Sermaye devleti yine kadın istihdamını arttırma yalanıyla patronlara alınterimizi peşkeş çekiyor. Geçen haftalarda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan, 2018 yılı için çalıştırdığı kadın işçiye kreş yardımı yapan patronlara 300 TL teşvik vereceklerini açıkladı. Bakanın sözlerine geçmeden önce yasalarda var olan “kreş hakkına” kısaca bakalım.
Yasalarda var olan kısmi kreş hakkı dahi uygulanmıyor
Yasalarda kabaca “Yaşları ve medeni durumları ne olursa olsun 150’den fazla kadın çalıştıranların resmi ve özel sektörde 0-6 yaş çocukların bırakılması ve bakılması, emziren işçilerin çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın bir yurdun kurulması zorunludur” denilmekte. Yasalarda bu hak olmasına rağmen kreş olan fabrika sayısı oldukça sınırlı. Kaldı ki, var olan bu hak da, biz kadın işçilerin çoğunlukla karşılaştığı çocuk bakımı sorununu çözmüyor. Yasada yer alan 150’den fazla kadın işçi çalıştırma şartı, bu hakkın kullanımını sınırlıyor. Çoğu durumda patronlar kadın işçi sayısını 150’nin altında tutmaya çalışıyorlar. Chinatool fabrikasından kadın işçi kardeşlerimizin gazetemize verdiği bir demeçte bu gerçekliğin altını çizdiklerini hatırlatalım. Ayrıca yasa, kreş hakkını sadece kadın işçi üzerinden tanımlayarak çocuk bakımını kadının ödevi olarak gördüğünü açıklamış oluyor.
Kreş hakkı, böylece kötürümleşmiş olsa da, var olan haliyle dahi uygulanmıyor. Fabrikasında 150’den fazla kadın işçi olan ve kreş açmayan patronlara getirilen cezai yaptırım ise sadece yıllık yaklaşık 1000 TL. Haliyle patronlar, bu cezayı ödemeyi, kreş açmaktan daha kârlı buluyorlar. Devletin ise denetimleri çok sınırlı.
Patronlara verilen teşvikler
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan, Ekonomi ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği tarafından İstanbul’da düzenlenen “Kadın Girişimciler Uluslararası 2. Konferansı”nda konuştu. Sayan, kadın istihdamını arttırmak, aile ve iş hayatını uyumlu hale getirmek için birçok yasal düzenlemeye imza attığını iddia etti. Sayan, patronlara yeni müjdesini vermeden önce, şimdiye değin onlar için yaptıkları icraatları sıraladı. Kadın istihdamını teşvik etmek amacıyla 12 ile 54 ay süresince kadın işçilerin sigorta primlerini İşsizlik Fonu’nundan karşılamaya başladıklarını ifade etti. İşsizlik Fonu’nu patronlar için nasıl yağmaladıklarını itiraf eden Sayan, ayrıca özel işletmeler olan özel kreşleri ve gündüz bakım evlerini beş dönem boyunca vergiden muaf tuttuklarını da belirtti. Tüm bunların yanı sıra yeni dönemde patronlara “müjde” veren Sayan, patronların kadın işçilere kreş yardımı ücreti vermeleri halinde devletin patronlara 300 TL teşvik vereceğini açıkladı. Bu teşviğin kaynağı da belli: İşsizlik Fonu. Patronun kreş açmayarak, kadın işçiye verdiği kreş yardımı da aslında işçinin kendi parası olacak.
Nitelikli, ücretsiz kreş istiyoruz
Son dönemlerde sıkça karşılaştığımız kadın istihdamı söyleminin bir yalandan ibaret olduğu bu adımla da tekrar anlaşılmış oldu. Patronlara her vesileyle teşvik veren AKP hükümeti, “kadın istihdamını arttırıyoruz” yalanı arkasında işçi ve emekçilerin alınterini patronlara peşkeş çekiyor.
İşçi ve emekçi kadınlar, kadın istihdamının arttırılması yalanının arkasına gizlenen gerçekleri görmeli. Hakları ve gelecekleri için mücadele etmeli.
