AKP iktidarı, “Boğazın Birleştirici Gücü-Gar Kültür Sanat Projesi” adı altında Haydarpaşa ile Sirkeci garlarını sermayeye peşkeş çekmeye hazırlanıyor. TCDD yönetimi tarafından Ağustos 2024’te yapılan bir protokolle Haydarpaşa ve Sirkeci Garları 29 yıllığına Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredildi. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy Sirkeci ve Haydarpaşa’ya dair “Burada tren olacak, kültür ve sanat olacak, millet bahçesi olacak” diyerek garın kültürel ve mimari özelliklerini tahrip edeceklerini itiraf etti.

Konuya ilişkin Haydarpaşa Dayanışması’nın da bileşeni olan Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası İstanbul şube başkanı Harun Gökay’la görüştük.

“Çok büyük rant söz konusu!”

İktidarın 2004’ten bu yana Haydarpaşa Garı için planlar yaptığını belirten Gökay şunları ifade etti:

“AKP iktidarı her tarafı bir arsa olarak görüyor, orası kültürel bir değermiş, tarihi özellikleri varmış, AKP için hiçbir önemi yok. Her taraf arsa ve bina yapılacak yerler olarak görüyor. 2004’ten beri birçok proje oldu, 2005’te 82 sivil toplum örgütü ile birlikte Haydarpaşa Dayanışması’nı kurduk. BTS ve TMMOB olarak açtığımız davaları kazandık ve Haydarpaşa’yı bugüne dek koruduk. Ancak bu sefer çok daha ciddi bir saldırı ile karşı karşıyayız. Ağustos ayında TCDD, Ulaştırma ve Kültür Bakanlığı arasında ön protokol imzalandı. Haydarpaşa ve Sirkeci’yi havzalarıyla birlikte 29 yıllığına devrettiler. Kültür ve Turizm Bakanlığı ayrıca alt kiralama hakkı da elde etti. İstedikleri kişiye kiralayacaklar. Buralarda yeniden kiralama, yıkım ve yeni bina yapımı olacak. Çok büyük rant söz konusu.”

“Emekçiler lojmanlardan çıkarılacak!”

Gökay konuşmasının devamında garda çalışan emekçilere dair şunları ifade etti:

“Neticesinde Haydarpaşa ve Sirkeci Gar’da çalışanlar lojmanlardan çıkartılacak, prefabrik yapılara sıkıştırılacaklar. Planlanana göre açık ofis şeklinde kişi başı 1,25 metrekare yer verilecek. Çoğu müdürün kapalı odası dahi olmayacak. Haydarpaşa’da yaklaşık 60, Sirkeci’de 10-15 lojmanımız var. Emekçiler lojmanlardan çıkarılacak.”

“Tarihi yapı bozulacak!”

Garın tarihi yapısının hasar göreceğini belirten Gökay “Garın içindeki tarihi dolaplar, oymalar, bloklar, eşyalar zarar görecek. Tarihi bölümleri, tescilli yapıları yani dokunamadıkları yerleri ofis olarak kullanacaklar diğerlerinin tamamını yıkacaklar” dedi.

Gökay şöyle devam etti:

“Tren gelecek diyorlar ama topu topu 3 yol yapılacak. Bizim tren gelmesinden kastımız Doğu, Güney, Toros Ekspresinin gelmesidir. Biz vapur açılsın, deniz demiryolu bağlantısı tekrar kurulsun istiyoruz. Haydarpaşa’yı Haydarpaşa yapan budur.

Haydarpaşa henüz yapım aşamasında bile Türkiye’de tektir. Haydarpaşa, denize çakılmış 1100 ahşap kazık üzerinde bulunur. Bu açıdan son derece önemli bir binadır. Haydarpaşa Dayanışması olarak UNESCO’dan ‘endüstriyel miras’ kararını çıkarttırmıştık. Ancak AKP iktidarının gözünü hiçbir şey doyurmuyor maalesef.”

Haydarpaşa'nın Galataport benzeri bir yapıya dönüştürülmek istendiğine değinen Gökay “Galataport’a bir avuç seçkin azınlık dışında kimse giremiyor ve Galataport’tan dolayı denizi de göremiyorsunuz” dedi.

“Halktan kopuk olacak!”

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un “burada kültür-sanat olacak” sözlerini hatırlatan Gökay şunları ifade etti:

“Haydarpaşa restorasyondayken yeni kazı alanları çıkınca, tarihi eserler çıkınca ‘çanak-çömlek’ diyen bir zihniyetin kültüre bakış açısı ortadayken buranın kültür ve sanat merkezi olacak denmesi iki yüzlülüktür. İçeriye elbette müze, sergi alanları vs. yapacaklar ama bunların halktan kopuk olacağı kesindir. 

Millet bahçesini muhtemelen dış tarafına yapacaklar. Haydarpaşa’yı yine Galataport gibi seçkin azınlığın kullandığı bir yere dönüştürmek istiyorlar.”

“Eylemlerimiz sürecek!”

Gökay, önümüzdeki dönem eylem programlarını şu şekilde aktardı:

“Biz demiryollarında örgütlü işçi sendikası, memur sendikaları olarak eylemlerde ortaklaşacağız. Greve kadar yolumuz var. Haydarpaşa Garı’ndan kolaylıkla vazgeçmeyeceğiz. 19 yıldır her pazar ‘Haydarpaşa gar kalsın’ eylemini düzenliyoruz. Bunun dışında davalar açıldı. Diğer sendikalar müdahil oldu. Mühendis Tek-Sen, daha farklı bir yöne dikkat çekti. Orada yapılacak çalışmanın zemin etüdü yapılıyor. Haydarpaşa’da yapılacak bir çalışmanın bahsettiğim 1100 kazığa zarar vereceğini belirterek dava açtılar. Kadıköy’den yürüyüş yapıldı. Önümüzdeki günlerde sendikalar olarak Haydarpaşa’dan Kadıköy’e yürüyüş planlıyoruz. İmza kampanyamız devam ediyor, imzalar toplandıktan sonra Ankara’ya yürüyüş yapacağız. Haydarpaşa’nın niçin gar olarak kalması gerektiğini anlatan düşüncelerimizi topladığımız imzalara ekleyecek meclise ileteceğiz.”

Kızıl Bayrak/ İstanbul