ABD emperyalizmi bir kez daha kanlı tırnaklarını Güney Amerika halklarının boğazına geçirdi. 2009’da Honduras’ta, 2016’da Brezilya’da gerçekleştirilen darbelerin bir benzeri bu kez de Venezuela’da hayata geçirilmek istendi. Altı maddede Venezuela’da neler olduğunu değerlendirelim.

1- Ne oluyor?

Venezuela’da ABD destekli bir darbe girişimi yaşanıyor. Aralık ayındaki seçimle Ulusal Parlamento’nun başına geçen ABD destekli muhalif lider Guaido, 5 Ocak’ta yemin ederek göreve başladı. Hemen ardından da Maduro’yu tanımadığını açıkladı. Önceki gün de kendini “geçici devlet başkanı” ilan etmesiyle darbe girişimi hayata geçirildi.

2- Neden oluyor?

Latin Amerika’daki solcu iktidarlar kuşağının ayakta kalan en önemli bileşenlerinden Venezuela, zengin enerji yatakları, petrolü, madenleriyle Venezuela oligarşisinin ve de ABD emperyalizminin iştahını kabartıyor. Kamucu, halkçı yönetimin bu kaynakları neo liberal sömürüye açmaması bu güçlerin öfkesini çekiyor. 

3- Neden şimdi?

Bu ilk darbe girişimi değil. ABD, Venezuela petrollerine el koymak, Latin Amerika’daki bağımsızlıkçı iktidarları ortadan kaldırmak üzere uzun zamandır benzer oyunları tezgahlıyor. 2002’de de Chavez’e karşı ABD ve Latin Amerika’nın diğer sağcı iktidarlarının desteğiyle bir darbe tertiplenmişti. O tarihten bu yana Venezuela’daki solcu iktidara karşı tertipler düzenleniyor. ABD ambargosunun tetiklediği ekonomik kriz, Karakas yönetiminin Rusya’ya askeri üs temin etme kararı almasıyla birleşince darbe girişimine uygun zemin hazırlanmış oldu.

4- Darbeciler kimler?

Darbe kalkışmasının arkasında Chavez’in işbaşına gelmesinin ardından temelini attığı ve “21. Yüzyıl sosyalizmi” olarak tanımladığı yeni sistemle eski ekonomik ve siyasi konumlarını kaybetmeye başlayan Venezuela oligarşisi var. Venezuela burjuvazisi, sermaye çevreleri, Katolik Kilisesi ve askeri/sivil bürokrasisinden oluşan bu oligarşik güçler Maduro yönetiminden rahatsız.

5- ABD bu işin neresinde?

ABD emperyalizmi bu işin tam merkezinde. Washington Latin Amerika’daki çıkarlarını korumak, bu çıkarlarının önündeki en büyük engel olan halkçı yönetimleri alaşağı etmek için uzun süredir çalışıyordu. Venezuela da ekonomik, siyasi kapasitesinin verdiği güçle ABD’nin bölgesel çıkarlarının önünde büyük engel teşkil ediyor.

6- Kötü yönetim darbeyi meşrulaştırır mı?

Tabi ki hayır. Maduro yönetiminin birçok eksiğinden, yanlışından bahsedilebilir. Ancak bunlar bir ülkenin iç karışıklığa sürüklenmesini, meşru liderinin askeri/sivil darbelerle alaşağı edilmesini meşrulaştırmaz. Benzer yanlış yıllar önce Suriye’de de yapılmıştı. “Demokrasi,” “özgürlük” ihraç götürülecek iddiasıyla sokağa çıkan muhaliflere verilen sınırsız desteğin ülkeyi ne tür bir iç savaşa sürüklediği ortada.

BirGün / 25.01.19