstri Meslek Lisesi’nin adı Süleyman Şah olarak değiştirilmiştir.”

Valiliğinin 15 Nisan 2023 tarihinde yaptığı isim değişikliğiyle bir skandala imza attığı vurgulanan açıklamada şunlar ifade edildi:

“1959 yılında kurulan Belenbaşı Köyü İlkokulu’nun adı 1980’li yılların işkenceci isimlerinden Esat Oktay Yıldıran İlkokulu olarak değiştirilmiştir. 12 Eylül darbesinin simgelerinden biri olan Diyarbakır Cezaevi komutanlığı görevini yapan işkenceci Esat Oktay Yıldıran kimdir; 12 Eylül darbesinden sonra Diyarbakır Cezaevi’nde müdür olarak görev yapmış, görevi sırasında 60’a yakın insanın ölmesine neden olmuş bir işkencecidir. Esat Oktay Yıldıran’ın yaptığı işkenceleri anlatan onlarca kitap ve sinema filmi bulunuyor.

Böyle bir işkencecinin adının bir eğitim kurumuna verilmesi kabul edilemez. AKP iktidarı vatandaşın tepkisi sonucu, bu işkencecinin adını parktaki anıttan silmiştir. 2010 yılında AKP’li Fatih Belediyesi, Fatih Şehitler Parkı’ndaki anıttan Esat Oktay Yıldıran adını sökmüştü. AKP iktidarı, 2010 yılında adını parktan sildiği işkencecinin adını şimdi bir eğitim kurumuna veriyor. Eğitim Sen olarak bir eğitim kurumuna, yaptığı işkencelerle tanınan, onlarca insanın ölümüne neden olan birinin adının verilmesini kınıyoruz. Bu ayıbın bir an önce düzeltilmesi ve İzmir Valiliği tarafından yapılan bu isim değişikliğinden derhal vazgeçilmesini talep ediyoruz."

Diyarbakır Barosu'nun açıklaması şöyle:

“İzmir'in Buca İlçesi Belenbaşı Köyü'nde bulunan Belenbaşı İlkokulu binası yıkılmış ve yeni yapılan okul binasına 12 Eylül Darbesi’nden sonra 1981-83 yılları arasında Diyarbakır E Tipi Askeri Cezaevi'nde 34 mahpusun yaşamını yitirmesine neden olan yaygın işkence vakalarıyla bilinen Esat Oktay Yıldıran'ın isminin verildiği haberleri kamuoyuna yansımıştır.

İnsanlığa karşı işlediği suçlar tüm kamuoyu tarafından bilinen kişinin isminin bir ilkokula verilmesi, darbe dönemindeki korkunç ve sistematik işkence yöntemlerinin uygulandığı merkezlerden biri olan Diyarbakır Cezaevinin müzeye dönüştürülmesine yönelik yürütülen çalışmaların samimiyetini de haklı olarak sorgulatmaktadır.

Diyarbakır Barosu olarak, insanlığa karşı işlenen suçların asli faili olan bir kişinin isminin ilkokula verilmesini, toplumsal hafızanın yitimi olarak görüyor ve bir an önce bu yanlıştan dönülmesini bekliyoruz.”

Türk Tabipleri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Şebnem Korur Fincancı: 

"Cezasızlığın da ötesine geçip işkencecileri ödüllendiren bir aşamaya taşıdıkları bir dönemde yaşamanın, hafızanın nisyan ile malüllüğünden kurtulamamanın  utancı hepimizindir!"

İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı Eren Keskin: 

"Bir insanlık suçlusu Esat Oktay Yıldıran!! Geldiğimiz nokta ‘Kürde şiddetin, işkencenin meşrulaştırılmasıdır’!! Bir zamanlar ‘biz farklıyız’ diyenler SİZ TA KENDİSİSİNİZ O DEVLETİN!! Tabii ‘devlette devamlılık esastır’!"