Tarih 22 Ekim 1984! Bir yıldız daha kaydı gitti. Ancak o yıldızın izlerini, dalgalanan bayraklarda, sıkılı yumruklarda, haykırılan sloganlarda görmek ve işitmek mümkün.

Kürdistan'ın bağrında, halkın alınteri ve kanıyla sulanmış topraklarda kök salan bir yiğit, kendi deyimiyle “halkı gibi yaralı” şair Cigerxwin'in hayata gözlerini yummasından bu yana 29 yıl geçti.

Şehmuz Hasan, 1903'te Gercüş'te doğdu. Bedirxan'ın dergisi Hawar'da ilk şiirini yanınladı ve Cigerxwin imzasını ilk defa burada kullandı. Cigerxwin'in çocukluğu yoksulluk içinde geçti. Ancak çocukluğunda eğitim de alamamasına rağmen hayatı iyi gözlemledi. Cigerxwin ve ailesi Birinci Paylaşım Savaşı sırasında Kamışlo-Amude'ye göçmek zorunda kaldı. Savaşın ardından parçalanan Kürdistan'ın Suriye kısmında kaldılar.

Cigerxwin düzenin baskılarını iliklerinde hissetti. Çobanlık ve ırgatlık yaptığı sırada ağaların ve şeyhlerin kır yoksullarına yaptığı baskıyı ve zulmü gördü. Bu yüzden yaşamının sonuna dek Kürt işçi ve emekçilerin yaşamını, onların sorunlarını dile getiren şiirler yazdı.

18 yaşında Diyarbakır'a gelerek burada Kürtçe eğitim gören Cigerxwin, birçok yazılı klasik ile burada tanıştı. Şeyh Sait isyanına katıldı. İsyanın bastırılmasının ardından tekrar Rojava'ya dönen şair, 1949 yılında Suriye Komünist Partisi'ne katıldı. 60'lı yıllara doğru Suriye Kürdistan Demokrat Partisi'ne katıldı. Daha sonra da Güney Kürdistan'daki ayaklanmaya yardım etmeye çalıştı.

Cigerxwin Baas rejiminin faşizan baskıları sonucu ülkesinden ayrılmak zorunda kaldı. 1973'te Beyrut'a, 1979'da ise İsveç'e göçmek zorunda kaldı. 1984'ün 22 Ekim'in de ise hayata gözlerini yumdu.

Cigerxwin şiirlerinde ağırlıklı olarak Kürt emekçilerinin sorunlarını işler. Ancak şiirleri evrensel niteliktedir. Marx'tan Stalin'e kadar bir çok devrimci önder hakkında şiirleri vardır. Cigerxwin Türkçe'ye 1976'da Gani Bozarslan tarafından çevrilmiştir. Bu derleme kitap “Lenin Şafağı” ismini taşır.

“Hevalê hêja megrî çiya cihê şêra ne
Dîwarên rûmetê ji sere xurte mêrane
Bilindî ava bûye bi xurtî , kotek , zor
...”
“Kine em?”, 1973 *

“Değerli dost; aslan yatağıdır dağlar, ağlama
Yiğitlerin kellelerinden örülür kurtuluş duvarları
Güçle kurulmuş yüceliş, savaşla, zorla
...”
“Kimim ben?”, 1973

* 1991 Kaynak Yayınları, “Lenin Şafağı”