Belarus’daki seçimlerde hükümet temsilcilerinin Cumhurbaşkanı Alexander Lukashenko’yu yüzde 80 oyla seçim galibi ilan etmelerinin ardından ülke genelinde protestolar patlak vermişti. Gençlerin ağırlıkta olduğu binlerce gösterici ülkede sokaklara çıktı. Göstericiler Lukashenko’yu seçim sahtekarlığıyla suçladılar ve istifasını talep ettiler. Hükümet protestoculara kudurganlıkla saldırdı. 3 bin kişi gözaltına alındı ve bir eylemci öldürüldü.
Bu gelişmelerin ardında toplanan AB dışişleri bakanlıkları Lukashenko hükümetine karşı alınması gereken tutumu tartıştı. Die Zeit’ın haberine göre AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Belarus’taki son olaylardan sorumlu olanlara yönelik yaptırımlar alınması gerektiğini dile getirdi. Hileli cumhurbaşkanlığı seçimleri ve protestolara karşı izlenen saldırgan tutuma dikkat çeken Leyen, "Belarus’ta demokratik değerleri göz ardı eden veya insan haklarını ihlal edenlere karşı ek yaptırımlara ihtiyacımız var," dedi.
Komisyon başkanı, AB dışişleri bakanlarının Belarus halkını ve temel özgürlüklerini destekleyeceğinden emin olduğunu söyledi. Von der Leyen, yaptırım çağrısında bulunan Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn’dan da destek aldı. Söz konusu yaptırımların gelişmelerden siyasi olarak sorumlu olan kişilere karşı giriş yasakları veya varlıkların dondurulması biçiminde olabileceği belirtildi.
Komisyonun dış politika sözcüsü olan Peter Stano, "Seçim sürecinde gördüklerimiz, muhalefet adaylarına ve blogculara, aktivistlere ve barışçıl göstericilere yönelik baskı kabul edilemez. Belarus halkı haklarına ve kararlarına saygı duyulmayı hak ediyor. Şimdi bir sonrakini tartışıyoruz. Uygun bir yanıt ve Belarus ile gelecekteki ilişkiler için adımlar atılmalı. " açıklamasında bulundu. Sosyal demokrat AP milletvekili ise "Konsey ve AB Komisyonu'nu Belarus ile ortaklık müzakerelerini şimdilik askıya almaya çağırıyoruz. Yaptırımlar Lukashenko ve rejimini hedef almalıdır." dedi.
Bu arada Çek Cumhuriyeti ile Lüksemburg da cumhurbaşkanlığı seçiminin Belarus’ta tekrarlanmasını talep ediyor. Çek Başbakanı Andrej Babis, AB dışişleri bakanları özel toplantısından kısa bir süre önce yabancı gözlemcilerin huzurunda yeni bir seçim yapılması gerektiğini söylemiş, Polonya’nın AB Konseyi’nin özel toplantısı için yaptığı çağrıyı da desteklemişti. AB’nin dış temsilcisi Josep Borell de daha güçlü yaptırımların alınması gerektiğini savundu.
Öte yandan da Minsk hükümeti, diğer ülkelerle “yapıcı ve objektif” görüşmelere hazır olduğunu açıkladı. Dışişleri Bakanı Vladimir Makey "Belarus tarafının" Belarus’taki gelişmelerle ilgili tüm konularda “diyaloğa hazır” olduğunu açıkladı. İçişleri Bakanı Yuri Karayev ise, Pazar günü yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçlarının tahrif edilmesine karşı protestolar sırasında çok sayıda kişinin tutuklanmasından dolayı özür diledi. Lukashenko ise 7 bin tutukludan bininin serbest bırakılmasını emretti.
Serbest bırakılanların çoğu kötü muameleye uğradıklarını ve “korkunç bir vahşetle” karşılaştıklarını anlattılar. Medyada çıkan haberlere göre çok sayıda kişi serbest bırakıldıktan sonra derhal hastaneye kaldırılmak zorunda kaldı.
