Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ile İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, meslek hastalıklarıyla mücadele deneyimlerine ilişkin sempozyum gerçekleştirdi.
Saat 19.30'da Taksim'deki Makine Mühendisleri Odası'nda (MMO) başlayan sempozyumda İSİG Meclisi'nin kurucularından, geçtiğimiz günlerde yaşamını yitiren doktor ve avukat Yıldız Ertuğ Günder'e dair kısa bir video izlendi ve anıldı.
Sempozyumda halk sağlığı uzmanı ve sağlık sosyoloğu Prof. Dr. Annie Thébaud-Mony konuştu. Konuşmasında işçilerin çalışırken sağlığını etkileyen hususlar üzerinde durdu. Fransa'nın 160 yıllık İSİG mevzuatına değinen Thébaud-Mony, 1890'ların sonunda getirilen mevzuatta çalışırken gerçekleşen her kazanın iş kazası olarak tanımlanmasına karşın tazminat bağlamına oturtulmasının bir olumsuzluk olduğunu ifade etti. Esnek çalışma ve taşeronluğun 1972'den sonra yasallaştığını aktaran Thébaud-Mony, çalışmaya bağlı kansere yakalanmaya ilişkin istatistiki veriler aktardı. Buna göre Avrupa Birliği'nde (AB) 100-130 bin çalışma kaynaklı kanser olurken dünyada 112 bini asbeste bağlı olmak üzere 489 bin kanser vakası görülüyor.
Fransa'da 1984 yılında 150 bin kanser vakası görülürken 2017'de 400 bine çıktığını, bir işçinin yönetici kadro veya zihinsel emekle çalışan birine göre kansere yakalanma oranının da bu yıllar arasında 4 kattan 10 kata çıktığını aktardı. Bunun sınıfsal eşitsizliğin artması olduğuna dikkat çekti ve kanserlerin her sene yalnızca yüzde 0.5'i için meslek hastalığı tanısı konulduğunu belirtti. Fransa'da işçi ve emekçilerin yalnız yüzde 16'sının çalışırken zararlı maddelere maruz kalmadığını söyledi.
Fransa’da asbeste karşı mücadele
Sunumun devamında kanser ve ölüme yol açan asbest maddesine karşı Fransa'da verilen mücadele anlatıldı. Asbestin zararına ilişkin ilk kez 1905'te bir iş müfettişinin Normandiya'da rapor yazdığını belirten Thébaud-Mony, 1964'te sanayicilerin bir tıp kongresi düzenleyerek asbestin zararlı olmadığını kanıtlamaya çalıştıklarını söyledi. '74 yılında asbest ürünü üreten AMİSOL fabrikasının kapatılmak istenmesine karşı buradaki kadın işçilerin fabrikayı işgali, '75'te Jussie Üniversitesi'nin asbestli çimentoyla üretilmiş olmasına karşı hareketlilik ve '76'da ikisinin koordinasyonuyla asbest karşıtı mücadelenin başlangıcı anlatıldı. AMİSOL fabrikasının, burada çalışan işçiler tarafından başka bir fabrikada çalışabilmek için 7 yıl işgal altında tutulduğu aktarıldı. '77'de asbesti sınırlama mevzuatının çıkarılması ve asbeste bağlı kanserlerin meslek hastalıkları tanı tablosuna alınmasından bahseden Thébaud-Mony, 1980-1994 yılları arasında sanayicilerin tekrar asbestin zararlı olmadığına ilişkin propagandaya hız verdiğini kaydetti. '97'de asbestin Fransa'da tamamen yasaklandığını aktaran Thébaud-Mony Clemenceau uçak gemisinin Hindistan'da sökümünün önlenmesine ilişkin mücadeleye ve Ban Asbestos hareketine değindi. Fransa'da asbestli binaların sökümüne ilişkin çok sıkı kurallar olmasına karşın çoğunlukla bunlara uyulmadıpını belirten Thébaud-Mony bununla ilgili çok sayıda şikayet aldıklarını kaydetti. Türkiye’deki Bursa ve Gebze gibi bir sanayi bölgesi olan Seine-Saint-Denis bölgesindeki kanser ve meslek hastalıklarının çokluğuna dikkat çekildi.
Fransa'da meslek hastalıklarının tespitiyle ilgili çalışmalar ve iş kazalarında ceza hukuku üzerine anlatımla sunum tamamlandı.
Soru-cevap bölümüyle sempozyum sonlandırıldı.
Kızıl Bayrak / İstanbul