Pandemi nedeniyle tatil edilen mahkemeler yeniden çalışmaya başlayınca konkordato ve iflas açıklamaları da hız kazandı. Mahkemelerin yeniden açıldığı 15 Haziran tarihinden temmuz sonuna kadar geçen 1.5 aylık sürede 57 yeni konkordato tasdik kararı alındı. Aynı süre içerisinde mahkemeler 38 yeni şirket için iflas kararı verdi.

Bu yıl 15 Haziran’a kadar 100 konkordato tasdik kararı verilmişken, 1.5 ayda verilen 57 yeni kararla birlikte temmuz sonu rakamı 157’ye çıktı. Aynı sürede iflas açıklaması sayısı da 271’den 309’a yükseldi.

Konkordato sürecinin ilk aşaması olan geçici mühlet sayısı ise 2018’de toplam 1108 iken, 2019’da 901’e düştü, temmuz sonuna kadar 2020’de ise 183 oldu. Birikimli olarak bakıldığında ise 2018 sonunda 1108 olan geçici mühlet sayısı, 2019 sonunda 1993’e çıktı, 2020 Temmuz sonunda ise 2 bin 192’ye ulaştı. 15 Haziran itibarıyla toplam geçici mühlet sayısı 2 bin 162 idi.

Türkiye ekonomisinin 2018 yılı eylül ayında yaşadığı, kendi yarattığı, kriz nedeniyle zora giren işletmeler hızla konkordato başvurusu yapmaya başladı. Konkordatonun ekonomi gündemine 2018’in son 3 ayında hızla girdiği görüldü. 2018 Kasım ayında 342 başvuru ile aylık tepe noktasına ulaşıldı ve sayı yıl sonunda 1108’e ulaştı. Konkordato ilan eden veya istenen şirketin konkordato ilan etmesiyle büyük ölçüde zora giren alacaklılar, yoğun şikâyette bulundu. Ayrıca kamuoyundaki “ekonomi batıyor” algısı da artınca hükümet, konkordato sürecini zorlaştırmaya karar verdi. Konkordato ilanı için şartlar ağırlaştırılırken, konkordatonun mahkemece kabul edilip geçici süre verilmesinin ardından, değişik aşamalar konulup süreç mümkün olduğunca uzatıldı. Yeni getirilen sistemde geçici mühletler, kesin mühletler ve uzatmalarıyla birlikte konkordato sürecinin sonuçlandırılmasının 29 aya kadar çıkabildiği belirtiliyor.

Bu nedenle 2018 yılında patlayan konkordato talepleri 2019 yılında hız keserek 901’e indi, 2020 yılının ilk 7 ayında ise sadece 183 oldu. Konkordatoda geçici mühlet sayıları azalırken, bu yıl geçici mühletlerin uzatılması ve kesin mühletlerin uzatılmasına ilişkin kararların arttığı gözleniyor. Bir anlamda 2018’in son 3 çeyreğinde başlayan konkordato patlamasının, verilen süreler nedeniyle, dolaylı etkilerinin arttığını söyleyebiliriz.

İflaslar artmaya devam edecek

Yeni sistem gereği mümkün olduğunca uzatılan konkordato sürecinde, bu yıl geçici mühlet için verilen süreler ile kesin mühlet için verilen sürelerin uzatılmasına ilişkin mahkeme kararlarının arttığını görüyoruz. 2019 yıl sonunda 1061 olan geçici mühlet uzatma karar sayısının bu yıl temmuz sonunda 2 bin 192’ye kadar çıktığı görülüyor. 15 Haziran’da bu sayı 2 bin 143 idi. Aynı şekilde 2019 sonuna kadar 59 olan kesin mühlet uzatma karar sayısı bu yıl temmuz sonunda 594’e kadar çıktı. 15 Haziran’da bu sayı 444 idi. Yani mahkemelerin pandemi arasından sonra konkordatoda verilen kesin mühlet sürelerinin uzatılması yönündeki kararlarının yoğunluk kazandığı görülüyor.

Konkordato sürecinin sonunda durumunu düzeltemeyen şirket sayısının da bu yıl arttığı görülüyor. 2019 yıl sonu itibarıyla 201 olan mahkemelerin iflas açıklaması 2020 Temmuz sonunda 309’a ulaştı. Bu sayı mahkemelerin yeniden çalışmaya başladığı 15 Haziran tarihinde 271 idi. Yani 1.5 ayda 38 yeni iflas açıklaması kararı verildi.

Yaşanan konkordato süreçlerinde bu yıl geçici ve kesin mühlet sayıları ile iflas açıklamalarının artmaya devam etmesi beklenirken, önümüzdeki yıl içinde hızlanacağı tahminleri yapılıyor. Yaşanan ağır ekonomik koşullar nedeniyle, konkordato sürecini başarıyla tamamlayabilecek şirket sayısının daha az olacağı, bunun da iflas açıklamalarını artıracağı bekleniyor.

92 AŞ, 207 limited şirket iflası

Konkordato sürecine şirketlerin türü açısından bakılacak olursa, ağırlığın limited şirketlerde olduğu görülüyor. 2020 Temmuz sonu itibarıyla 2 bin 192’ye ulaşan geçici mühlet sayısında 686 anonim şirket, 1337 limited şirket, 162 gerçek kişi ticari işletmesi, 3 kolektif şirket ve 4 kooperatif yer alıyor. Kesin mühlet alan şirket sayısı da 478 anonim, 931 limited şirket, 109 gerçek kişi ticari işletmesi, 1 kooperatif olarak sıralanıyor.

Sürecin sonunda gelen iflas açıklamasına bakıldığında ise 2020 Temmuz sonuna kadar mahkemeler 92 anonim şirketin iflasına karar verirken, iflası istenen limited şirket sayısının 207 olduğu görülüyor. 9 gerçek kişi ticari işletmesi ve 1 kooperatifin de iflasının istendiği görülüyor.

Cumhuriyet / 29.08.20