Çin’de işçilerin kölece çalışma koşullarına maruz bırakıldığı fabrikalardan biri de Amazon’un tedarikçi şirketi Foxconn. Hengyang kentindeki Foxconn fabrikasında 2018 yılında yapılan araştırmayla gözler önünen serilen, yasaların dahi hiçe sayıldığı sömürü uygulamalarının bu yıl ağırlaşarak devam ettiği ortaya çıktı.
China Labor Watch (CLW) tarafından bu yıl hazırlanan rapora göre fabrikada, yoğun bir şekilde stajyer ve taşeron köleliği uygulanıyor. İşçilere fazla mesai dayatmalarının arttığı, ücretlerin düşürüldüğü, taşeron işçisi ve stajyer sayılarının yasalarda belirlenen sınırları aştığı belirtiliyor. Bu sömürü uygulamaları, CLW’nin 2018 yılında hazırladığı raporun ardından Amazon ve Foxconn’un “koşulların iyileştirileceği” yönündeki vaatlerine karşın hayata geçirilmeye devam ediyor.
CLW’nin raporunda yer verilen, fabrikadaki ağırlaşan çalışma koşullarından öne çıkanlar şu şekilde:
Stajyer köleliği: Öğretmenler de sermayeyle işbirliğinde
- 26 Temmuz 2019 itibarıyla 1581 stajyerin (toplam çalışan sayısının yüzde 21,3’ü) çalıştığı fabrikada stajyer sayısı o günden beri de arttı. Bu oranın yasal sınırların üzerinde olduğuna dikkat çekiliyor.
- Stajyerlerin 2018’de aylık ücreti 276 dolar olurken, bu yıl 248 dolara düşürüldü. Stajyer işçilere verilen primlerde de geçen yıla kıyasla kesinti yapıldı. Günde 10 saat çalışan ve 2 saat de fazla mesaiye bırakılan stajyerler haftada 1 gün tatil yapabiliyor. Bununla birlikte stajyerler gece vardiyasında çalışmaya ve fazla mesailere zorlanıyor.
- Stajyerlerin gece vardiyasında çalıştırılmasının yasa dışı olduğuna işaret edilirken, bu dayatmaları tepkiyle karşılayan stajyerler, öğretmenlerinin de baskılarıyla yüz yüze kalıyor. Sermayeye hizmet eden öğretmenlerin, stajyerleri fazla çalışmaya zorladığı, öğrencilere şiddet uyguladığı belirtiliyor. Son olarak 30 Temmuz’da bir öğrencinin öğretmeninin saldırısına maruz kaldığı kaydedildi. Bu öğretmenlerin Foxconn’dan 425 dolarlık ödenek aldığı, okulun da her stajyer başına saatlik 0,42 dolar para kazandığı belirtildi.
Taşeron işçilerinin oranı yasal sınırları aşıyor
- Raporda, fabrikadaki taşeron işçilerinin sayısının 2545 olduğu ve toplam çalışan sayısının yüzde 34,2’sini bulduğu ifade edildi. Bu sayının yasaları ihlal ettiği belirtilirken, Amazon’un da bu ihlalden haberdar olduğuna dikkat çekildi. Geçtiğimiz yılki raporun ardından ortaya çıkan yasa dışı taşeron köleliği hakkında Amazon’un soruşturma yürüttüğü fakat herhangi bir değişiklik olmadığının altı çizildi.
- Taşeron ve geçici çalışmada Foxconn’a taşeronluk yapan şirketlerin isimleri Qizhong, Feihong, Huahuisheng, Ningbo Tiankun olarak sıralandı. İşçilerin saat başı 2,06 dolar ücret aldığı, taşeron şirketlerin ise işçi başına her saat 0,50 dolar ödenek aldığı belirtildi.
Amazon’un kârları için fazla mesai dayatması
- Gece ve gündüz olmak üzere iki vardiya sisteminin olduğu fabrikada, normal sezonda aylık fazla mesai saatleri 60 ila 80 saati buluyor. Bu sayı Temmuz ayıyla birlikte başlayan yoğun sezonda ise 80 ila 140 saate kadar çıktı. Haftalık fazla mesailerin 60 saati geçmemesi gerektiği belirtilse de bu yıl Temmuz ayında 375 işçinin bu sınırın üzerinde çalıştırıldığı öğrenildi. Bunun, Amazon’un Ağustos ayı siparişlerinin artmasından kaynaklandığı dile getirildi. Fabrikada işçilerin haftalık bir günlük izin hakkı bulunsa da fazla mesailer nedeniyle bazı işçilerin izin hakkının da gasp edildiği ifade edildi. Temmuz ayında bazı işçilerin yalnızca iki gün izne çıkabildiği eklendi.
- Sosyal güvenlik nedeniyle düzenli işçilerin ücretlerinden 400 RMB’lik kesinti yapılan fabrikada, işçilerin sendikal haklarından ve işçi temsilcilerinden habersiz oldukları ifade edildi.
- Fabrikada düzenli işçilerin ücretleri, diğer prim ve destekleri de 2018 yılına göre düşürüldü. Aylık taban ücret 276 dolardan 248 dolara indi.
