Bir süredir kulaktan kulağa yayılan bir konu haberlere konu oldu; Türkiye Suriyeli silahlı grupları Afrika’ya gönderiyor!

İddiaya ilişkin ilk haber Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevinin (SOHR) haber sitesinde yer aldı. Haberde “Suriyeli milislerin Nijer’de Rus askeri şirketlerle yan yana savaştığı” öne sürüldü. SOHR kaynağı olan Suriyeli milisin Nijer, Mali, Burkina Faso arasındaki sınırın birleştiği noktada bulunduğu belirtiliyor.

SOHR’a göre, aylık 1500 dolar maaşla Türkiye tarafından Afrika’ya götürülen Suriyeli silahlı grupların mensuplarının yaralanmaları halinde 35 bin dolar, ölmeleri halinde ailelerine 60 bin dolar ödenecek.

Organizasyonun “Türk istihbaratı tarafından” yürütüldüğünü iddia eden SOHR’un haberinde şimdiye kadar iki grubun Afrika’ya gönderildiği, 550 kişilik üçüncü grubun ise bir ay içinde gönderilmesinin planlandığı iddia ediliyor. Yine bu grupların “Türk istihbaratı tarafından 40 günlük eğitime tabi tutulduğunu” öne süren SOHR’a göre, Türkiye’nin desteklediği silahlı grupların komutanları hâlâ Afrika’ya gönderilmek üzere adam toplamaya devam ediyor.

Bu gelişmeyi haberleştiren Suriye muhalefetine yakın haber sitelerinden birine göre, büyük bir gizlilik içinde yürütülen bu operasyon çerçevesinde Türkiye, eski adıyla ÖSO yeni adıyla Milli Ordu bileşenlerinden Sultan Murad Tugayını görevlendirdi. Sitenin iddiasına göre, Afrika’ya gitmek isteyen Suriyeli silahlı milisler Sultan Murad Tugayına başvuruyor. Sultan Murad Tugayı ile 6 aylık, 1 yıllık veya 1.5 yıllık sözleşme imzalanıyor. Cep telefonu ve kişisel eşya taşımaları yasaklanan milisler Kilis sınırındaki bir noktada toplanıyor. Afrika’ya transferlerin yaklaşık 7 ay önce başladığı iddia ediliyor. Habere göre, Afrika’ya giden silahlı milislerin aylık maaşları bin ila bin 500 dolar arasında değişiyor. Ancak sözleşmeyi imzalayanlar ne gidecekleri ülkeyi biliyor ne de görevini. Yani Afrika’ya gitmek üzere imza atan bir Suriyeli milis Nijer’e de gönderilebilir, Burkina Faso, Mali veya Nijerya’ya da. Ailelerin milislerle komutanlarının telefonu üzerinden konuştukları belirtilen haberde milislerin bulundukları yere ve görevlerine dair ailelerine bilgi vermelerinin yasaklandığı öne sürülüyor.

İddiayı haberleştiren AFP’ye konuşan milisler ise SADAT’ın adını veriyor. AFP’nin ulaştığı ve Nijer’e gitmeye hazırlanan 3 kişi özel güvenlik şirketi olarak tanımladıkları SADAT ile anlaşma imzaladıklarını söylüyor.

AFP’nin haberine göre, Afrika’ya gitmeye hazırlanan bazı milislere göre görevleri Afrika’daki Türk üslerini ya da altın başta olmak maden sahalarını korumak. Yine AFP’nin görüş aldığı SOHR’dan Rami Abdurrahman’a göre, geçtiğimiz aylarda en az bin milis Nijer’e gönderildi.

AFP’nin milis kaynakları Nijer’e gittiklerini anlatarak oraya ulaştıktan sonra gruplara ayrıldıklarını söylüyor. Buna göre milislerin bir kısmı maden gibi yerleri korurken bir kısmı cihatçı örgüt Boko Haram ile savaşmaya gönderiliyor.

Türkiye’yi “Dış politik çıkarlarına göre milisleri kullanmakla” suçlayan Rami Abdurrahman’a göre, Nijer’de çoğu cihatçıların saldırısında olmak üzere yaklaşık 50 Suriyeli milis öldü, SOHR ölenlerin sadece 9’unu doğrulayabildi ve 4’ünün cenazesi de Suriye’ye gönderildi.

Hatırlanacağı gibi geçtiğimiz yıl temmuz ayında Nijer’de bir askeri darbe yapılmıştı. Yönetimi ele geçiren darbeciler Nijer’deki Fransızlar başta olmak üzere yabancı güçlerin derhal ülkeyi terk etmesini istemişti. Hatta o dönemde Fransa’nın çekilmesi halinde Boko Haram gibi radikal örgütlerle mücadelenin zayıflayabileceği iddia edilmiş ancak Rus savunma şirketi Wagner dahil çeşitli ülkelerle ve şirketlerle anlaşmalar yapıldığı duyurulmuştu.

Yukarıda 3 tanesini aktardığım haberlere bakılırsa Fransa başta olmak üzere yabancı savunma şirketlerinin yerini Türkiye Suriyeli milislerle doldurmaya çalışıyor. Ancak bu transferler SADAT tarafından mı yapılıyor, Türkiye’nin desteklediği silahlı gruplar tarafından mı yoksa bizzat istihbarat mı yürütüyor? Milislerin eğitimlerini kim veriyor, maaşları nasıl ödeniyor ve daha da önemlisi Türkiye’nin Afrika’da bilmediğimiz askeri üsleri mi var? Altın başta olmak üzere madencilik faaliyetleri hangi anlaşmalar çerçevesinde yürütülüyor? Çıkarılan altın Türkiye’ye mi getiriliyor Rusya’ya mı gidiyor? Elbette soru çok…

Evrensel / 17.05.24