Siirt’in Şirvan ilçesi Maden Köyü’nde bulunan bakır madeninde şev (eğimli yüzey) kayması sonucu göçük meydana geldi. 12 işçi hala göçük altında, dört işçinin cansız bedenine ulaşıldı.
AKP’ye yakınlığıyla bilinen Ciner Holding Park Elektrik Üretim Madencilik Sanayi ve Ticaret AŞ.’ye ait maden ocağındaki katliam sonrasında göçük altındaki işçilerin kurtarılması için yapılacak arama-kurtarma çalışması yaşam için gereken kritik sürede başlatılmadı.
Maden ocaklarında yaşanan her katliamın altından üretim ve kar hırsı çıkıyor. Güvenli çalışma yaşamı oluşturmakla yükümlü AKP-Saray iktidarı işyerlerini, madenleri, sahaları denetlemiyor. Şirvan’da da ortaya çıkan veriler aynı.
Siirt’te yaşanan göçüğün olası teknik nedenleri ve sahanın durumu şöyle özetlenebilir:
*Ocakta 25 Temmuz tarihinde de şev kayması meydana gelmesine rağmen, ocak güvenliği sağlanmadan üretime devam edilmesi adım adım katliamı getirdi.
*Katliamın yaşandığı bu maden ocağı daha önce yeraltı tipinde faaliyet gösterirken daha sonra açık maden ocağına dönüştürülmüş durumda.
*Açık tip derin kazı yapılan maden ocaklarında saha güvenliğinin en önemli parametrelerini kazı yüzeyinin şev eğimi ve şev/basamak yüksekliği oluşturuyor.
*Kazıyla birlikte oluşan şevin (eğimli yüzey) açısı ve yüksekliği madendeki malzemenin jeolojik özelliklerine göre belirleniyor. Belirlenen bu açı güvenli eğim açısı anlamına geliyor. Kazdıkça eğim artacağından, eğimin artmaması için basamaklar oluşturuluyor. Üretim planlaması, proje ve uygulama buna göre yapılıyor. Üretim faaliyetlerinin bu jeolojik özelliklere göre hayata geçirilmemesi güvensizliklere neden oluyor ve şev kayması, heyelan, toprak kayması diye tanımlayabileceğimiz facialar meydana getiriyor.
*Şev açısının ve/veya basamak yükseliğinin yüksek tutulması, örtü kazı maliyetlerini düşürüyor. Bu nedenle şirketler üretim maliyetini düşürmek için şev açısı ve basamak yüksekliğinde standartların dışına çıkıyor. Şev açısı arttıkça şev stabilitesi (durağanlığı) bozuluyor, şev kayması tetikleniyor.
*Eski yeraltı üretiminden kaynaklı zeminde oluşabilecek hareketler/tasmanlar, yağmur ve yer altı suyunda ki değişiklikler de eklendiğinde şev kayması olasılığı artıyor. Kazı zemini ve şevlerde düzenli olarak duraylılık (üzerine gelen yükler altında durabilme kapasitesi) analizleri yapılarak şev stabilizesi kontrol edilir. Bu ocakta meydana gelen göçük de bu şartın yeterince sağlanmadığını gösteriyor.
Katliamın sorumlusu değişmiyor: AKP-Saray iktidarı ve yandaşları
Ciner Holding’e ait Park A.Ş’nin Elbistan Çöllolar Kömür sahasında 10 Şubat 2011 tarihinde yaşanan şev kaymasında ikisi mühendis toplamda 11 işçi katledilmişti.
Şirketlerin kar hırsı, saha güvenliğini ve işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri yok sayıyor. AKP-Saray iktidarı ve çalışma yaşamını kontrol etmekle yükümlü Bakanlıkları kamusal denetim ve yaptırım uygulamalarını sermaye lehine düzenliyor. İş cinayetlerine, Soma’ya, Ermenek’e, son olarak Siirt’teki maden ocağında olduğu gibi katliamlara davetiye çıkarılıyor. Katliamın sorumluları Ciner Holding ve kamusal denetimle yükümlü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maden İşleri Genel Müdürlüğü, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’dır.
Politeknik / 18.11.16
