Bu yazımızla, Jacgues Baynac'ın yazdığı “Kamo: Lenin'in Fedaisi” adlı kitabın kısa bir tanıtımını yapmak istiyoruz. Yazarın birkaç yorumu dışında kitap objektif bir gözle yazılmış. Özellikle o dönemin siyasi atmosferini yansıtması kitabın önemini artırıyor.
Simon Arshaki Ter-Petrosian ya da bilinen adıyla Kamo, 1882 yılında Gürcistan'ın Gori kasabasında tüccar bir ailenin 8 çocuğundan biri olarak dünyaya gelmiştir. İlk kamulaştırma eylemini meyve bahçelerinden elma çalarak gerçekleştirir. Annesine ve kendisine şiddet uygulamasından dolayı baltayla babasının üzerine yürüyen Kamo, annesi öldükten sonra ailesiyle bağlarını kopartır. Teyzesinin yanına gider ve Tiflis Papaz okuluna yazılır. Bu okulda Stalin ile tanışır. Stalin, Kamo'nun hem hocası hem de yoldaşı olmuştur. Bir süre sonra okuldan ayrılıp devrimci saflara katılırlar.
İyi bir bolşevik olarak yetişmesinde, ona Kamo adını takan Stalin'in büyük rolü vardır.
Okuldan ayrıldıktan sonra illegal yayınlar ve matbaacılık üzerine oldukça başarılı işler yapan Kamo, 1905 Devrimi’nden sonra ise kamulaştırma eylemleri gerçekleştirir.
Bizzat Lenin'den direktif alan Kamo'nun hikayesi, Erivan Meydanı’nda (şimdiki adı Özgürlük Meydanı) gerçekleşen ünlü Tiflis kamulaştırması ile başlar. Tiflis kamulaştırmasından ele geçirilen paranın peşine düşen çarlık polisi yüzünden para Avrupa'ya kaçırılır. Avrupa’ya giden Kamo, paraları bozdurup partiye göndermek niyetindeyken, Almanya'da Jitomorski adında bir gizli polis yüzünden yakalanır ve zindana atılır. Kamo burada, hem Rusya'ya iade edilmemek hem de serbest kalma imkanı yakalamak için yaklaşık 38 ay sürecek olan deli taklidini yapmaya başlar. Çarlığın Alman hükümetine yaptığı baskılar sonucu Tiflis'e sevk edilen Kamo, buradaki hapishaneden kaçana kadar da deli taklidi yapmayı sürdürür.
Hapisten kaçtıktan hemen sonra, sağlık sorunlarına rağmen devrimci mücadeleyi sürdürür. Kafkasya’daki gizli matbaalarda illegal yayınları basmak, dağıtmak vb. işler üstlenir. Avrupa ve Türkiye üzerinden Rusya’ya silah sokmaya çalışır. Kafkasya’da beyaz ordunun lideri General Denikin’e karşı yürütülen partizan savaşına önderlik eder. Birçok açıdan tam bir savaşçı devrimci militan olan Kamo, başta Rusya olmak üzere Avrupa’nın dört bir yanında tehlikeli bir haydut olarak anılmaya başlar.
Kamo, başta Lenin olmak üzere birçok Bolşevik devrimci ile tanışmış, bazılarıyla birlikte faaliyet yürütmüştür. Her birinin büyük bir saygı duyduğu Kamo Ekim Devrimi’nin önemli sembollerinden biri haline gelmiştir. Devrimden sonra Avrupa’ya gidip orada devrimci mücadeleye destek sunmak isteyen Kamo, Lenin'den izin alamamıştır. Kamo'nun eğitimini tamamlamasını isteyen Lenin, onu görevlendirmiştir. Ne yazık ki bu son görevini tamamlayamadan, talihsiz bir bisiklet kazası sonucunda hayatını kaybeder.
Kamo'nun Erivan Meydanı’ndaki mezarına Lenin tarafından bırakılan çelengin üstünde “Unutulmaz Kamo’ya” yazılmıştır.
Esenyurt'tan bir sınıf devrimcisi
