Neler olacağını Çekya’daki genel seçimlerde gördük. Çekya veya yaygın kullanılan ismiyle Çek Cumhuriyeti’nde cumartesi günkü genel seçimler sol-sosyal demokratlar açısından adeta felaketle sonuçlandı. Komünistler 1948’den bu yana ilk kez parlamentonun dışında kaldı. Sosyal demokratlar da hakeza yüzde 5’lik seçim barajını aşamayarak kendilerini parlamentonun dışında buldu.

İktidar ortağı Sosyal Demokrat Partisi (CSSD), yüzde 4,6, Çekya ve Moravya Komünist Partisi (KSCM) yüzde 3,6 oy aldı. Buna karşılık muhalefetteki üç partinin -Sivil Demokrat Parti (ODS), TOP 09 ve Hıristiyan Demokratlar Birliği (KDU-CSL)- oluşturduğu Spolu (Birlikte) İttifakı, oyların yüzde 27,75’ini alarak birinci parti oldu.

Pandora Belgeleri’nde adı geçen milyarder Başbakan Andrej Babis’in lideri olduğu Gayrimemnun Vatandaşlar Hareketi (ANO) yüzde 27,17, Çekya Korsan Partisi ve Bağımsız Şehirliler Partisi (STAN) ittifakı yüzde 15,57, aşırı sağcı Özgürlük ve Doğrudan Demokrasi Partisi (SPD) yüzde 9,58 oy alarak parlamentoya girdi.

Sağı desteklersen olacağı bu!

Bohemya ve Moravya Komünist Partisi seçimlerde neden başarısız oldu? Komünist Parti için sonuçlar beklenmedik değilse de acı.

Çek solu bu soruya yanıtlar arasa da “komünistlerin” milyarder bir işadamının merkez sağ hükümetini desteklemesinin faturasını ödedi. Pandora Belgeleri’nde de adı geçen Andrej Babis’e sağlanan destek hem sosyal demokratları hem de “komünistler”i adeta sildi.

Bu sonucun büyük bir felakete yol açacağı yönünde sıkça uyarılar yapılmıştı. In Defense Of Communism’den okuyalım: “O zamanlar bu konu hakkında uyarmıştık. KSČM MK’nin bir burjuva koalisyon hükümetine destek sağlama kararı, hem Çek Cumhuriyeti’ndeki hem de yurtdışındaki komünistler tarafından endişe yaratıyor. KSČM’nin Babis hükümetinin işçi ve halk karşıtı politikalarındaki duruşu ne olacak? Bir Komünist Parti’nin bir burjuva hükümete katılması her zaman son derece tehlikeli bir risktir ve neredeyse kesinlikle partinin ideolojik ve politik yozlaşmasına ve Marksist-Leninist özelliklerinin ortadan kaldırılmasına yol açar."

Bugünün seçim başarısızlığı sağ bir koalisyon hükümetine sağlanan politikanın bir sonucudur. In Defense Of Communism’deki yorumda da belirtildiği üzere “Bir Komünist Parti’nin rolü, kapitalizm bağlamında "ilerici bir hükümet" de olsa onu desteklemek için argümanlar üretmek değildir. Aksine Komünist Parti’nin rolü sokaklarda, işyerlerinde, üniversitelerde, sınıf mücadelesinin kalbinin attığı her işçi sınıfı mahallesinde olmaktır.”

Seçim yenilgisinin tek nedeni elbette ki sağ hükümete sağlanan destek değil. Neoliberal ekonomik kuşatma, artan gelir adaletsizliği, ortadan kaldırılan sosyal haklara karşı keskin bir mücadele yürütülmemesinin de payı büyük. Parlamenter muhalefetin sınırları içerisinde kalmanın, toplumun ezilen kesimleriyle bağ kuramamanın, sokaklardan çekilmenin faturası her yerde aynı çıkıyor.

Çek Ve Alman solundan dersler

Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Doğu Avrupa’da oluşan antikomünist histeriye rağmen adındaki “komünist” ibaresini değiştirmeyen ender partilerden olan Bohemya ve Moravya Komünist Partisi tüm savrulmalara rağmen önemli merkezdi. 1993’te Çek Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra, kapitalist barbarlığa direnenlere ilham kaynağı olarak seçimlerde olumlu bir performansı elde etmeyi başardı. İşçi sınıfının hak ve çıkarlarını temsil eden bir siyasi güç olarak, burjuva hükümetlerinin işçi karşıtı politikalarına karşı mücadeleye uzun yıllar önemli katkılarda bulundu.

Zaman içerisinde bu mücadele hattından adım adım ödünler verilmesine bağlı olarak KSČM son on yılda “istikrarlı” bir düşüş içine girdi. 2018 seçiminde Senato’da sandalye kazanılamadı, Parlamento seçiminde de önemli bir kayıp yaşandı.

Ancak dersler çıkarılmadı bunlardan. 2018 seçimindeki kayba rağmen sağ hükümetin kurulmasına omuz verildi. Sonuç ortada. Ağır yenilginin ardından istifa eden KSČM lideri Vojtech Filip, "Gerçekten büyük bir başarısızlık olduğu için büyük hayal kırıklığına uğradım" dese de iş işten geçti artık.

Çekya solunun -ve elbette ki 26 Eylül’deki seçimde baraj altında kalan Alman Sol Parti’nin- içinde düştüğü girdap dünya ve Avrupa solu açısından öğretici dersler içeriyor. Parlamenter konformizmin sağladığı rehavete kapılmak, sokaklarla bağı koparmak, merkez siyasetin peşine takılmak her yerde benzer sonuçlar üretiyor. İki hafta arayla Çekya ve Almanya’da yapılan seçimler bunu bir kez daha gösterdi.

BirGün / 12.10.21