Üniversiteler, belediyeler, bakanlıklar, havalimanları, cezaevleri, hastaneler, kışlalar ve birçok kamu kurumu her yıl elektrik enerjisi alımı ihaleleri düzenleyerek kullanacağı elektriği ihaleyle satın alıyor. Bu ihalelerle de kamunun kasasından elektrik şirketlerine milyarlarca lira ödeniyor.
Kamudan en fazla elektrik enerjisi ihalesi alan 10 şirketin iktidarla olan ilişkileri de oldukça dikkat çekici. Ayrıca, kamunun kasasından bu 10 elektrik şirketine son 10 yılda ödenen para ise tam 14 milyar 453 milyon TL.
Dördü, beşli çetenin
BirGün’den İsmail Arı’nın haberine göre, kamudan en fazla elektrik enerjisi ihalesi alan 10 şirketten dördü de beşli çete içerisinde yer alan Cengiz, Kolin ve Limak’a ait. Sadece beşli çete içerisinde yer alan bu şirketlerin ortağı ve sahibi olduğu elektrik şirketlerine 10 yılda toplam 5 milyar 322 milyon TL ödendi.
Erdoğan’ın prensiydi
Kamudan en fazla elektrik enerjisi ihalesi alan şirketler listesinin en başında Dicle Elektrik Şirketi yer alıyor. Şirket, 2014 ile 2021 yılları arasını kapsayan sekiz yıllık dönemde birçok kamu kurumundan tam 308 elektrik enerjisi ihalesi aldı. Bu 308 ihalenin değeri ise 2 milyar 806 milyon 617 bin TL’yi buluyor. Şirketin ihalesini aldığı kamu kurumları arasında cezaevleri, emniyet müdürlükleri, hastaneler, kışlar, havalimanları ve belediyeler yer alıyor.
Dicle Elektrik Şirketi, İsmail Fahreddin Tivnikli ve Abdullah Tivnikli tarafından kurulan Eksim Holding’e bağlı. Holdingin şuan yönetim kurulu başkanı, Abdullah Tivnikli’nin oğlu Ebubekir Tivnikli. 2018 yılında yaşamını yitiren holding kurucularından Abdullah Tivnikli’nin AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yakın ilişkileri olduğu biliniyordu. “Erdoğan’ın prensi” ve “Becerikli Abdullah” isimleriyle tanınan Abdullah Tivnikli’nin adı 17-25 Aralık operasyonlarında da geçiyordu.
17-25 Aralık operasyonunun ikinci dalgasında Mustafa Latif Topbaş, Cemal Kalyoncu, Ömer Faruk Kalyoncu, Mehmet Cengiz, Üsame Kutub ve Cengiz Aktürk’le birlikte mallarına el konulma kararı çıkarılan isimlerden biri olan Tivnikli hakkında aynı zamanda yakalama kararı da verilmişti.
AKP’yle yakın ilişki içinde olan Tivnikli, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın kızına da burs vermesiyle gündeme gelmişti. Türk Telekom’dan enerji sektörüne, inşaattan yatırıma kadar birçok alanda iş yapan Tivnikli’nin, Meclis’te görüşülen bir yasayı, AKP’li bir ismi arayarak değiştirdiği iddia edilmişti.
AKP döneminde büyüdü
Kamudan en fazla elektrik enerjisi ihalesi alan şirketler listesinin ikinci sırasında ise Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı Ceyhan Saldanlı’nın yaptığı Aydem Elektrik Şirketi yer alıyor. Şirketi 2014 ile 2021 yılları arasında kamudan tam 2 milyar 403 milyon TL değerinde 585 ihale aldı.
Saldanlı’nın yaptığı enerji yatırımları AKP döneminde katlanırken, Berat Albayrak’ın Saldanlı’nın şirketlerinin yapmış olduğu projelerin açılışlarına katılıp, kurdela kesmişti.
Cengiz-Kolin ortaklığı
En fazla elektrik enerjisi ihalesi alan şirketler listesinin üçüncü sırasında da CK (Cengiz-Kolin) Boğaziçi Elektrik Şirketi bulunuyor. 2014 ile 2021 yıllarını kapsayan 8 yılda kamudan tam 2 milyar 295 milyon 311 bin TL değerinde 37 ayrı elektrik enerjisi ihalesi alan şirket, kamuoyunda beşli çete olarak bilinen Cengiz Holding ile Kolin İnşaat’a ait.
Şirketin yönetim kurulu başkanlığını da yine kamuoyunun yakından tanıdığı bir isim olan, Cengiz Holding’in sahibi Mehmet Cengiz’in kardeşi Ekrem Cengiz yapıyor. Şirketin yönetim kurulu başkan vekili ise Kolin İnşaat’ın da yönetiminde yer alan Celal Koloğlu.
Kamuda en fazla ihale alan şirketler listesinin dördüncü sırasında Yağmur Group Elektrik Şirketi buluyor. Şirket, 2012 ile 2018 yılları arasında kamudan 1 milyar 645 milyon 838 bin TL değerinde tam 133 ayrı ihale aldı. Şirket yönetiminde ise Abdurrahman Topbaş, Ömer Faruk Topbaş ve Ömer Faruk Damar yer alıyor. Ayrıca devasa ihaleler alan şirketin internet sitesi bile bulunmuyor.
