Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Akademi, 2015-2019 yılları arasında öğrencilerin uğradığı hak ihlallerini açıkladı. TİHV Dokümantasyon Merkezi’nin günlük insan hakları raporları incelenerek hazırladığı bilgi notu, Türkiye’de son yıllarda artan polis şiddeti başta olmak üzere tüm hak ihlallerinin boyutunu gözler önüne serdi.

3102 öğrenci hak ihlaline uğradı

Bilgi notuna göre, 3 bin 102 öğrencinin ifade, toplantı, gösteri ve örgütlenme özgürlüklerini kullanırken hak ihlaline uğradı, 2 bin 77 öğrenci katıldığı etkinlikler gerekçesiyle gözaltına alındı, öğrencilerden 203’ü tutuklandı. 152 öğrenciye verilen toplam hapis cezasının 506 yıl 1 ay olduğu belirtilen rapora göre, 720 öğrenci polis şiddeti ve sivil saldırılar sonucu yaralanırken 23 öğrenci ise katıldıkları eylemler sırasında öldürüldü.

En çok hak ihlali Ankara’da

En çok ihlal bildirilen iller sırasıyla Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Eskişehir, Adana, Diyarbakır, Mersin, Van ve Kocaeli oldu. Bildirimlerin birçoğunda ifade, toplantı, gösteri ve örgütlenme özgürlüklerine yönelik ihlallerin yanı sıra işkence ve kötü muamele, yaşam hakkı ihlali söz konusu oldu.

152 öğrenciye 506 yıl hapis cezası

Toplam 342 durumun 81’i üniversite kampüslerinde gerçekleşti. En fazla bildirim yapılan ilk beş kampüs sırasıyla Ankara Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Ege Üniversitesi, ODTÜ ve Akdeniz Üniversitesi oldu. Polis saldırısının ve kısıtlamaların sadece eylemlere yönelik olmadığı, sınıflarda ve kulüp odalarında yapılan kültürel etkinlikleri de kapsadığı yer aldı.

Bu dönemde 658 öğrenci hakkında ceza davası açılırken, 152 öğrenciye toplam 506 yıl 1 ay hapis cezası verildi. Açılan davalarda en sık tekrarlanan suçlamalar ise şunlar oldu:

* Toplantı ve Gösteri Yürüyüş Yasası’na muhalefet
* Görevi yaptırmamak için direnme (mukavemet)
* Yasadışı örgüt propagandası
* Yasadışı örgüt üyeliği
* Cumhurbaşkanına hakaret

Saldırıların faili polis

Aynı dönemde 720 öğrencinin yaralandığı 84 olayda, saldırıların yüzde 62’sinin faili polis, yüzde 30’unun faili sivil gruplar olurken, olayların yüzde 5’inde öğrenciler özel güvenlik birimlerinin (ÖGB), yüzde 3’ünde ise hem polis hem de ÖGB saldırısına maruz kaldı.

Öğrencilere yönelik hak ihlalleri çeşitli biçimlerde gerçekleşti. En sık görülenleri ise polis şiddeti, kaçırma olayları, ev baskınları, sivil şiddeti ve ceza yargılamaları oldu.

Bilgi notuna göre; 2015-2019 yılları arasında biri Suruç Katliamı olmak üzere iki saldırıda toplam 23 öğrenci barışçıl toplantı ve gösteri esnasında öldürüldü. 33 kişinin katledildiği Suruç Katliamı’nda (20 Temmuz 2015) 22 öğrenci yaşamını yitirdi. 21 Mart 2017 Newroz’unda İnönü Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencisi Kemal Kurkut’un polis tarafından vurularak öldürülmesi de rapordaki diğer öğrenci cinayeti oldu.