Fidel Castro, 90 yıllık yaşamı boyunca insanlık tarihine mal olacak sayısız değerin altına imza atarak ölümsüzleşti. Küba tarihi ile özdeşleşen efsanevi devrimci Che’nin silah arkadaşı olan Castro’nun yaşamı ve mücadelesi dünya devrim tarihine adını yazdırdı ve ardında bıraktığı miras eşsiz bir deneyim olarak devrim tarihinde yerini aldı.

Başta Küba halkının ve dünyanın dört bir yanında devrim mücadelesine omuz veren işçi ve emekçilerin ölümsüzlüğe uğurladıkları Castro’yu anlatmak bugün aynı zamanda Küba’nın emperyalizme karşı verdiği mücadeleyi anmak demektir. Zira Castro, Che ve diğer Kübalı devrimcileri tarih sahnesine davet eden şey Küba’nın içinde bulunduğu sosyo-ekonomik koşullar idi.

*

İspanyolların egemenliği altında geçen 1800’lü yıllarda kölecilik ve feodal üretim ilişkileri hakimdi. Küba halkı 1800’lerin ikinci yarısında 10 yıllık bir savaşım sonucunda İspanyolları adadan atmayı başardı. Fakat yaşadığımız dönemden kulağımıza tanıdık gelen “kurtarıcı” sıfatını o dönemlerden miras alan  ABD, çok geçmeden adada egemenliğini kurdu. ABD ve onun kuklası olan diktatörlüklerle tanışan Küba halkı İspanyolların ardından savaşımlarını bu yeni düşmana ve onun yerli işbirlikçilerine karşı başlattı.

Küba Ulusal İşçi Federasyonu önderliğinde yapılan işçi grevlerinin, açlık yürüyüşlerinin hedefi salt ekonomik mücadele değil aynı zamanda Machado diktatörlüğü idi. Sınıf savaşımının keskinleşen eşiklerinde federasyon dikta tarafından yasa dışı ilan ediliyor, bu hamleye karşılık işçiler genel greve gidiyor, kırsallarda köylü birlikleri kuruluyordu. Ağustos 1933’te Havana’da gerçekleştirilen katliamda binlerce işçinin can vermesi üzerine başlayan genel grev ulusal boyutta bir ayaklanmaya dönüşüp diktatörlüğü alaşağı ediyordu. Ancak, var olan devrimci önderlik boşluğu kısa zamanda Batista’nın bir kez daha kurtarıcı söylemleri ile başa gelmesine ve kendi diktatörlüğünü kurmasına sebep oldu.

Kübalı işçiler ve emekçiler ABD ve onun kuklası diktatörlere karşı verdikleri mücadele ile sınıf savaşımını büyütürken öğrenci hareketi içinde ileriye çıkan Fidel, 165 arkadaşı ile birlikte 26 Temmuz 1953’te Moncada baskınını gerçekleştirdi. Başarısız olan baskın Küba tarihinde önemli bir sayfanın açılışını beraberinde getirdi. Tutuklanan Fidel’in savunması bir manifesto olarak tüm Küba’da yankılandı. 15 yıla mahkûm edilen ancak çıkan afla beraber 21 ay sonra serbest kalan Fidel mücadeleyi büyütmeye devam etti.

Adını Moncada baskınından alan 26 Temmuz Hareketi Fidel’in 1955 yılında Amerika’ya geçmesi ile kuruldu. İspanya İç Savaşı'na katılan Kübalı Alberto Bayo yönetiminde gerilla savaş eğitimleri alan devrimciler 2 Aralık 1956’da Granma yatıyla Küba’ya döndü. Fakat Oriente’de yaşanan çatışmalarda ancak aralarında Fidel, kardeşi Raul Castro ve Che’nin olduğu 12 devrimci Sierra Maestra dağlarına ulaşabildi. Bu andan itibaren 26 Temmuz Hareketi Küba’da mücadeleyi ören ana karakter olarak sahnede yerini aldı. Fidel’in savunmasında önerdiği üzere küçük ve topraksız köylünün, sanayi proletaryasının, orta sınıfın ve küçük burjuvazinin bazı kesimlerinin ittifakını hedefleyen hareket mücadele biçimini esas olarak gerilla savaşına dayandırdı. Sierra Maestra dağlarında konumlanan hareketin kentle kurduğu sıkı bağlar zaferi beraberinde getirdi.

Kentte Batista diktatörlüğüne karşı eylemler ve grevler yoğunlaştı. Öğrenci hareketi gelişiyor, sokak çatışmaları şiddetleniyordu. 1955 sonlarında şeker sanayiinde genel greve gidildi. Las Villas kentinde barikat savaşlarına dönüşen grevin ardından 26 Temmuz Hareketi’nin kent örgütlenme sorumlusunun katledilmesi üzerine 30 Haziran 1957’de Santiago’da ilan edilen genel grev de barikat savaşına döndü. İş bırakma bütün bölgeye yayılırken donanma ayaklanması ile bir başka kent birkaç gün isyancıların denetimine geçiyordu. Barikat savaşlarına, genel grevlere karşılık şiddetini arttıran diktatörlük Küba halkının onurlu mücadelesi ile yıkıldı.

*

Gerilla savaşı ve işçi grevlerinin sarsıcı etkileriyle yıkılan diktatörlüğün yerine Küba’da sosyalizmin eşitlik ve özgürlük rüzgarları esmeye başladı. Diktatörlüklere karşı verilen mücadele içinde şekillenen Küba halkı devrimci-demokrat hükümetine sahip çıkıyor, ABD’nin saldırılarına, komplolara, karşı devrimci ayaklanmalara Kübalı işçi ve emekçiler sokakları zaptederek yanıt veriyordu. Ağır ambargolara rağmen sosyalist politikaları hayata geçirmeye çalışan Küba, sınırlı kaynaklarıyla dahi sağlık, eğitim gibi alanlarda yarattığı başarılarla kapitalist dünyanın hayranlığını üstüne çekmeyi başardı.

Küba’da sosyalist bir toplumun inşasından söz edilemese de Küba Devrimi, dünya devrim tarihindeki özgün yerini almıştır. Küba Devrimi'nin mimarı ve komutanı olan Fidel Castro da devrim tarihinin kızıl sayfalarına adını büyük harflerle yazdırmıştır. Ve insanlık Fidel Castro şahsında devrim davasına omuz veren ve önderlik eden devrimcileri onurla anmaya devam edecektir.