Geçtiğimiz günlerde Türk sermaye devletinden bir heyetle görüştüğü öne sürülen Suriye Devlet Başkanı Yardımcısı ve Suriye Ulusal Güvenlik Danışmanı Ali Memluk’un Aralık ayı başında Suriye’deki Kürt partilerini ve Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ni ayrı ayrı görüşmeye çağırdığı ortaya çıktı.
Memluk’un Suriye Demokratik Güçleri (SDG) içerisindeki Arap aşiretleriyle gerçekleştirdiği ve SDG’den çekilme çağrısı yaptığı görüşmenin ardından bu davette bulunduğu ve “sadece Kürt partileriyle” görüşme teklifi ettiği belirtildi. Arka arkaya yapılan bu çağrılar, bölgedeki özerk yönetimi ve SDG’yi dağıtma çabaları olarak yorumlandı.
Rûdaw’da yer alan habere göre, Memluk’un Suriye Kürt İlerici Demokrat Partisi (Peşveru) ve 5 partiden oluşan Suriye Kürt Ulusal İttifakı (Hevbendi) üyelerine ayrı ayrı görüşme için davet yolladığı öğrenildi.
Heseki Fırat Üniversitesi öğretim görevlisi Dr. Ferid Sadun daveti doğrulayarak, “Suriye rejimi Arap aşiretleri SDG’ye karşı kışkırtmayı ve SDG’den koparmayı başaramayacağını anladıktan sonra Kürt partilere yanaşmayı tercih etti. Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) dışındaki tüm Kürt partileri Şam’a davet ettiler. Ve yine Kürt toplumu içerisinde öne çıkan akademisyenleri de davet ettiler” dedi.
Edinilen bilgilere göre Hevbendi bünyesindeki partiler Şam’ın davetini geri çevirmedi ancak gitmeden önce konuyu SDG ve Peşveru ile görüşmeyi uygun gördü. Edinilen bilgiye göre, SDG Genel Komutanı Mazlum Abdi Kürt partilere, “Şimdi gitmeyin, ileride tüm Kürt partilern katıldığı daha kapsamlı bir heyetle hep birlikte Şam’a gidin” dedi.
Peşveru Siyasi Meclis üyesi Ahmed Süleyman, “Bir ay önce bize böyle bir davet geldi. daveti geri çevirmedik ancak süreç açısından şu an Şam’a gidip giyalog kurmayı uygun görmedik. Zaten mevcut durumda Rusya sahada ve Ruslarla ilişkiler mevcut. Bu durumda Şam’a gitmek meseleleri daha da karmaşıklaştırabilir” diye konuştu.
Özerk Yönetim de davet edildi
Rusya ve Suriye hükümetinin görüşmek için SDG ve Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi temsilcilerini de aynı şekilde Şam’a davet ettiği öğrenildi.
Edinilen bilgilere göre Esad yönetimi SDG ve Özerk Yönetim’e, “Kürtler adına gelin, diğer bileşenler (Arap ve Süryaniler) adına değil” şeklinde mesaj gönderdi. Kürt taraflar ise Şam’ın bu çağrısını endişe ile karşıladı.
İsminin açıklanmasını istemeyen Rojavalı Kürt bir partinin lideri, “Rusya eskisinden daha ciddi şekilde Kürt meselesinin görüşülmesi için devreye girmiş bulunuyor. Fakat İran Rusya’nın bu çabasının sonuçsuz kalmasını istiyor. İran bu konuda yetkiyi de Esad’ın yardımcısı Memluk’a vermiş. Kürtlerin yalnız çağırılmasının amacı bu” diye konuştu.
Peşverulu Ahmed Süleyman da “Rusya’nın heybesinde Kürtler için neler var bilmiyoruz. Fakat rejimin bu şekilde davet etmesi ciddi bir şüpheye neden oldu” değerlendirmesini yaptı.
“Bölge bileşenlerini karşı karşıya getirme amacı güdülüyor”
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Danışmanı Bedran Çiya Kurd, Suriye hükümetinden resmi davet almadığını ancak Rusya’nın sürekli Şam ile Kürtleri görüştürmek için girişimlerde bulunduğunu söyledi. Bedran Çiya Kurd, “Suriye rejimi Özerk Yönetimle değil yalnızca Kürtlerle görüşmek istiyor ve biz burada bölgedeki bileşenleri karşı karşıya getirme amacı güdüldüğünü görüyoruz” şeklinde konuştu.
Rojavalı kaynaklara göre Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Şam ile yalnızca “Kürt meselesi” üzerinden müzakere yapmayı doğru bulmuyor. Ancak Şam ısrarla “siz sadece Kürtlerin temsilcisisiniz, Arapların ve diğer etnik yapıların değil” görüşünü savunuyor.
Akademisyen Dr. Ferid Sadun, “Sorunları farklı tanımladıkları için Suriye rejimi ile Özerk Yönetim arasındaki görüşmelerde ileri gidilemiyor. Özerk Yönetim kendisini Fırat’ın doğusundaki tüm bölgenin temsilcisi olarak görüyor. Şam ise Özerk Yönbetimi sadece Kürtlerin temsilcisi gibi görüyor” dedi.
Özerk Yönetimi eleştiren Sadun, “Kürtler ne istediklerini bilmiyor. Şimdiye kadar da Kürt partiler arasında ortak bir amaç yok. ENKS ve PYD arasındaki çelkişkiler nedeniyle de Kürtler bir araya gelemiyor. Bu da Suriye’de Kürt meselesinin çözümünü zora sokmuş durumda” dedi.
Aslen Arap olan Cizre Kantonu Yasama Meclisi Başkanı Hüseyin Azam, Suriye hükümetinin Rojava Yönetimi’nde sadece Kürt temsilcilerle görüşmek istemesini şu sözlerle değerlendirdi:
“Rejimin yalnızca Kürtlerle görüşmek istemesi Kürtleri kendi amaçları için kullanma planından başka bir şey değil. Bundan başka birşey yeşermez. Rejim sadece Özerk Yönetim bünyesinde yer alan Kürtlerle diğer bileşenler arasına nifak tohumu ekmeyi amaçlıyor. Ben Kürtlerin yalnız başlarına Şam’a gitmelerini doğru bulmuyorum.”
Kürt partilerin ortak bir heyetle Şam’a gidip gitmeyecekleri ise önümüzdeki dönemde belli olacak.
