“Yerli/milli” AKP iktidarının dış finansman arayışı, yabancı sermayeye güven verme çabası sonuç vermiyor. Türkiye kapitalizminin çok yönlü krizi, bir yandan yabancı sermayenin ülkeye akışını sekteye uğratırken diğer yandan yerli sermayenin de yurtdışına kaçış eğilimini yükseltiyor.

TOBB bünyesindeki Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) Ocak ayında yayımladığı bülten, yabancı doğrudan yatırımların (FDI) artışının azaldığını ve yurtdışına yapılan doğrudan yatırımlarda (ODI) artış eğiliminin hızlandığını ortaya koydu. 2018 Kasım ayı verilerinin yayımlandığı bültende, bu eğilimler doğrultusunda ODI/FDI oranının yükseldiğine dikkat çekildi.

11 ayda 2017’ye göre yüzde 7,6 artış

2017 yılında 10,9 milyar olarak gerçekleşen dışarıdan gelen doğrudan yatırımların Kasım 2018 itibarıyla ancak 11,1 milyar dolara ulaştığı ifade edilen bültende, yerli sermayenin yurtdışına kaçışının ise 2,7 milyar dolardan 3,6 milyar dolara çıktığı belirtildi. Bu dönemdeki ODI/FDI oranına dair bültende şu bilgiler paylaşıldı:

“2002-2018 döneminde ortalama %22,1 olan ODI/FDI oranı, Ekim 2018’deki %35,9 seviyesinden gerileyerek, Kasım 2018 itibarıyla %32,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Geçen yılın aynı dönemine (Kasım 2017’ye) göre ise söz konusu oranda 9,4 puanlık bir artış olduğu görülmektedir. 2017 yılı Ocak-Kasım ortalaması ile 2018 yılının aynı dönemini kıyasladığımızda da ilk on bir aylık ortalamanın 2018 yılında 2017 yılına kıyasla 7,6 puan daha yukarıda olduğu dikkat çekmektedir.”

“ODI/FDI oranında artış son yıllarda hız kazandı”

ODI/FDI oranının 2002-2007 döneminde azalırken, 2008-2018 döneminde artışa geçtiği belirtilen bültende, 2002-2007 döneminde bu oranın yüzde 15,7 2008-2018 döneminde ise yüzde 25,6 olduğu ifade edildi. Son dönemlerdeki yükselişe dikkat çekilirken, bu oranın 2012-2018 döneminde yüzde 31,4’e yükseldiğine değinildi. ODI/FDI oranının 2014 Kasım’ında yüzde 54,2’yle zirve yaptığı, daha sonra bu zirveden düşülse de son yılda yeniden artış eğiliminin öne çıktığı üzerinde duruldu.