Kapitalist sömürü düzeninde işçiler düşük ücretler, güvencesiz çalışma, patron-müdür-ustabaşı baskısı ve mobbing gibi çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Ancak işçilerin karşı karşıya kaldıkları en önemli sorunlardan bir tanesi de meslek hastalıkları. Normal koşullarda meslek hastalıkları ve işle ilgili hastalıklar çoğu zaman gerekli önlemlerin alınması ve uygun çalışma ortamının yaratılmasıyla önlenebilir tehlikelerdir. Ancak bu önlenebilir tehlikeler karşısında patronların daha fazla kâr hırsı ağır basmakta ve işçiler iş cinayetlerine kurban gitmekte, ölümcül meslek hastalıklarına yakalanmakta ve sakat kalmaktadırlar.

Kısacası meslek hastalıkları, insan sağlığına değil patronların daha fazla kazanç elde etmesine dayalı bir sistem olan kapitalizmin yarattığı bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Bu sorunun çözülmesi, en azından minimum düzeye indirilmesi ise işçi sınıfının sermayeye karşı vereceği mücadele ile mümkün olabilir.

Meslek hastalığı nedir?

Meslek hastalığı, ilgili yasalarda şöyle tanımlanmaktadır:

“Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleridir.”

Ayrıca işle ilgili hastalıklar tanımı ise şu şekilde yapılmaktadır:

“İşle ilgili hastalıklar, ortaya çıkış nedeni karmaşık olan, oluşmasında ve gelişmesinde çalışma ortamı ve çalışma şeklinin diğer sebepler arasında önemli faktör olduğu hastalıklardır.”

Öncelikle belirtmek gerekir ki yasal düzenlemelerde meslek hastalığına yakalanan işçiler için “iş görmezlik geliri”, tazminat gibi bir takım haklar tanınmaktadır. Ancak işçilerin bu haklardan yararlanabilmesi için meslek hastalığına yakalandığını kanıtlayabilmesi gerekmektedir. İşçiler genellikle meslek hastalığına yakalandığını kanıtlamakta güçlük çekmekte, bürokratik bir dizi engele takılmaktadır. Yasalarda meslek hastalıklarına ve iş kazalarına karşı sözde önlem olarak düzenlemeler bulunmaktadır. Ancak yasal düzenlemelerde pek çok boşluk ve muğlak ifade yer almaktadır. Ayrıca yasaların yaptırım gücü ve iş yerlerinin denetlenmesi eksik kalmaktadır.

Kısacası işçiler bir yandan sağlıksız koşullarda çalışmaya itilirken bir yandan da meslek hastalığına yakalandıkları durumda çaresiz bırakılmaktadır. Bürokratik engeller, patrona karşı yetersiz yaptırım uygulanması, denetimlerin yetersiz oluşu sermaye düzeni içerisinde yasal düzenlemelerin, hukuki uygulamaların hep patronlardan yana işlediğini bir kez daha gösterirken işçi sınıfının ödediği bedel de örgütsüz ve sınıf bilincinden uzak olduğu koşullarda katlanarak artmaktadır.

Petro-kimya sektöründe meslek hastalıkları

Petro-kimya sektörü, meslek hastalıklarının çok sık görüldüğü sektörlerden birisidir. Petro-kimya sektöründe öne çıkan meslek hastalıkları ve bu meslek hastalıklarının görüldükleri alanlarla ilgili şu örnekler verilebilir:

-Mesleki Kan Hastalıkları: Plastik imalatı, çözücülerin kullanıldığı kimyasal tesisler, boya imalatı

-Mesleki Kanserler:

Mesane: Kauçuk imalatı, boya sektörü

Cilt: Petro-kimya

Lösemi: Plastik imalatı, kimyasal ara ürün

Karaciğer, kan: Plastik imalatı

Akciğer: Petrol rafinerileri, plastik imalatı

-Üreme Sistemi Hastalıkları: Çözücülerin sıkça kullanıldığı kimya sanayisi, laboratuvar çalışmaları, boya ve ilaç sanayisi, petrol rafinerileri

-Mesleki Solunum Sistemi Hastalıkları: Boya imalatı, kauçuk imalatı, lastik imalatı

-Mesleki Deri Hastalıkları: Lastik-plastik sanayi, boya gibi kimyasal maddelerle çalışmalar...

Yukarıdaki örneklerden de görüldüğü üzere petro-kimya sektörü ölümcül riskler taşıyan hastalıklar da dahil olmak üzere pek çok meslek hastalığının görüldüğü bir sektördür. İş yerlerinde karşı karşıya kalınan kölece çalışma koşulları, düşük ücretler, baskı, yetersiz güvenlik önlemleri gibi sorunlarla birlikte meslek hastalıklarına karşı mücadele etmek petro-kimya işçilerinin ve tüm işçi sınıfının insanca çalışma koşullarına sahip olabilmesi için gereklidir. Petro-kimya işçileri ve tüm işçi sınıfı “artık ölmek istemiyoruz” diyerek; meslek hastalıklarının önlenmesini sağlayacak sağlıklı çalışma koşullarının yaratılması, gerekli önlemlerin alınması, meslek hastalıklarına karşı patronlara gerekli yaptırımların uygulanması, meslek hastalığına yakalananların yaşadıkları mağduriyetlerin giderilmesi gibi taleplerini yükseltmelidir.