Türkiye kapitalizminin pandemiyle derinleşen çok yönlü krizleri, işçi ve emekçilere ağır sömürü, yoksulluk, işsizlik ve sefalet içerisinde bir yaşam olarak dönüyor. Son yapılan araştırma, derinleşen kriz neticesinde hanelerin yüzde 38’inin gıda alışverişlerinde zorlandığını, her 10 kişiden 7’sinin geçim sıkıntısı çektiğini ortaya koydu.

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından yayımlanan “Kovid-19 salgınının hane gelirleri üzerindeki yıkıcı etkisi” başlıklı rapor, özellikle dar gelirli vatandaşın yaşadığı geçim zorluğunu ortaya çıkardı.

Borç sarmalı hızla büyüyor

Sözcü’den Sayime Başçı’nın haberine göre, var olan ekonomik krizin Covid-19 salgınıyla birlikte daha da derinleştiğine işaret edilen raporda, halkın gelirlerinin hızla eridiği ve borç sarmalının genişlediğine dikkat çekildi. Raporda, hanelerin yüzde 42.7'si borçlarının arttığını açıkladı.

Emekçilerin yüksek enflasyon ve zamlar neticesinde gıda alışverişi yapmakta dahi zorlandığına değinilen raporda, her dört haneden üçünün, birikimlerinin olası bir işsizlik durumunda en çok üç ay yeteceğini düşününü ortaya koyuyor.

'Mevcut birikimle bir ay dahi idare edilemiyor'

Rapora göre, Türkiye'de insanların kara gün için çok büyük bir birikimi yok. Hanelerin yüzde 38.8'i herhangi bir gelir elde edemedikleri durumda, mevcut birikimleri ile bir ay dahi idare edemeyeceğini açıklıyor. Raporda, “Hanelerin önemli bir kısmı önümüzdeki dönemde de geçim sıkıntısının devam edeceğini, ancak mevcut birikimleriyle bu zorluğu aşamayacaklarını düşünmektedir” değerlendirmesi yapıldı.

Halkın büyük bölümü gelirinde düşüş bekliyor

Raporda, katılımcıların yüzde 30'u salgın sebebiyle gelirlerinin azaldığını belirtirken, kendi işini yapanlar arasında ise bu oran yüzde 44'e yükseldiği de ortaya çıktı. Buna göre ortalama kişisel gelirler şubat ayından eylül ayına yüzde 4.5 oranında düştü.

2018 yılında aylık geçimini çok zor sağladığını söyleyen hanelerin oranı yüzde 3.2 iken, Eylül 2020 itibarıyla ise bu oran yüzde 10.1'e yükseldiğini açıklayan raporda, gelir kayıplarına karşın borç almak zorunda kaldığını söyleyen hanelerin yüzde 17.2'si tanıdıklarından ve kurumsal kanallardan borçlandığı ortaya çıktı.

Ayrıca, ankete katılanların neredeyse yarısının önümüzdeki dönemde de gelirlerinde düşüş beklediği görülüyor.