Karolinska Enstitüsü’nde çalışma yürüten biliminsanları, beynimizde yer alan farklı tipteki sinir hücrelerinin hareket etmemizi sağlamak için nasıl bir çalışma içinde olduğunu araştırdı.

Hareket etmemiz için sinir hücrelerimiz doğru zamanda doğru sinyalleri üretmeli. Sinir sistemimizin hareketimizi doğru planlamak için etkin bir biçimde çalıştığını raporlayan araştırmacılar, farklı hücre tiplerinin de bu hareketin sağlanmasında etkili olduğunu ifade etti.

Çevremizden gelen sinyalleri algılar ve sinyallere yanıt olarak çeşitli tepkiler üretiriz. Örneğin piyanoda yeni bir parça çalarken parmak hareketlerimizi duyduğumuz sese ve tuşlardan gelen geri bildirime göre ayarlarız. Beynin motor korteks ismi verilen bölgesinde düzenlenen hareketlerimiz, dışarıdan gelen sinyallere göre biçim kazanır. Ancak bu sinyaller ilk olarak somatosensoriyel kortekste işlenir. Somatosensoriyel korteks, motor korteks ve talamus gibi diğer beyin bölgelerinden gelen bilgiler, hareket planlarının ve duyusal bilgilerin birleştirildiği striatuma gönderilir. Striatum diğer beyin bölgelerinden gelen bilgileri dayanarak bir çıkış sinyali üretir. Karolinska Enstitüsü’nde çalışma yürüten Yvonne Johansson, striatumun farklı hücre tiplerinden oluştuğunu ifade etti. Johansson’ın açıklamalarına göre, bu durum önceki çalışmalar yoluyla biliniyordu. Ancak striatum içerisinde bulunan farklı hücre tiplerinin çalışma mekanizması detaylı bir biçimde bilinmiyordu.

Yapılan çalışmalar, striatum içerisindeki bazı sinir hücrelerinin dokunma hissine ilişkin sinyallere güçlü bir şekilde tepki verdiklerini ortaya koydu. Striatum içerisinde bulunan başka bir sinir hücresi türünün duyularımız yoluyla elde ettiğimiz sinyallere neredeyse hiç tepki vermediği raporlandı. Ancak bu tür hücrelerin motor korteksten gelen verilerle güçlü bir biçimde aktive edilebildiği ortaya çıkarıldı. Çalışmaya göre, çevremize ilişkin en güçlü sinyaller olan talamik sinyaller, kolinerjik interneronlar olarak adlandırılan hücreler tarafından işlenmekte. Ayrıca Striatum ile birlikte çalışan bazı reseptörlerin sinyallere karşı verdiğimiz yanıtın zamanlamasına etki ettikleri ortaya koyuldu.

Araştırmacılar, striatumun bilgiyi ve sinyalleri işlemek ve tepki üretmek konusunda önemli bir bölge olduğunun altını çizdi. Hareketin nasıl işlendiği ve sinir hücrelerimizin bu planlamayı nasıl gerçekleştirdiğine ilişkin çalışmalar sürecek.

Kaynak: https://medicalxpress.com/news/2020-01-knowledge-brain-cell-contribute-movements.html
Çeviren: Gülseli Kırgıl

Bilim ve Gelecek / 29.01.20