Türkiye’de ve dünyada çocuk işçiliğinin ulaştığı boyutlar, sermaye düzeninin gençliğe ve çocuklara geleceksizlikten başka bir şey reva görmediğini ortaya koyuyor. CHP’nin “Dünyada ve Türkiye’de çocuk emeği sömürüsü” başlıklı raporuna göre, Türkiye’de 600 bin çocuk kayıt dışı bir şekilde sömürüye maruz kalıyor. Çıraklık ve stajyerlik adı altında sömürülenlerle birlikte bu sayının en az bir milyon olduğu belirtiliyor.
Her 10 çocuktan birinin işçi olduğu dünya genelinde de durum farksız. 59 milyon çocuğun eğitim hakkı gasp edilirken, 5-17 arasındaki işçilerin sayısı 154 milyona ulaşıyor.
Cumhuriyet’ten Mahmut Lıcalı’nın haberine göre, CHP’nin raporundaki tespitler şu şekilde:
10 çocuktan biri işçi: 59 milyon çocuk eğitim hakkından yararlanamıyor. Dünyada her 10 çocuktan birisi işçi olarak çalışmaktadır.
154 milyon çocuk işçi: 5-17 yaş grubundaki 154 milyon çocuk, işçi olarak çalışıyor. 75 milyonu fiziksel ve zihinsel gelişimlerini olumsuz etkileyen işlerde çalışıyor. 95 milyonunu erkek çocuklar, 64 milyonunu ise kız çocukları oluşturuyor. Çocuk işçilerin yüzde 72’si tarım, yüzde 16’sı hizmet sektörü, yüzde 12’si ise sanayide çalıştırılıyor.
Çocuklar iş cinayetinde ölüyor: Dünya genelinde yaşanan iş cinayetlerinde her yıl ortalama 10 bin-12 bin arası çocuk hayatını kaybediyor.
Türkiye AB’de 5. sırada: Türkiye Avrupa Birliği’ne (AB) adaylık sürecinde olan ülkeler ile kıyaslandığında Karadağ, Arnavutluk, Makedonya ve Sırbistan’dan sonra en çok çocuk işçiliğine sahip olan ülke konumunda bulunmaktadır.
Çocuk işçiliği yasal halde
Türkiye’de özellikle mesleki eğitim adı altında çocuk işçilik yasal hale getirilmiştir. Milyonlarca çocuk “çıraklık” adı altında ucuz işgücü olarak kullanılmaktadır. Türkiye’de 2015 yılında çırak işçi sayısı 245 bin iken şu an hali hazırda çırak işçi olarak çalıştırılan çocuk işçi sayısı 1 milyonu aşmış durumdadır.
Kayıt dışı 600 bin çocuk işçi
Türkiye’de yaklaşık olarak 600 bin civarında kayıt dışı çalışan çocuk işçi bulunmaktadır. Türkiye’de “çırak” ve “stajyer” adı altında milyonlarca çocuk zorunlu olarak çalıştırılarak emek sömürüsüne maruz kalmaktadır.
En çok tarımda
Türkiye’de sektörlere göre çalışan çocuk işçilerin dağılımına bakıldığında, çocuk işçilerin yüzde 57.1’inin tarım sektöründe çalıştırıldığı ortaya çıkıyor. Tarımdan sonra çocuk işçilerin çalıştırıldığı en büyük ikinci sektörü yüzde 27.1 oranıyla hizmet sektörü olurken, üçüncü sektör ise yüzde 15.8 oranıyla sanayi sektörü olmaktadır. Türkiye’de ayrıca çocuklar “sokakta çalışma” (çiçek satıcılığı, araba camii silme, geri dönüşüm atıkları toplama gibi) olarak tanımlanan iş sahalarında da çalışmaktadır.
Çıraklık ve stajyerlik bitmeli
Türkiye’de çocuk işçiliğiyle mücadele için çocukların stajyerlik ve çıraklık adı altında ucuz işgücü olarak çalıştırılmalarına son verilmelidir. Türkiye genelinde çocukların maruz kaldığı her türlü sosyal ve psikolojik baskılara önlem olarak Çocuk Hakları adı altında birimler kurulmalıdır. 18 yaş altı çocukların çalıştırılmamasının önüne geçilmesi için gerekli yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerekmektedir.
190 çocuk işçi öldü
2016’da 18’i 14 yaş altı olan toplam 63 çocuk işçi, 2017 yılında 18’i 14 yaş ve altı olan toplam 60 çocuk işçi ve 2018 yılında da 23’ü 14 yaş ve altı olmak üzere toplam 67 çocuk işçi hayatını kaybetti. Verilere göre 2016-2018 yılları arasında toplam 190 çocuk işçi hayatını kaybetti.