Bayrampaşa Cezaevine 19 Aralık 2000’de “Tufan” planı kapsamında düzenlenen Hayata Dönüş Operasyonu’yla ilgili davanın 41. duruşması bugün görüldü.

Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Tufan Harekat Planı’nın eklerinde imzası bulunan, o dönem Jandarma Genel Komutanlığı Asayiş Daire Başkanlığı’nda görevli Albay Ali Aydın’ın tanık olarak dinlenmesine hükmetti.

Albay Aydın, operasyonun bitmesinden bir gün sonra Ankara’da basına operasyonla ilgili brifingi veren isimdi. Ayrıca, operasyondan birkaç ay önce hazırlanan ve cezaevlerinin durumunun değerlendirildiği raporda da Aydın’ın imzası vardı.

Medya ve yargıya “yapılması gerekenler” listesi

Jandarma Genel Komutanlığı’nın mahkemeye 2014 yılında gönderdiği rapor, Jandarma Genel Komutanlığı Asayiş Daire Başkanı Albay Ali Aydın ile Ceza ve Tevkifevleri Şube Müdürü Binbaşı Cemal Vural imzalı.

Mahkemeye sunulan raporun hazırlanış tarihi: 25-30 Eylül 2000. Yani, ölüm oruçlarına başlanan tarih olan 20 Ekim 2000’den yaklaşık bir ay önce cezaevlerinde inceleme yapılarak harekat hazırlığıyla ilgili bir rapor hazırlandı.

Albay Aydın ile Binbaşı Vural, 25-30 Eylül 2000’de Kocaeli, Gebze, Ümraniye, Paşakapısı, Bayrampaşa, Kartal, Metris, Tekirdağ, Çanakkale ve Bursa’daki cezaevlerinde yaptıkları incelemeleri rapor haline getirdi.

Raporda “yapılması kesinlemiş olan” operasyonun, daha önce mahkemeye sunulan “Tufan planı” gibi harekat planlarıyla ilgili tavsiyeler yer alıyor.

Raporda medya ve yargı ile ilgili “yapılması gerekenler” bölümü de var.

Sanıklar: Biz bahçede bekledik

Bayrampaşa Hapishanesindeki operasyonda ölümlere sebep oldukları iddiasıyla 39 zorunlu erin sanık olduğu dava ile birleşen iddianame neticesinde operasyona katılan Ankara Jandarma Özel Harekat mensubu rütbeli askerler de bu dava kapsamında sanık olarak yargılanıyor.

Bugünkü duruşmada ifadesi alınan üç sanık da operasyonda aktif görev almadıklarını, “dışarıda, bahçede beklediklerini” söyledi ve ölen veya yaralananları görmediklerini ifade etti.

Başka suçlarla ilgili cezaevinde olan sanıklar, duruşmaya SEGBİS ile bağlandı.

Alay Komutan Yardımcısı: Hatırlamıyorum, bilmiyorum

Duruşmada ayrıca, operasyon sırasında Albay olan Mehmet Ay tanık olarak dinlendi.  

Operasyonun düzenlendiği 19 Aralık 2000’de İstanbul İl Jandarma Alay Komutan Yardımcısı olan Mehmet Ay, operasyon sırasında Bayrampaşa değil Ümraniye Cezaevinde görevli olduğunu ileri sürdü.

Müdahil avukatlarından Güçlü Sevimli ise duruşmada, İstanbul’daki her iki cezaeviyle ilgili operasyonun, Ay’ın görev yaptığı İstanbul İl Jandarma Alay Komutanlığında planlandığını hatırlattı.

Ancak Mehmet Ay Ümraniye Cezaevinde görevli olduğunda ve Bayrampaşa Cezaevi’ndeki operasyonla ilgili bilgisi olmadığında ısrarcı oldu.

Soruların birçoğuna da diğer sanık ve tanıklar gibi “Bilmiyorum, görmedim, hatırlamıyorum” yanıtlarını verdi.

Mahkeme bu kez “doğru raporu” istedi

Duruşmada mahkeme, dosyaya daha önce gönderilen ancak Bayrampaşa Cezaevi’nde değil de Çanakkale Cezaevine düzenlenen operasyonla ilgili raporun yerine doğru raporun gönderilmesi için yazı yazdı.

Ara kararda, Ankara Jandarma Özel Asayiş Birliğinden operasyonla ilgili düzenlenmiş raporların gönderilmesi istendi.

Silah kullanma yetkisinin belgesi istendi

Operasyon sırasında hapishanede teğmen olarak görevli olan sanık Bayram Tetik, önceki duruşmalarda verdiği ifadesinde “Ankara Jandarma Özel Asayiş Komutanlığından, operasyondan 4-5 gün önce İstanbul, Hasdal’a geldik. Silah kullanma yetkilerini askeri personele tebliğ ettik. Amaç hayat kurtarmaktı” demişti.

Mahkeme, Avukat Sevimli’nin bu ifadeye dayanarak silah kullanma yetkisinin tebliğ edildiği belgenin istenmesine yönelik talebini de kabul etti.

Bir sonraki duruşma 3 Mart 2021’de görülecek.

Ayça Söylemez – Bianet / 12.11.20