Sermaye ve AKP iktidarı, sosyal yıkım programıyla krizin faturasını işçi sınıfına ve emekçilere daha fazla ödetmek için hazırlıklarını sürdürürken, işçi ve emekçilere reva görülen sefalet ağırlaşıyor. Bir yandan hayat pahalılığı artıyor, işsizlik yaygınlaşıyor, diğer yandan çalışma koşulları kötüleşiyor, iş güvencesi ortadan kaldırıılyor.

Krizin etkisiyle son 15 yılın en yüksek işsizlik oranına ulaşılırken, işten çıkarmaların kitlesel boyutu istihdamdaki düşüşe yansıdı. 2018 Ağustos ayı ile 2019 Mart ayı arasında 1 buçuk milyon kişilik azalma olan istihdam, Mart dönemi itibarıyla bir yılda da 704 bin kişilik düşüş gösterdi.

Kitlesel işçi kıyımıyla birlikte işsizlik ödeneği başvuruları da katlandı. Nisan ayında İŞKUR’a işsizlik ödeneği başvurusu yapanların sayısı bir yılda yüzde 58,8’lik artışla 716 bin 535 kişiye tırmandı. Bununla birlikte, işsizlik fonunu sermayeye peşkeş çeken devletin işsizlik ödeneği alımına koyduğu sınırlamalar nedeniyle başvuranların yarısı ödenek alamadı. Nisan ayında ödenek alanların sayısı 374 bin 298 ile sınırlı kaldı.

Başvuran iki kişiden biri ödenek alamıyor

Cumhuriyet’ten Serhat Alıgil’in haberine göre, işsizlik ödeneğine ilişkin İŞKUR’un açıkladığı Nisan ayı istatistikleri şu şekilde:

- Yılın ilk 4 ayında İşkur’a işsizlik ödeneği almak için başvuran işşizlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 58.8 artarak 716 bin 535 kişiye yükseldi.

- İl bazında ise ilk 4 ayda işsizlik ödeneği almak için başvuranların oranı en çok (yüzde 126.2 ile) Ardahan’da yükseldi. Bu ili yüzde 122.3’lük artışla Sinop ve yüzde 110.4’lük artışla Muş izledi.

- Ödenek için başvurular sadece Kars’ta (yüzde -11.8) düştü. Çok düşük oranda arttığı iller ise yüzde 0.1 ile Iğdır ve yüzde 4.6 ile Artvin oldu.

- Yine Nisan 2018 sonu itibarıyla toplam 420 bin 304 olan işsizlik ödeneği alan kişi sayısı da, bu yılın nisan ayı itibarıyla yüzde 56.4 artarak 657 bin 387 kişiye yükseldi.

- Nisan 2018’de 352.5 milyon lira olan aylık ödeme, bu yılın nisanında 654.5 milyon liraya çıktı. İlk 4 aylar itibarıyla toplam ödeme de 1.5 milyar liradan 2.6 milyar liraya yükseldi.

2 işsizden 1’i alıyor

- İŞKUR’un verilerine göre bu yılın ilk 4 ayında 716 bin 535 kişi işsizlik ödeneği almak için başvursa da, işsiz kalmadan önceki çalışma günü yetersizliği, prim gün sayısı azlığı, tazminatsız fesih gibi nedenlerle bu kişilerin sadece 374 bin 298’i ödeme almaya hak kazandı.

- Yılın ilk 4 ayında ödenek alanların başvuranlara oranı, ortalama yüzde 52.2 oldu. Bu iki işsizden birinin ödenek alamadığını ortaya koyuyor.

- İlk 4 ayda bu oranının en yüksek olduğu il yüzde 60.3 ile Batman olurken, en düşük oran yüzde 25.6 ile Hakkâri’de görüldü.

- Bu oran İstanbul yüzde 57.2, İzmir’de yüzde 54.5 ve Ankara’da yüzde 49 oldu.

Başvurularda en büyük pay 25-29 yaş aralığında

Yılın ilk ayında işsizlik ödeneği için İŞKUR’a başvuran 716 bin 535 işsizin 536 bin 198’i erkeklerden, 180 bin 337’si kadınlardan oluştu. Yaş grubu açısından bakınca, en büyük payın yüzde 19,02 ile 25-29 yaş arasında olduğunu görülüyor. Bu yaş grubunu yüzde 18,23 payla 30-34 yaş, yüzde 17,54 payla 35-39 yaş, yüzde 14,94 payla 40-44 yaş ve yüzde 12,69 payla 45-49 yaş izliyor.

Ödenek için başvuranlara eğitim düzeyi açısından bakınca, en büyük payın yüzde 53.78 ile ilköğretimde olduğu görülüyor. Bu düzeyi yüzde 25.74 ile ortaöğretim, yüzde 9.46 ile lisans (üniversite), yüzde 7.73 ile önlisans (üniversite) takip ediyor.