Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Dokümantasyon Merkezi, Newroz etkinlikleri ve etkinliklere katılanlara yönelik hak ihlallerine ilişkin bilgi notu yayınladı.
Buna göre, Newroz etkinlikleriyle ilişkili olarak 12 Mart - 3 Nisan 2024 tarihleri arasında 65’i çocuk, en az 456 kişi gözaltına alındı ve 10 kişi tutuklandı. 41 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
TİHV Dokümantasyon Merkezi’nin 2024 yılı Newroz etkinlikleri ve bu etkinliklere katılanlara yönelik hak ihlalleri ve engellemelere yönelik tespitleri şöyle:
“Newroz kutlamaları öncesinde:
-İstanbul’da gerçekleştirilen bir etkinliğe müdahale edildi ve 18 kişi gözaltına alındı.
-Bingöl’de yapılacak Newroz kutlaması, Bingöl İl Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılan ‘mitingin yapılacağı alana yakın hastanede bir asker cenazesinin olduğu, yapılacak kutlamanın tahrik edici olabileceği ve olası provokasyonların önüne geçemeyecekleri’ yönündeki sözlü uyarılar üzerine tertip komitesi tarafından iptal edildi.
Newroz kutlamaları sırasında:
-Pek çok yerde kutlamalara sarı-kırmızı-yeşil renkte bileklik, alın bandı ve eşarp ya da yöresel kıyafetlerle katılmak isteyenler engellendi.
-İstanbul’da Newroz kutlamalarına sarı, kırmızı, yeşil renkte yöresel kıyafetlerle gelen bir çocuk polisin fiziksel şiddetine maruz kaldı.
-İstanbul’da gözaltıları takip eden Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi bazı avukatlar, kolluk güçlerinin engellemesine ve fiziksel şiddetine maruz kaldı.
-10 ilde Newroz kutlamalarına yönelik kolluk güçlerinin müdahaleleri sonucunda 63’ü çocuk olmak üzere en az 327 kişi gözaltına alındı. 2 kişi tutuklanırken, serbest bırakılanlardan 22’si’ hakkında adli kontrol tedbiri uygulandı.
-İstanbul ve İzmir’deki Newroz kutlamalarında kendilerini ‘Nasyonalist’ olarak adlandıran gruplar tarafından kadınlara ve LGBTİ+’lara fobik ve cinsiyetçi ifadeler kullanılarak sözlü saldırıda bulunuldu.
Newroz kutlamaları sonrasında:
3 ilde (İzmir, Mardin, Antalya) açılan soruşturmalar kapsamında 2’si çocuk olmak üzere en az 111 kişi gözaltına alındı. 8 kişi tutuklandı, serbest bırakılanlardan 20 kişi hakkında adli kontrol tedbiri uygulandı.”
