İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, Haziran ayı iş cinayetleri raporunu açıkladı. Haziran’da en az 124 işçi hayatını kaybederken, yılın ilk yarısında en az 840 işçi iş cinayetine kurban gitti.
“Yaşamak için değil çalışmak için yaşıyoruz!”
Diyarbakır İSİG Meclisi’nin kurulduğu hatırlatılarak başlayan raporda, alınmayan iş güvenliği önlemlerinin iş cinayetlerinde payı olduğu kadar, işçilerin bilinç ve örgütlülük düzeyinin de etkili olduğuna değinildi. Bunların, “işçilerin işyerlerinde hiç ses çıkaramamasının, örgütlenememesinin, söz ve karar haklarının olmamasının, boyun eğmelerinin ve kapitalist sistemi sorgulayamamaları” diye sıralandığı raporda “Yaşamak için değil adeta çalışmak için yaşıyoruz!” denildi.
Raporda, OHAL sürecinde iş cinayetlerindeki artışa değinilerek “Yıllık ortalama 1700 civarında olan işçi ölümleri sayısı OHAL ilanı sonrası yüzde 15 artarak 2000’lere ulaştı. Nedeni ise çok açıktı: Grevler yasaklandı, sendikal eylemler suç sayıldı, örgütlü işçiler dahi ‘ben bu makinede çalışmayacağım (bilmediğim işi yapmayacağım)’ diyemeyecek hale getirildi” denildi.
124 iş cinayeti: 6’sı çocuk, 17’si kadın ve 13’ü göçmen...
Ağırlıklı olarak basından edinilen bilgilerle hazırlanan raporda, Haziran ayında 124 işçinin yaşamını yitirdiği, üç işçinin de meslek hastalığı sonucu hayatını kaybettiği belirtildi. “Oysa ILO ve WHO verilerine göre 1 ‘iş kazası sonucu ölüm’ karşılığında yaklaşık 6 ‘meslek hastalığı sonucu ölüm’ olmaktadır” ifadelerinin kullanıldığı raporda, meslek hastalığı sonucu ölümlerin daha fazla olduğuna dikkat çekildi. Haziran ayı iş cinayetleri hakkında şu bilgiler verildi:
• Ocak ayında en az 159, Şubat ayında en az 127, Mart ayında en az 114 işçi, Nisan ayında en az 153 işçi, Mayıs ayında en az 163 ve Haziran ayında en az 124 olmak üzere; Türkiye’de 2019 yılının ilk altı ayında en az 840 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi…
• 124 emekçinin 90’ı ücretli (işçi ve memur), 34’ü kendi nam ve hesabına çalışanlardan (çiftçi ve esnaf) oluşuyor.
• Ölenlerin 17’si kadın işçi, 107’si erkek işçi. Kadın işçi cinayetleri tarım ve ticaret işkollarında gerçekleşti.
• İkisi 14 yaş ve altında olmak üzere altı çocuk işçi can verdi. Çocuk işçi cinayetleri tarım ve tekstil işkollarında gerçekleşti.
• 13 mülteci/göçmen işçi yaşamını yitirdi. Mülteci/göçmen işçilerin 6’sı Suriyeli, 5’i Afganistanlı, 1’i İranlı ve 1’i Özbekistanlı.
• Ölümler en çok tarım, inşaat, belediye/genel işler, taşımacılık, enerji, kimya, tekstil, ticaret/büro, madencilik ve metal işkollarında gerçekleşti.
• En fazla ölüm nedenleri trafik/servis kazası, zehirlenme/boğulma, ezilme/göçük, elektrik çarpması, patlama/yanma kalp krizi ve yüksekten düşme.
• Haziran’da Türkiye’nin 55 şehrinde ve yurtdışında bir ülkede iş cinayeti gerçekleştiğini tespit ettik. En çok iş cinayeti İstanbul, Kocaeli, Trabzon, Antalya, Ağrı, Bursa, Aydın, İzmir, Tekirdağ ve Zonguldak’ta yaşandı.
• Ölenlerin 1’i (yüzde 0,8) sendikalı işçi, 123 işçi ise (yüzde 99,2) sendikasız. Diğer yandan ölen başka sendikalı işçiler de olabilir. Ancak kâğıt üzerinde olan sendikal üyeliklerinin gerçek bir örgütlülük olmaması ve birçok sendikanın ölen üyelerini sahiplenmemesi sonucu net bir bilgi verme şansımız olmadığını da belirtelim. Bu durum özellikle kamu çalışanı/memur sendikaları açısından daha da tespit edemediğimiz bir husus.
Yılın ilk yarısında en az 840 iş cinayeti
Raporda 2019’un ilk altı ayında gerçekleşen iş cinayetleri üzerine ise şu bilgiler verildi:
• 693’ü ücretli (işçi ve memur), 147’si kendi nam ve hesabına çalışan (çiftçi ve esnaf).
• 61’i kadın, 779’u erkek.
• On biri 14 yaş ve altında olmak üzere 33’ü çocuk.
• Çoğunluğu Suriyeli ve Afganistanlı olmak üzere 63’ü göçmen/mülteci.
• 205’i tarım, 165’i inşaat, 107’si taşımacılık, 54’ü belediye/genel işler, 48’i ticaret/büro, 32’si metal, 31’i madencilik, 25’i enerji, 25’i gemi/tersane ve 24’ü tekstil işkollarında.
• En çok ölüm trafik/servis kazası, ezilme/göçük, yüksekten düşme, kalp krizi, zehirlenme/boğulma ve elektrik çarpması nedenleriyle.
• 88’i İstanbul’da, 39’u Antalya’da, 38’i İzmir’de, 34’ü Bursa’da, 33’ü Kocaeli’de, 28’i Ankara’da ve 28’i Aydın’da.
• 14’ü sendikalı (yüzde 1,66), 826’sı sendikasız (yüzde 98,34).
