10. Pekin Xiangshan Forumu, “Ortak Güvenlik, Kalıcı Barış” temasıyla pazar günü başladı. Üç günlük forum, Çin-ABD rekabetinde gerilimlerin arttığı, Ukrayna’da uzun süredir devam eden savaşın ve İsrail Gazze’de devam eden vahşi saldırganlığının ortasında gerçekleşiyor. Çin Askeri Bilimler Derneği ve Çin Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü tarafından ortaklaşa düzenlenen Forum’un kapsamlı gündem başlıkları şunlar:
“Büyük ülkelerin sorumluluğu ve küresel güvenlik işbirliği, Asya-Pasifik güvenlik mimarisi, Ortadoğu’da yeni güvenlik mimarisi, Avrupa’da barışın yeniden yapılandırılması, Askeri deniz krizinin önlenmesi ve yönetilmesi, Nükleer risk ve küresel güvenlik, Yapay zeka güvenliği…”
Bu ve benzer bir dizi “güvenlik sorunu”nun tartışılacağı Forum’da, Rusya-Ukrayna ve Filistin-İsrail çatışmaları gibi kritik “güvenlik konu”larının ise özel olarak ele alınacağı bildirildi. Forum’a, aralarında savunma bakanları, askeri ve dış ilişkiler veya daha üst seviyedeki temsilci ve uzmanların da bulunduğu 100’den fazla ülke ve uluslararası kuruluşun temsilcileri katıldı. Forum da Rusya ve ABD’den de hükümet heyetleri de yerlerini aldı. Çinli uzmanlar, “Yanlış anlamaların ve yanlış kararların azaltılmasına yardımcı olabilir” beklentisiyle ABD’nin Xiangshan Forumu’na katılımının çok önemli olduğunu savunuyor.
***
Formun ikinci günü Çin Merkezi Askeri Komisyon Başkan Yardımcısı General Zhang Youxia’nın yaptığı açılış konuşmasıyla başladı. “Ortak güvenlik, kalıcı barış” diyerek, katılımcı ülkeleri Rusya-Ukrayna ve Filistin-İsrail çatışmalarını ortadan kaldırmak için çaba göstermeye çağırdı. Zhang, ortak geleceğe sahip küresel bir topluluk oluşturmayı ve çalkantılar içinde olan bir dünyaya daha fazla istikrar ve pozitif enerji sağlamayı hedeflediklerini belirtti. 21. yüzyılda barış, kalkınma, iş birliği ve kazan-kazan politikasının gerekliliğini yineleyen Zhang, açılış konuşmasında isim vermeden ABD’yi işaret ederek şunları söyledi:
“Bazı ülkeler diğer ülkelerin iç işlerine müdahale ediyor. Orman kanunlarına bağlı kaldıkları için insani felaketler hazırlıyor.”
Yine isim belirtmeden ABD’yi “renkli devrimler planlamakla, kasıtlı olarak pek çok jeopolitik çelişki yaratmakla, bölgesel sorunları karmaşık ve çözülmesi zor hale getirmekle” suçladı.
Zhang, Çin ordusunun, herhangi bir şekilde Tayvan’ı Çin’den ayırmaya cesaret edenlere karşı asla hoşgörü göstermeyeceğini ve acımasız olacağını vurguladı. Kendi topraklarının bir parçası olan Tayvan meselesinin tartışmaya açık olmadığı konusunda kararlı görünen Zhang, Çin’in “Ortak güvenlik, kalıcı barış” hedeflerine ulaşmak için tüm taraflarla birlikte Küresel Güvenlik Girişimi’ni hayata geçirmeye ve çatışmalardan uzak, dostane ve barışçıl yeni bir dönem inşa etmek için çaba göstermeye istekli olduğunu” da söyledi. Zhang şu ifadeleri kullandı:
“Rusya ile stratejik iş birliğini ve koordinasyonu derinleştireceğiz ve karşılıklı saygı, barış içinde bir arada yaşama ve kazan-kazan işbirliği temelinde, Rusya ile askeri bağları geliştirmeye hazırız.”
***
Formu gündemine alan The Washington Post gazetesi, pazartesi günü Çinli ve Rus askeri yetkililerin, Pekin’deki askeri forumda ABD’yi küresel istikrarsızlığın ajanı olmakla eleştirdiklerini bildirdi. Gazete, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun Batı’nın Ukrayna’daki savaşa katılımının ciddi sonuçlar doğuracağı tehdidinde bulunduğunu öne sürdü. Rusya’nın resmi haber ajansı Tass’a göre ise Şoygu şu uyarıda bulundu:
“Batı’nın Rusya ile çatışmayı istikrarlı bir şekilde tırmandırma politikası, nükleer güçler arasında felaketli sonuçlarla dolu doğrudan bir askeri çatışma tehdidini içeriyor.”
Rusya-Ukrayna savaşı ile İsrail-Filistin çatışmasının yarattığı krizin Avrupa ve Ortadoğu’nun güvenliği açısından çok önemli olması nedeniyle Forum’da Avrupa ve Ortadoğu’nun bölgesel güvenliğine odaklanan oturumlar da düzenledi.
