AKP, mühimmat, silah, roket, patlayıcı üretimi yapan Makine Kimya Endüstrisi Kurumu’nu (MKEK) KİT olmaktan çıkartıp, şirketleştirecek yasa teklifini TBMM’ye sundu. Yeni şirketi Kamu İhale Kanunu başta olmak üzere çok sayıda kanundan muaf tutan teklifin Sayıştay tarafından denetlenip denetlenemeyeceği konusunda da açıklık bulunmuyor.

Hüseyin Şimşek'in BirGün'de yer alan haberine göre AKP Milletvekili Ramazan Can ve arkadaşlarının imzalarını taşıyan teklif, PTT ve TCDD’den sonra MKEK’nin de kamu iktisadi teşekkülü olmaktan çıkartılarak anonim şirket olarak yeniden örgütlenmesini öngörüyor. Doğrudan Milli Savunma Bakanlığı’na bağlanacak savunma şirketi, Genel Kurul tarafından belirlenecek bir bağımsız denetim kuruluna denetlettirilecek. Teklifte halen Sayıştay tarafından denetlenen kuruma ilişkin bağımsız denetim kurumu raporunun, diğer şirketleşen kurumların yasalarında yazdığı gibi TBMM tarafından denetleneceğine ilişkin açık bir hüküm yer almıyor. Bu nedenle kamu adına denetim yapılıp yapılmayacağı ve bu raporun kamuoyuyla paylaşılıp paylaşılmayacağı tartışılıyor.
Teklife göre, 1 milyar 200 milyon lira sermayeyle kurularak MKE AŞ ismini alacak kurumun denetim raporu, şirket tarafından Milli Savunma Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’na sunulacak.
Başlangıç sermayesi 1 milyar 200 milyon lira olan Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi (MKE A.Ş) kurulacak.
Şirketin sermayesinin tamamı Hazine’ye ait olacak ancak oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri Milli Savunma Bakanlığı tarafından kullanılacak.

MSB envanterini kullanacak

Şirket, Milli Savunma Bakanlığı envanterinde bulunan hammadde, malzeme, araç-gereç, cihaz, teçhizat, yedek parça, sistem, alt sistem ve benzerlerini kullanabilecek. Bakanlığın, bina, fabrika, imalathane, atölye, işyeri ve benzeri taşınmazları, arazi, platform, silah, mühimmat, ekipman, sistem ve alt sistemler ile alt yapı ve test merkezlerini kullanma karşılığı da bedel ödemeyecek.

Şirketlere katılabilecek

MKE A.Ş, yurt içi ve dışında şirket kurabilecek, şirket satın alabilecek, bu şirketlere katılabilecek, yurt içi ve dışında temsilcilik açabilecek. Cumhurbaşkanı Kararı ile kamulaştırma yapabilecek.
Teklifle yeni şirket çok sayıda kanunun hükümlerinden muaf tutulacak. Türk Ticaret Kanunu’nun anonim şirketler hakkında uygulanan bazı hükümlerinden muaf tutulmasının yanısıra ithal edeceği mal ve hizmetler gümrük vergisinden muaf tutulacak. Kamu İhale Kanunu’na da tabi olmayacak.
Ayrıca kurumun devlet memuru kadrosundaki çalışanları da işçi kadrosuna geçirilecek. Şirket, Taşıt Kanunu, Harcırah Kanunu gibi kanun hükümlerine tabi olmayacak.
Şirket yöneticileri ile personeline yapılacak yurtiçi ve yurtdışı gündelik tutarı ile kullanacakları taşıtlar Genel Kurul tarafından belirlenecek.

***

Sayıştay’dan çok sayıda tespit

Sayıştay’ın MKEK hakkında kaleme aldığı son denetim raporunda, kurumun çok sayıda kusurlu uygulamasına vurgu yapıldı. Raporda, MKEK’nin, Filipinler Savunma Bakanlığı’na yaptığı mühimmat satışlarında, malların zamanında teslim edilmemesi nedeniyle gecikme cezaları ödemek zorunda kalındığı belirtildi.
MKEK’ye ait milyonlarca liralık tesislerin atıl kaldığı ve makinalı tüfek projesinin de dokuz yılda tamamlanamadığı belirtildi.
Barutsan Roket ve Patlayıcı Fabrikası’nda 4 milyon 287 bin avro’ya kurulan, “Emülsiyon Patlayıcı Üretim Tesisi”nin üretime geçirilemediği de kaydedildi.
Jandarma’dan alınan hurda kamyonetler, binek otomobil gösterilip yüzde 18 yerine yüzde 1 KDV kesildi.
Kurum böylece 1.4 milyon lira zarara uğratıldı.