Avrupa Konseyi tarafından yapılan araştırmaya göre Türkiye, çocuk yoksulluğunda en yüksek orana sahip üçüncü ülke. CHP Milletvekili Abdurrahman Tutdere çocuklara ilişkin verileri derleyerek “Türkiye’de Çocuk Olmak” adlı rapor hazırladı. Rapora göre Türkiye’de 2 milyon 939 bin çocuk örgün eğitim sisteminin dışında, çocuk işçi sayısı 720 bin, 616 çocuk çalışırken hayatını kaybetti, 7 milyon 378 bin çocuk ise yoksulluk çekiyor.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan örgün eğitim istatistiklerine göre 1 milyon 738 bin öğrenci örgün eğitim sisteminin dışında. 5 yaşında 219 bin, 6-9 yaş arasında 222 bin, 10-13 yaş arasında 236 bin ve 14-17 yaş arasında 524 bin olmak üzere; 5-17 yaş arasında okul çağında olan 1 milyon 201 bin çocuğun okulda hiç kaydı bulunmuyor. Bu sayıya açık öğretimdeki 1 milyon 738 bin öğrenci eklenince 2 milyon 939 bin çocuğun örgün eğitim sisteminin dışında kaldığı anlaşılıyor. Tabloyu değerlendiren Tutdere, “Yoksulluk içinde yetişen çocuklar eğitim haklarından mahrum kalıyorlar. Bu acı tablo ülkemizin çocuklarımıza sahip çıkılamadığını gözler önüne sermektedir” dedi.
Yoksulluk yaşayan çocuklar arasında okul terk oranları çok daha yüksek. TÜİK verilerine göre bile 5-17 yaş grubunda çalışan çocuk sayısı 720 bin. Çocuk işçiliğine ilişkin çalışma yürüten uzmanlar ise gerçek sayının çok daha fazla olduğunu ifade ediyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) raporlarına göre son on yılda 300’ü 15 yaşının altında olmak üzere en az 616 çocuk işçi çalışırken yaşamını kaybetti.
Çocuk yoksulluğunun çocukların sağlığını da ciddi şekilde tehdit ettiğine dikkat çekilen raporda, Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı’nın yayımladığı Açlık Haritası verilerine de yer verildi. Buna göre Türkiye genelinde 14,8 milyon kişi yetersiz besleniyor. 5 yaş altı çocukların yüzde 1,7’si akut yetersiz beslenme, yüzde 6’sı kronik yetersiz beslenme yaşıyor. Rapora göre yetersiz beslenmenin en fazla olduğu il Şırnak. Sağlık Bakanlığının “Türkiye’de Okul Çağı Çocuklarında Büyümenin İzlenmesi Projesi” kapsamında yapılan araştırma sonuçları da Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaşayan çocukların kronik açlık nedeniyle gelişemediğini, bodurluk yaşadığını gösteriyor.
Avrupa Konseyi Sağlık ve Sürdürülebilir Kalkınma Komitesi tarafından yayımlanan bir başka rapora göre ise Türkiye, çocuk yoksulluğu konusunda endişe veren dört ülkeden biri. Çocuk yoksulluğu açısından OECD’ye üye 41 ülke arasında yüzde 22,4 oranıyla en yüksek yoksulluk oranına sahip ikinci ülke konumunda. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın raporuna göre, ekonomik yoksunluk nedeniyle korunmaya, yardıma ve bakıma muhtaç olan; yani ekonomik nedenlerle ailesinin bakamadığı çocuk sayısı 2002’de 12 bin 75 iken bu sayı Ağustos 2022 itibarıyla 146 bine yükseldi. TÜİK tarafından yayımlanan son verilere göre ise Türkiye’de 7 milyon 378 bin çocuk yoksulluk çekiyor. Yani Türkiye’deki her üç çocuktan birisi yoksul.
Rapora göre suça sürüklenen çocuk sayılarında da artış var. 2020’de 209 bin 689 olan suça sürüklenen çocuk sayısı 2021’de 228 bin 895’e yükseldi. 2014 yılından itibaren düşme eğilimi gösteren suça sürüklenen çocuk sayısı 2021 yılı itibarıyla yeniden yükselişe geçti. Ceza infaz kurumuna hükümlü statüsünde giriş kaydı olanlardan ceza infaz kurumuna girdiği andaki yaşa göre çocuk olanların sayısı ise bin 283. Suç işlediği andaki yaşı çocuk olanların sayısı ise 10 bin 234.
