Human Rights Watch (İnsan Hakları Örgütü) ve Yurttaşlık Derneği süren davalarla ilgili bir rapor hazırladı.

T24’ten Candan Yıldız’ın 30 Mart’ta yayınlanan yazısına göre rapordan çıkan ana sonuç şu: Deprem ölümlerinde yetkililerin yargılanması geciktiriliyor.

Rapora göre depremde çöken binaların güvenli olmasından sorumlu olan kamu görevlilerin yargılanmasında süreç ağır işliyor.  Şu ana kadar hakkında soruşturma izni verilen kamu görevlisi sayısı sadece üç…

HRW’nin raporunda şunlar ifade ediliyor:

“Bilirkişi raporlarında müteahhit ve inşaatçılarla birlikte belediye yetkilileri de sorumlu tutuluyor.

Yurttaşlık Derneği, İçişleri Bakanlığı, depremden etkilenen 11 ilin valilikleri ve 46 kaymakamlığa bilgi edinme başvurusunda bulundu. Sadece dört vakada valilikler ve bir kaymakamlık soruşturma izni sürecinin devam ettiğini söyledi.

Gaziantep-Islahiye’de üç kamu görevlisi hakkında soruşturma izni verildiğini, soruşturma izinlerinden 2’sine itiraz edildiği bilgisi paylaşıldı.

Vakaların çoğunda yetkililer bu tür bilgilerin bilgi edinme hakkı kapsamı dışında kaldığını veya talebin gizlilik içeren bilgilerle ilgili olduğunu iddia etti ve bilgi paylaşmadı.”

İnsan Hakları İzleme Örgütü, Maraş'ta çökerek içinde yaşayanların çoğunun ölümüne neden olan büyük apartmanlarla ilgili 14 bilirkişi raporu ile diğer illerdeki binalarla ilgili altı raporu daha inceledi.

Raporda şunlar denildi: 

“Üniversitelerin inşaat mühendisliği bölümlerine hazırlatılan 14 rapordan biri hariç hepsi, inşaatçıların yürürlükteki teknik standartlara uyma konusunda ciddi kusurları olduğuna işaret ediyor; belediyelerin imar müdürlüğü yetkililerinin ise kusurlu projeler için inşaat ruhsatı verdikleri, söz konusu inşaatlar tamamlandıktan sonra da bunlara ilgili mevzuat kapsamında gerekli izinleri vererek binaların kusurlu ve güvensiz olduğunu görmezden geldikleri anlaşılıyor.”

Depremden etkilenen 8 ildeki savcılıkların verdiği rakamlara göre, çöken binalardaki ölümlerle bağlantılı olarak yargılanan müteahhit, inşaatçı ve teknik personel sayısı 883.

HRW, depremden en çok etkilenen illerden olan Maraş özelinde, dava süreçleriyle ilgili aralarında bir savcı, ölenlerin yakınları, avukatlar, bir mimar, inşaat mühendisleri, bir jeoloji mühendisi ve şehir plancılarının da bulunduğu 30 kişiyle görüştü. Savcıların görevlendirdiği üniversitelerin inşaat mühendisliği bölümlerinin bilirkişi raporlarını inceledi. Rapora göre, görüşülen kişilerin çoğu, özel sektör müteahhitleri ile diğer özel aktörlere yönelik soruşturmaların önemine dikkat çekerken belediye yetkilileri ile diğer kamu görevlilerinden hesap sormak konusunda gözle görülür bir ilerleme kaydedilmediğine dikkati çekti.

HRW, söz konusu bilirkişi raporlarında bazı binaların zemin katlarında yapılan tadilatlar sırasında taşıyıcı kolon ve perde duvarlarının kaldırılması ve asma kat ilavelerinin binalardaki kusurları daha da artığına dikkat çekildiğini belirtiyor.