“Sosyal yardım” yalanıyla yoksulluğu pekiştiren ve bununla övünen AKP iktidarı, bu yardımlar üzerinden market zincirlerine milyonlarca lira akıtıyor. İşçi ve emekçilere kesilen enflasyon faturasının da kaymağını yiyerek kârları katlanan marketlere çekilen bu peşkeş, AKP şeflerinin marketleri hedef alan söylemlerindeki ikiyüzlülüğü de ortaya seriyor. Bunların yanı sıra, marketlere çekilen peşkeşin “marketler de zorlanıyor” denilerek savunulması, “sosyal yardım”ın esasta sermayeye yapıldığına işaret ediyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) 2017 yılında “Sosyal Yardım İstanbulkart” kullananlar üzerinden ayırdığı 125 milyon liralık bütçe aşılarak 147 milyon 670 bin 821 TL’ye ulaşırken, Sayıştay bu tutarın, belli 9 market zincirine aktarıldığını tespit etmiş ve “ayrıcalıklı olarak gelir elde edildiği” yorumunu yapmıştı. Kim, Çağrı, Şok, Happy Center, Rammar, Onur Market, Carrefour, Migros, Ucz marketlerinde geçerli olan kartla ilgili sözleşmeyi savunan İBB, “Marketler finansman maliyetlerine katlanıyor” bahanesini öne sürdü.

“Sosyal yardım” adı altında marketlere 147 milyon lira aktı

Sözcü’den Ali Ekber Ertürk’ün haberine göre, Sayıştay raporunda şu ifadeler yer aldı:

“2017 yılında ihtiyaç sahipleri tarafından yapılan alışverişlere ilişkin Sosyal Yardım İstanbulkart ile alışveriş yapılabilmesi için 9 zincir market ile Büyükşehir Belediyesi arasında sözleşme imzalanmıştır. Ancak zincir marketler, büyükşehir belediyesi ile yapılan bu sözleşme karşılığında ne Büyükşehir Belediyesine belli bir bedel ödemekte ne de Sosyal Yardım İstanbulkart ile alışveriş yapan ihtiyaç sahiplerine bir indirim uygulamaktadır. Hâlbuki İstanbulkart ile gerçekleştirilen alışverişlerin tamamı bu marketlerin dışında hiçbir şekilde yapılamadığından söz konusu zincir marketler ayrıcalıklı hale gelmektedir.

“Marketler ayrıcalıklı olarak gelir elde etti”

“Elde edilen bilgiler doğrultusunda; 2017 yılında Sosyal Yardım İstanbulkart kullanan aile sayısı 140 bin 179'dur. Bu ailelere, 75 TL ila 225 TL arasında değişkenlik gösterecek tutarda aylık harcama yapabilme imkânı verilmektedir. 2017 yılı için Sosyal Yardım İstanbulkart bütçesi 125 milyon TL olarak öngörülmesine karşın 2017 yılı toplam gerçekleşmesi 147 milyon 670 bin 821 TL olarak karşımıza çıkmaktadır. Sonuç itibariyle, Büyükşehir Belediyesi’nin bütçesinden söz konusu sosyal yardım projesi kapsamında çıkan 147.670.821 TL'lik tutar sadece belli edilen 9 zincir markette yapılan alışverişlerde kullanıldığından ve zincir marketlerin Büyükşehir Belediyesi'ne herhangi bir bedel ödemeksizin ve/veya sosyal yardım İstanbulkart kullanılarak alışveriş yapanlara bir indirim uygulamaksızın satışlarını gerçekleştirdiğinden, ayrıcalıklı hale getirilerek gelir elde ettikleri tespit edilmiştir.”

Belediye marketleri savundu

İBB’den konuyla ilgili yapılan savunmada, marketleri savunan ifadelerin kullanılması dikkat çekti. “Marketler finansman maliyetlerine katlanıyor” ibaresinin yer aldığı savunmada şöyle dendi:

“Ay içeresinde yapılan harcamalar sonrası market ile mutabakat sağlanması ve mutabakat sonrası 15 gün içerisinde ödeme yapılması hükmü bulunmaktadır. Bu kapsamda 2017 yılındaki vatandaşlarımızın ay içerisinde yaptığı harcamaların harcamanın yapıldığı ayın 15'ini baz alırsak ortalama 64 gün sonrasında mağazalara ödeme yapıldığı tespit edilmiştir. Marketler açısından söz konusu bu harcamaların finansman maliyetine de katlanıldığı görülmektedir.”