Türkiye’deki bölgesel eşitsizlikleri her ay farklı başlıklarda ele alan “Eşitsizlik Bülteni” ikinci sayısında sağlıktaki bölgesel eşitsizliği inceledi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verileri referans alınarak hazırlanan bültende, “bebek ölüm hızı”, “ortalama yaşam süresi”, “hekim başına düşen hasta sayısı” “sağlığından memnuniyet oranı” “kamunun sağlık hizmetlerinden memnuniyet oranı” gibi başlıklar mercek altına alındı.
Yapılan analize göre; Eşitsizlik Bölgesi olarak tanımlanan Kürt illeri sağlık alanında Türkiye genelinden çarpıcı biçimde ayrılıyor.
En belirgin farklılık ise “bebek ölüm hızı” göstergesinde ortaya çıkıyor.
2019 yılı TÜİK verilerine göre Türkiye’nin tümü için bebek ölüm hızı ortalama değeri 8,9. Eşitsizlik Bölgesi’nde bu oran 11,4 iken Türkiye’nin geri kalanı için bu oran 8,3.
Yani Eşitsizlik Bölgesi'nde her bin canlı doğumda 2,8 bebek hayatını kaybediyor.
Ayrıca Antep, Adıyaman, Kilis, Urfa, Diyarbakır, Mardin, Batman Şırnak ve Siirt illerini kapsayan Güneydoğu Anadolu bölgesinde beş yaş altı ölüm hızının diğer bölgelere kıyasla daha fazla olduğu görülüyor.
Doğuşta beklenen yaşam süresi
Doğuşta beklenen yaşam süresinin Türkiye'de 78,1 yıl, Eşitsizlik Bölgesi'nde ise bu oran 77,7 yıl olarak görülüyor. Türkiye'nin geri kalanında ise 78,2 yıl olarak kayda geçiyor.
Hekim başına düşen hasta sayısı
Türkiye'de on bin kişiye düşen doktor ve diş hekimi sayısı 19,9. Ancak bu sayı Eşitsizlik Bölgesi'nde 15,1, Türkiye'nin geri kalanında 21,1 olduğu görülüyor. Verilere göre; Eşitsizlik Bölgesi hekim sayısı bakımından dörtte bir oranında dezavantajlı durumda.
Eşitsizlik Bölgesi'nde hekim başına düşen müracaat sayısı da artıyor. Türkiye'de ortalama hekim başına düşen müracaat sayısı 5.834. Eşitsizlik Bölgesi'nde bu sayı 6.181 iken Türkiye'nin geri kalanında 5.749. Eşitsizlik Bölgesi'ndeki hekimler yüzde 7 daha fazla müracaat alıyor ve hekimlerin hasta yükü de artıyor.
Türkiye'de her yüz bin kişiye 27,9 adet hastane yatak sayısı düşüyor. Eşitsizlik Bölgesi'nde bu sayı 21,1 iken Türkiye'nin diğer illerinde 29,6.
Ayrıca Türkiye'de her on bin kişiye 2,9 eczane düşüyorken, bu sayı Eşitsizlik Bölgesi'nde 1,9 ve Türkiye'nin diğer illerinde 3,2 olduğu görülüyor.
Bölge illeri tercih edilmiyor
Sağlık Bakanlığı'nın 2018-2019 yıllarını kapsayan bilgilerine dikkat çekilen Bülten'de sağlık hizmeti açısından bölgeler arası da çarpıcı farklılıklar bulunduğu belirtildi.
İstanbul, Ankara ve İzmir'e tüm illerden sağlık hizmetine ulaşmak için akış olduğu, Antalya, Adana, Antep gibi bölgesel merkezlere de yönelimler olduğu ancak Eşitsizlik Bölgesi'ndeki illerden hiçbirinin sağlık hizmetleri açısından tercih edilmediği vurgulandı.
Hastane ve doktor sayısında dezavantajlı olmasına rağmen Eşitsizlik Bölgesi'nde yaşayanların sağlığından daha memnun olduğu görülüyor. Türkiye'de sağlığından memnuniyet oranının genel ortalaması yüzde 72. Bu oran, Eşitsizlik Bölgesi'nde yüzde 73 iken Türkiye'nin geri kalanında yüzde 68.
Ancak kamunun sağlık hizmetlerinden memnuniyetsizlik konusu olduğunda durum değişiyor. Türkiye genelinde kamunun sağlık hizmetlerinden memnuniyet oranı yüzde 77. Eşitsizlik Bölgesi'nde bu oran yüzde 69 iken Türkiye'nin geri kalanında yüzde 80. (RT)
Bianet/ 21.02.22
