Mogadişu merkezli Hiraal Enstitüsü'ne göre, 10 yıldan uzun bir süredir faaliyet yürüten dinci-gerici Eş Şebab çetesi, yarısından fazlası başkentten olmak üzere ayda en az 15 milyon dolar haraç topluyor.

Ülkenin orta ve güney kesimlerinin denetimini elinde bulunduran çete, son yıllarda hükümetin kontrolündeki Mogadişu'da da nüfuzunu arttırdı.

Güvenlik araştırmaları yapan Hiraal Enstitüsü'ne göre 2010'da El Kaide'ye bağlılığını bildiren Eş Şebab, kırsal kesimde barbarca yöntemlerle halktan haraç kesiyor.

“Eş Şebab’ın bütçesi fazla veriyor”

BBC Türkçe'de yer alan habere göre, raporda halkın can güvenliği endişesiyle örgüte para ödemeyi kabul ettiği belirtiliyor. Enstitüye göre, “operasyon maliyetleri görece aynı kaldığı için, Eş Şebab'ın bütçesi fazla veriyor.”

Eş Şebab üyeleri, iş insanları ve hükümet yetkilileriyle yapılan görüşmelerden sonra hazırlanan raporda Somali'deki büyük şirketlerin örgüte her ay ödeme yaptığı, ayrıca yıllık kârlarının yüzde iki-buçuğunu "zekat" olarak verdiği belirtiliyor.

Hükümetin kontrolündeki alanlarda faaliyet gösteren şirketler hem devlete vergi hem de Eş Şebab'a haraç ödediklerinden yakınıyor.

Somali’nin önemli gelir kaynaklarından biri Mogadişu limanı. Ancak, yük gemilerinin manifestolarını liman görevlilerinden alan çetenin, getirilen mallar üzerinden haraç aldığı belirtiliyor.

“Memurlar da haraç veriyor”

Hiraal Enstitüsü, devlet çalışanlarının da saldırıya uğrama korkusuyla maaşlarının bir bölümünü her ay çeteye verdiğine dikkat çekti. Eş Şebab, devlet çalışanlarını “hedef” olarak görüyor.

Çetenin, devlet memurları ve hükümetin denetimindeki bölgelerde çalışan diğer insanlara cep telefonuyla ulaşarak şantaj yaptığı söyleniyor. Eş Şebab denetimindeki bölgelerde ise doğrudan iş yerlerine gidilerek para toplanıyor.

“Komutan haraç ödedi”

Raporda Somali ordusundan bir komutan da savaş halinde oldukları çeteye para ödemek zorunda kaldığını anlattı.

Ev yaptırdığını söyleyen bu komutan, Eş Şebab'ın inşaatı durdurduğunu, inşaata malzeme getiren kamyoncuları tehdit ettiğini ve evini tamamlayabilmek için örgüte 3.600 dolar ödeme yapmak zorunda kaldığını söyledi.

Cihatçı çetenin, ülkede canlanmaya başlayan emlak sektörünü yakından izlediği ve ev alıp satan kişilerden haraç topladığı belirtiliyor.

Rapora göre, kırsal kesimde yaşayanlar hayvanları ve ürünleri üzerinden Eş Şebap’a para ödüyor.

“Haraç vermeyen tarlasını sulayamıyor”

Çeteye ödeme yapmayan çiftçiler nehirler ve kanallar Eş Şebab’ın denetiminde olduğu için tarlalarını sulayamıyor.

Çetenin topladığı paralar karşılığında burada yaşayanların güvenliğini sağladığı, insanlar arasındaki anlaşmazlıkları çözdüğü hatta hangi ihraç ürünlerinin yetiştirileceğine karar verdiği öne sürülüyor. Eş Şebab'a haraç ödemeyi reddedenlerin ise öldürüldükleri, işlerini durdurmak ya da ülkeden kaçmak zorunda kaldıkları kaydediliyor.