AKP iktidarlarının yan kolu olan dernek ve vakıflara yerel yönetimler aracılığıyla aktarılan milyonların yanı sıra merkezi yönetim bütçesinden de dev tutarlar aktarıldı. 2006 yılından bu yana bu kuruluşlara aktarılan tutar 6 milyar TL’nin üzerine çıktı.

BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine göre, TÜRGEV, Ensar Vakfı, Okçular Vakfı, TÜGVA gibi örgütlenmeler başta olmak üzere iktidara yakın dernek ve vakıflar belediyelerden aldıklarının yanı sıra esas kaynağı merkezi bütçeden alıyor. Bütçeden bu kuruluşlara yapılan aktarmalar 2006 yılından 2018 sonuna kadar 50 kat arttı.

2006 yılında yayımlanan “Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık ve Benzeri Teşekkürlere Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmelik” uyarınca bütçeden iki ana kalemden bu kuruluşlara aktarma yapılıyor.

“Kâr amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler” başlığı altında dernek, birlik, kurum, kuruluş, sandık gibi kuruluşların yanı sıra vakıf üniversitelerine, kamu işveren sendikalarına, siyasi partilere, öğle yemeği yardımı için memurlara, sosyal amaçlı fonlara, seçim giderlerine, tanıtıma, Mesleki Yeterlilik Kurumu’na, bilimsel araştırma projelerine, özerk spor federasyonlarına, afet riski altındaki alanların dönüşümüne ve Ulusal Fon’a kaynak aktarılıyor. Memurlara öğle yemeği yardımının ilk sırada yer aldığı bu kalemden sonra seçim yapılmayan yıllar dışında genellikle ikinci sırada dernek ve vakıflara aktarılan tutar geliyor. Bunlara cari transferlerin yanı sıra sermaye transferi aktarımı da yapılıyor. Ayrıca bazı yıllarda borç verme yoluna da gidiliyor.

Maliye Bakanlığı’nın her yıl sonunda yayımladığı rakamlara göre, bu ana başlık altında dernek ve vakıflara 2006 yılından bu yana bu iki kalemden aktarılan tutar 6 milyarın üzerine çıktı. 2006 yılında 16 milyon 530 TL olan bütçeden aktarılan tutar 2018 yılı sonunda 848 milyon 385 bin liraya ulaştı. 900 milyon lira ile en yüksek aktarım 2015 yılında yapıldı. 2019 yılının ilk dört ayında aktarılan tutar ise şimdiden 200 milyon 863 bin TL oldu.

Cari transferleri sermaye transferlerine göre çok daha yüksek olduğu bu kaynak aktarımının yanı sıra bazı yıllar borç verme yoluna da gidildi. İlk kez 2012 yılındaki bilançolarda görülen borç tutarı bugüne kadar 830 milyon 176 bin TL’ye ulaştı. En fazla borç verme 605 milyon lira ile 2014 yılında kayıtlara girdi.