İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi Nisan ayı iş cinayetleri raporunu açıkladı. Nisan ayında en az 249, yılın ilk dört ayında en az 735 işçinin hayatını kaybettiği belirtilen raporda “tam kapanma” üzerine şu ifadeler yer aldı:
“Covid-19 pandemisi nedeniyle başlatılan ‘tam kapatma’ süreci siyasi iktidarın tipik politikalarından birisi olarak fiyaskoya dönüştü. Herhangi bir ekonomik destek paketi açıklamadan başlatılan tam kapanma nedeniyle geçimlerini günlük işlerle sağlayan işsiz işçiler, yevmiye ile çalışan işçiler, hizmet ve eğlence sektöründe çalışan işçiler, küçük işletmeler açısından mevcut kriz derinleşti. DİSK-AR’ın araştırmasına göre salgın döneminde patronlara 23 milyar TL kaynak aktarılırken, 2,6 milyon işçiye ödenen nakdi ücret desteği 11 milyar TL’de kaldı. Kod-29 ile devam eden işten çıkarmalar makyajlanarak Kod-46 ve diğer kodlarla devam ettirildi. Kısacası işçi sınıfı açısından iktidarın ‘tam kapanma’sı sadece 17 günlük bir krizin adı değil, pandeminin özeti niteliğinde oldu. Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu’nun 2020 Raporu’nda Türkiye’nin çalışanlar için en kötü 10 ülke arasında yer alması da bu tablonun sağlaması sayılabilir.”
“Covid-19 işçi sınıfı hastalığıdır!”
1 Mayıs öncesinde Ankara İSİG Meclisi’nin hazırladığı, emek ve meslek örgütlerinin de imzacısı olduğu “Covid-19 işçi sınıfı hastalığıdır!” başlıklı açıklamaya değinilen raporda açıklamadaki 5 madde hatırlatıldı:
“1- İşten çıkarma yasağı uzatılsın, patronların Kod-29 gibi yollarla işçileri işten çıkarması, zorunlu ücretsiz izin ve zorunlu yıllık izin dayatması yasaklansın. Çalışma saatleri, ücretler ve haklarda bir kayıp olmaksızın en çok günlük 6 saat olacak biçimde sınırlandırılsın. Çalışma süresinin kısaltıldığı işyerlerinde patronların, bu süreleri işçilerin izinlerinden düştüğü hukuksuz uygulamalarına son verilsin.
2- Kişisel hijyen ve korunma malzemeleri işçilere (ve halka) ücretsiz olarak dağıtılsın. İşçilerin sağlık taramaları ve temaslı takibi yoğunlaştırılsın ve işyerlerinin denetimi yapılsın. Patronların vaka sayılarını gizlemesinin önüne geçecek düzenlemeler yapılsın. İşyeri-ev bulaş riski takip edilsin. Vaka sayısının belirli bir oranın üzerinde olduğu işyerleri kapatılsın.
3- Alınan karar ve tedbirlerin kamunun bir bölümünde değil, özel sektör, kayıt dışı sektör ve 50’den az çalışanı olan işyerlerinde uygulanması ve yaptırımı sağlansın, gerekli önlemlerin alınmadığı işyerleri için aktif bir ihbar, denetim ve ceza mekanizması oluşturulsun.
4- Sağlık ücretsiz ve herkesçe erişilebilir hale getirilsin. Başta testler olmak üzere tüm sağlık hizmetleri kamu hastanelerinde ve özel hastanelerde ücretsiz olarak yapılsın. Kendisi ve yakını virüs nedeniyle karantinaya alınan işçi hastalık süresi kapsamında olsun ve bu süredeki gelir kaybı önlensin.
5- Aşılama sürecine tüm çalışanlar dahil edilsin ve ivedilikle aşılama gerçekleştirilsin. İlaç şirketlerinin kârı değil, kamu yararı düşünülsün. Halk sağlığı için aşılarda patent hakkı kaldırılsın.”
Nisan ayında 249 iş cinayeti
Nisan ayında gerçekleşen iş cinayetlerinde en az 249 kişinin yaşamını yitirdiği belirtilen raporda Nisan ayına ilişkin şu veriler yer aldı:
“• İş cinayetlerinin aylara göre dağılımına baktığımızda Ocak ayında en az 203 işçi, Şubat ayında en az 139 işçi, Mart ayında en az 144 işçi ve Nisan ayında en az 249 işçi hayatını kaybetti. 2021 yılının ilk dört ayında iş cinayetlerinde en az 735 işçi arkadaşımızı kaybettik...
• 249 emekçinin 214’ü ücretli (işçi ve memur), 35’i kendi nam ve hesabına çalışanlardan (çiftçi ve esnaf) oluşuyor...
• Ölenlerin 19’u kadın işçi, 230’u erkek işçi. Kadın işçi cinayetleri tarım, ticaret, eğitim, sağlık ve belediye işkollarında gerçekleşti...
• Sekiz çocuk işçi can verdi. Çocuk işçi ölümleri tarım, inşaat ve konaklama işkollarında gerçekleşti…
• 51 yaş ve üstünde ise çalışırken ölen 95 emekçi bulunuyor: Çiftçi ve esnaflar ile tarım, maden, kimya, ağaç, ticaret, büro, eğitim, ticaret, inşaat, enerji, taşımacılık, sağlık, spor, güvenlik ve belediye işçileri...
• 11 göçmen/mülteci işçi hayatını kaybetti: 5’i Suriyeli, 5’i Pakistanlı ve 1’i Bulgaristanlı...
• Ölen işçilerin 24’ü sendikalı. Sendikalı işçiler maden, kimya, eğitim, büro, metal, gemi, sağlık ve belediye işkollarında çalışıyordu.
• Ölümler en çok ticaret/büro/eğitim, tarım/orman, inşaat/yol, belediye/genel işler, sağlık, taşımacılık, konaklama, metal, güvenlik ve madencilik işkollarında gerçekleşti.
• En fazla ölüm nedenleri Covid-19, ezilme/göçük, trafik/servis kazası, yüksekten düşme, boğulma, patlama/yanma ve intihar.
• Nisan ayında Covid-19 nedenli ölümler en çok ticaret/büro/eğitim, sağlık, belediye/genel işler ve güvenlik işkollarında meydana geldi.”
İş cinayetlerinde yaşamını yitirenlerin yaş ortalamaları ve iş cinayetlerinin hangi illerde gerçekleştiği paylaşılan rapor, iş cinayetlerinde yaşamını yitirenlerin isimlerinin sıralanmasıyla bitirildi.
