İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu şube binasında düzenlediği basın toplantısında Marmara Bölgesi Hapishaneleri Hak İhlalleri Raporu’nu ( Nisan, Mayıs, Haziran 2023) kamuoyuna açıklandı.
Açıklamada raporda yer alan başvuruların şu hapishanelerden geldiği belirtildi:
“Marmara/ Silivri Kampüs CİK, Tekirdağ 1 ve 2 nolu F Tipi CİK, Gebze kadın Kapalı CİK, Kandıra F Tipi CİK, Denizli T Tipi CİK, Malatya/Akçadağ T Tipi CİK, Bodrum S Tipi CİK, Erzurum/Dumlu 1 nolu Kapalı CİK, Şakran Kadın Kapalı CİK, Van F Tipi CİK, Sincan 1 nolu F Tipi CİK”
Raporda yer alan 30 başvuru üzerine şu bilgiler aktarıldı:
“Derneğimize Nisan ayında 12, Mayıs ayında 9, Haziran ayında 9 olmak üzere toplam 30 başvuru yapılmıştır. Derneğimize yapılan 30 başvurunun 6’sı kadın, 24’ü erkek, 3’ü adli ve 27’si politik nedenlerle hapiste olanlar tarafından yapılmıştır.
Derneğimize yapılan her bir başvuru birden çok ihlal iddiası içermektedir. Basın taraması yolu ile topladığımız 242 ihlalin yanında, derneğimize yapılan başvuruda Nisan ayında 298, Mayıs ayında: 185, Haziran ayında 242 olmak üzere başvurulardan toplam 725 ihlal tespit edilmiş olup toplam ihlal sayısı 967 olmuştur.”
Hapishanelerde hak ihlalleri artıyor
Raporda yer alan hak ihlalleri şöyle sıralandı:
“İşkence, darp, kötü muamele, onur kırıcı davranış
Kötü muamele (25), Psikolojik baskı (30), Hücreye koyma (10), Çıplak aramaya zorlanma (13), Aramalarda ağız içine bakılması ( 7), Dayak, fiziki saldırılar ( 20), Mahpusun kafasının duvara vurulup boynunun sıkılması (2), Çıplak aramayı kabul etmeyen mahpusun işkence edilerek giysilerinin çıkarılması ( 4), Kameranın olmadığı bölümlerde işkence yapılması (6), Aramalarda hücrelerin dağıtılması, özel eşyalara el koyma ( 10), Aramalarda mahpusun pantolonunun ağzına sokularak boğmaya çalışması(3), Mahpusu tekli odaya alıp hayatını karartırız diyerek tehdit etme (1), Aramalarda bacağında platin olan mahpusun x ray da çalıyor diyerek çıplak aramaya zorlama- raporunun cezaevi idaresinde olmasına rağmen (1), Küfür ve hakaret (17), Irkçı söylem, etnik ve inançsal ayrımcılık (15), Ailelere küfür, hakaret (17), Mahpusları pişmanlığa zorlama (9), Sürgün sevk ( 10), Oda değişikliği talebinin karşılanmaması (9), Sık sık oda değişikliği yapılması (2), İstediğin yere şikayet et savcı arkamızda diyerek tehdit etme(5), Psikolojik durumu bozuk olan mahpusun durumu gerekçe gösterilerek daha çok tecrit edilmesi (3), Psikolojik hasta mahpusa her davranışı gerekçe gösterilerek disiplin soruşturması açılarak infazının yakılmak istenmesi (4), İntihar eden mahpus için idarenin deliydi hastaydı zaten demesi (3), Hücrede kalamaz raporu bulunan mahpusun hücreye konması (1), Kameranın görmediği alanlarda işkence yapma (8), Politik mahpusların yanına geçme talebinin karşılanmaması (6), Kalabalık koğuş (13), Keyfi disiplin cezası (10),Mahpusun İHD’ye yazdığı mektubun gönderilmemesi (1),Mahpusları birbirine karşı kışkırtma (3), Mahpuslar hakkında asılsız tutanak tutma ( 7), Mahpuslar adına tutanak tutma (7), Mahpus hakkında savunma yapmadı suçu kabul etti diyerek tutanak tutma, Bazı mahpusların kayırılması (1), Aileye yakın cezaevine sevk talebinin karşılanmaması (3), Mahpusun tahliyesi geldiği halde 9 aydır bırakılmaması (1), Denetimli serbestlikten yararlandırmama (3), Mahpusların verdiği suç duyurusu dilekçelerine soruşturma başlatma (5), Muhatap bulamama (5), Mahpusları yıldırma politikası (3), Gardiyanların gece hücre kapısına vurarak mahpusların uyumasına engel olunması (3).
Sağlık hakkı ihlali
Hastane sevklerinin iptali (15), Revire çıkarılmama ( 18), Düzenli kullanılan ilaçların verilmemesi (16), Revir doktorunun tetkik sonuçlarını söylememesi (5), Sağlık raporlarının verilmemesi ( 10 ), Mahpusa hastalığı ile ilgili bilgi vermeme (8), Mahpusun diş tedavisinin yapılmaması(10), Deprem bahanesiyle asker yok denilerek hastaneye götürmeme (1), Doktorun kelepçeyle muayene etmek istemesi, mahpusa kötü davranması (3), Hastane doktorunun muayene etmeden rapor yazması (1), Revir doktorunun hastane sevki yapmaması(5), Doktorun adli ve politik mahpuslara farklı yaklaşması ( 5), Mahpusların 6 aydır hastane sevkinin yapılmaması (2), Ağır hasta mahpuslara ATK nın cezaevinde kalabilir raporu vermesi (5), Revir doktorunun seni hiçbir yere sevk etmiyorum gebereceksen burada geber demesi (1) .
Haksız tutukluluk, adil yargılanma talebi ve ceza infazı sürecinde yaşanan ihlaller
Kötü hal kağıdı (2), İyi halli olmadığı gerekçesiyle tahliyenin engellenmesi (3), Koşullu salıvermeden yararlandırmama (2), Adil yargılanmama iddiası (6 ), Denetimli serbestlik hakkının kullandırılmaması (4 ), Mahpuslara iyi hal puanı uygulaması (9), Tahliyesi gelen mahpusun 9 aydır bırakılmaması (1), İnfaz yakma (2), Denetimli serbestlikten yararlanması gereken mahpusun bir yıldır bu haktan yararlandırmama (1), İnfazın 8 ay uzatılması (1).
-Yeterli ve Sağlıklı Beslenme ve Temiz Suya Erişim Hakkı İhlali, öz bakım ihtiyaçlarının karşılanmaması
-İletişim Hakkı İhlalleri / Tecrit
-Adalete Erişim Hakkı İhlali
-Genel toplam: 967 ihlal”
Hak ihlalleri sıralandıktan sonra, açıklamada rapor hazırlamanın esas amacının kamuoyunun duyarlılığını arttırmak olduğu vurgulandı.
Kızıl Bayrak / İstanbul