Cengiz 5’inci sırada
Listenin beşinde sırasında da Cengiz Elektrik yer alıyor. Kamuoyunda beşli çete olarak bilinen Cengiz Holding’e bağlı Cengiz Elektrik Şirketi de 2012 ile 2021 yıllarını kapsayan 10 yıllık dönemde 1 milyar 108 milyon 371 bin TL değerinde 92 ihale aldı. 17-25 Aralık operasyonuna karışan isimlerden biri olan Cengiz Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Cengiz de AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yakın olduğu biliniyor.
Çevre katliamı projeleriyle de hafızalara kazınan Cengiz Holding’e bağlı şirketler özellikle AKP iktidarı döneminde kamudan milyarlarca liralık ihaleler aldı. Tüm “mega projeleri” tek başına ya da konsorsiyum içinde yer alarak üstlenen Cengiz’in yaptığı işlerden bazıları şöyle: İstanbul 3’üncü Havalimanı, Hasankeyf Ilısu Barajı, Kuzey Marmara Otoyolu, Yusufeli Barajı ve HES ve Akkuyu Nükleer Santral Limanı.
Meram elektrik de onun
Kamudan en fazla elektrik enerjisi ihalesi alan şirketler listesinin altıncı sırasında yer alan Meram Elektrik Enerjisi Şirketi de yine Cengiz Holding’le bağlantılı. Meram Elektrik, 2011 tarihinde Alarko Holding ve Cengiz Holding ortaklığından kuruldu. Şirket, 2012 ile 2021 yıllarını kapsayan 10 yıllık dönemde de kamudan tam 1 milyar 27 milyon 320 bin TL değerinde 239 ayrı ihale aldı.
Limak’ın da şirketi var
Listenin yedinci sırasında yer alan Limak Uludağ Enerji Şirketi Limak Holding tarafından kuruldu. Türkiye Futbol Federasyonu’nun da başkanı olan ve uzun yıllardır iktidarla yakın ilişkiler içerisinde olan Nihat Özdemir’in sahibi olduğu Limak Holding, kamuoyunda beşli çete olarak bilinen şirketlerden biri. Ayrıca, Nihat Özdemir’in adı 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet soruşturmasındaki 41 kişilik yakalama listesinde geçiyor.
Limak Holding, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) bünyesindeki çimento fabrikaları, enerji üretim santralleri, elektrik dağıtım bölgeleri projelerinde yer aldı. Holding ayrıca Sabiha Gökçen Havalimanı’nın işletim hakkına da sahip. Limak Holding, Tekel’in özelleştirilmesi sürecinde, Tekel alkollü içkiler bölümünü satın alan Mey İçki‘nin de ortakları arasında.
Limak Holding’in baraj ve barajlar üzerine kurduğu HES’ler, doğa tahribatına, tarihi dokunun zedelenmesine ve yok olmasına sebep olmuş, bu durum büyük tepkilere neden olmuştu. Holdingin özellikle baraj ve HES projelerini yerel halk protesto etmiş ve bu protestolara kolluk kuvvetleri müdahale etmişti.
Holdingin aldığı ihaleler arasında köprü-otoyol, baraj-HES, havalimanı yapımı ve işletme hakkı, yüksek hızlı tren, çimento fabrikası, stadyum, metro bağlantısı yapımı, çeşitli altyapı inşaatları, otoyol boru hattı ve teknopark inşaatı bulunuyor.
Limak’ın yüksek bütçeli kamu ihalelerinden bazıları şunlar: İstanbul Havalimanı, Çanakkale Köprüsü ve Çanakkale otoyolu, Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı, Çetin Barajı ve Hidroelektrik Santrali ve Sabiha Gökçen Havalimanı.
Beşli çetenin ortağı
Listenin sekizinci sırasında da IC İÇTAŞ Elektrik Şirketi yer alıyor. IC İbrahim Çeçen Yatırım Holding’e bağlı şirket, kamudan 2014 ile 2021 yıllarını kapsayan son sekiz yılda 799 milyon TL değerinde 24 ihale aldı. Holding’in sahibi İbrahim Çeçen de yine 17-25 Aralık operasyonunda ismi geçenlerden biri. Ayrıca holdinge bağlı şirketler, beşli çeteyle birlikte milyarlarca liralık birçok büyük projenin de ihalesini aldı.
Filtre sabıkalısı
Kamuya en fazla elektrik enerjisi satan dokuzuncu şirket ise Çelikler Elektrik. Çelikler Holding’e bağlı şirket, kamudan sadece 2014 ile 2017 yılları arasında 78 ayrı ihale aldı. Şirketin bu dört yılda aldığı ihalelerin toplam bedeli ise 798 milyon TL.
Kamudan milyarlarca liralık ihaleler alan Çelikler Holding’in işlettiği Afşin-Elbistan A Termik Santralı, Kütahya Seyit Ömer Santralı, Kütahya Tunçbilek Termik Santralı ve Bursa Orhaneli Termik Santralı geçtiğimiz yılın başlarında filtre takmadığı için mühürlenmişti.
Bilal’in okulunu yaptı
Listenin 10’uncu sırasında yer alan Türkerler Vangölü Elektrik Şirketi de 2016 ile 2021 arasını kapsayan altı yılda 667 milyon TL değerinde 160 ihale aldı. Şirketin bağlı olduğu Türkerler Holding’in sahibi Kazım Türker’in de iktidarla yakın ilişkiler içerisinde olduğu biliniyor.
Bilal Erdoğan’ın kurduğu Yeni Türkiye Eğitim Vakfı’nın (YETEV) Türk Müziği İlkokulu da Türkerler Holding tarafından inşa edildi. Okulun açılışı 5 Kasım’da AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapıldı. Ayrıca Türkler Holding önceki yıllarda imar rantı iddialarıyla da gündeme gelmişti.
