Kürt dünyasında geçen hafta öne çıkan haberler arasında Erdoğan'ın 12 yıl aradan sonra Bağdat ve Erbil'i ziyaret edeceği iddiası, ABD'nin Peşmerge güçlerine "hava savunma sistemi" temin etmesi, IKB Başbakanı Mesrur Barzani'nin Ankara ziyareti ve İranlı Kürt partiler arasındaki silahlı çatışma öne çıkıyor.  

Erdoğan ziyaretinde gündem 

Süleymaniye merkezli ve Yeni Nesil Hareketi lideri Şasiwar Abdulwahid'e yakınlığı ile bilinen NRT TV'ye 24 Haziran'da konuşan Irak Dışişleri Bakan Yardımcısı Ömer Berzenci, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kısa bir süre içerisinde ilk önce Bağdat ve ardından Erbil'i ziyaret edeceğini söyledi.

Erdoğan'ın ziyaret tarihine net bir şekilde değinmeyen Berzenci, Erdoğan'ın Erbil'de Kürt yetkililerle görüşeceği maddeler arasında "Kerkük ve Irak Kürdistan Bölgesi" petrolünün yeniden ihracatının yer aldığını belirtti. 

Erdoğan en son başbakan olduğu dönemde, Mart 2011'de Irak ve IKB'yi ziyaret etmişti. 

Barzani’nin Ankara ziyareti: Türkiye körfezin kapısı olarak görüyor

IKB Başbakanı Mesrur Barzani sürpriz bir ziyaretle 20 Haziran'da Ankara'ya gelerek Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüştü. 

Mesrur Barzani'ye yakınlığı ile bilinen Kurdistan 24 TV’ye, 20 Haziran'da geziyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Barzani'nin danışmanı İbrahim Şerefani, Türkiye'nin IKB ile ilişkilerini korumaya çalıştığını söyledi. 

Şerefani, Türkiye'deki seçimler sonrası yeni dönemde Erbil-Ankara ilişkileri hakkında şunları söyledi: 

"Ankara, Kürdistan ile ilişkilerini korumanın ötesinde savunuyor da. Çünkü Ankara, Kürdistan Bölgesi'ni, Irak'ın orta kesimine ve ardından güney hatta Körfez ülkelerine karadan ulaşmanın bir kapısı olarak görüyor. Kürdistan Bölgesi'nin zayıflaması halinde Türkiye'nin bölgedeki rakibi bir alternatif olarak öne çıkabilir. Bu yüzden Türkiye Kürdistan Bölgesi ile ilişkilerine önem veriyor ve hatta geliştirmeyi hedefliyor." 

IKB'deki Enerji Uzmanı Şalaw Abdulxaliq ise Barzani'nin Ankara ziyaretinde öne çıkan gündem maddesinin "enerji ve ekonomi olduğunu" söyledi. 

Kurdistan 24 TV’ye konuşan Abdulxaliq, Barzani'nin ziyaretinin, seçim sonrası Türkiye'nin yeni kabinesinin IKB politikasının nasıl şekilleneceği, Kürtlerin elini zayıflatan bütçe yasası ve Türkiye'nin henüz ihracatına onay vermediği Kerkük-IKB petrolünün kaderinin ne olacağı açısından önemli olduğunu kaydetti. 

ABD’den peşmergeye hava savunma sistemi

Irak'ın eski Genelkurmay Başkanı ve IKB Başkanı Neçirvan Barzani'nin Askeri Danışması Babekir Zebari, ABD'nin Peşmerge güçlerine hava savunma sistemi temin edeceğini açıkladı. 

Mesut Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP) resmi internet sitesi "kdp.info"ya 23 Haziran'da konuşan Zebari, batı medyasında da yer alan ABD'nin Peşmerge güçlerine hava savunma sistemi temin etmesi hakkında değerlendirmelerde bulundu. 

ABD'nin Peşmerge için hava savunma sistemi temin etmesini önemli bir gelişme olarak nitelendiren Zebari, IKB üzerindeki düşman saldırı tehdidinin ortadan kalkacağını, çünkü IKB'nin sürekli saldırgan değil savunma pozisyonunda olduğunu söyledi. 

Peşmerge'nin söz konusu sisteme sahip olmasının çok "doğal bir hak" olduğunu aktaran Zebari, kimsenin de buna engel olamayacağını ve sürecin önüne geçemeyeceğini belirtti. 

Zebari, "(Hava savunma sistemi için) Girişimler devam ediyor. ABD tarafından herhangi bir karar alınırsa da direkt yürürlüğe girecektir. Çünkü onlar aldıkları kararı direkt uygular. Bu yüzden Peşmerge güçleri için hava savunma sistemi temin edilecek" dedi. 

İran da yeni sınır kapısı istiyor

Süleymaniye merkezli yayın yapan "esta.krd" internet sitesinin 19 Haziran'da geçtiği habere göre IKB Başbakan Yardımcısı Kubat Talabani, İran'a açılacak yeni bir sınırı kapısı için bölgede incelemelerde bulundu. 

İran ve IKB arasında uzun yıllardır gayri resmi geçiş noktası olarak kullanılan "Şûşme"nin uluslararası bir sınır kapısına dönüştürülmesi için çalışmalar sürüyor. 

Yeni sınır kapısı Şûşme, IKB'nin Halepçe vilayetine bağlı Tawele kasabasında yer alıyor. 

Talabani, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Kısa bir süre içerisinde sınır kapısının açılışı yapılacak. Halepçe ve Hawraman'ın ekonomisinin canlanmasına katkı sunacak" ifadelerini kullandı. 

IKB'nin İran ile arasında halihazırda Süleymaniye vilayetinde Perwezxan, Başmaq ve Erbil vilayetinde Hacı Ömeran olmak üzere 3 uluslararası sınır kapısı bulunuyor.

NRT TV'nin 24 Haziran'da bu konuya ilişkin geçtiği bir haberde ise İran'ın Kırmanşah Vali Yardımcısı Abdulvahid Mihemedi, Şûşme Sınır Kapısı'nın 27 Haziran'da resmi bir şekilde hizmete gireceğini duyurdu. 

Türkiye'de genel seçimler öncesi 9 Mayıs'ta, Erbil’in Soran Bağımsız İdaresi’ne bağlı Mergesur ilçesi ile Hakkari’nin Derecik İlçesi arasında yer alan "Uluslararası Zet Sınır Kapısı" da hizmete girmişti. 

İran’a muhalif iki Kürt partisi çatıştı

İran'a muhalif ve uzun yıllardır Süleymaniye'nin Zirgwez bölgesinde konuşlu Kürdistan Emekçiler Topluluğu ile İran Kürdistanı Devrimci Emekçiler Topluluğu bir müddettir birleşmek için müzakereler yapıyordu. Birleşme çabalarının sonuçsuz kalmasının ardından müzakereler, 22 Haziran'da silahlı çatışmaya dönüştü. 

Kürt medyasına çıkan haberlere göre çatışmada 2 Peşmerge hayatını kaybetti, olayın taraflar arasındaki siyasi ihtilaflardan kaynaklandığı belirtildi. 

Çatışma sonrası İran Kürdistan Demokrat Partisi ve İran Kürdistan Komünist Partisi'nin arabuluculuğunda ateşkese varıldı. 

Rudaw'ın 23 Haziran'da geçtiği habere göre ateşkes anlaşmasına göre her iki parti tam bir barışa varana kadar güçlerini aynı bölgede bulundurmayacak ve birbirlerini suçlayıcı açıklamalar yapmaktan kaçınacak.

Gazete Duvar / 25.06.23