İmece Ev İşçileri Sendikası, “ev işçilerine sigorta” diye duyurulan ve 10 günden az çalışan ev işçilerinin emeklilik haklarını gasp eden yasa hakkında basın toplantısı düzenledi. İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nde düzenlenen basın toplantısına İmece yöneticileri ve ev işçileri katıldı.
Ev işçileri adına basın açıklamasını okuyan İmece Ev İşçileri Sendikası Başkanı Ayten Kargın, 6552 sayılı Torba Kanun'unda kabul edilen ev işçilerinin sigortalılığına dair yasanın 1 Nisan’dan itibaren yürürlüğe gireceği bilgisini vererek “Bilgi kirliliğine ve medyadan pompalanmak istenen yalancı sevince şahit oluyoruz” dedi. “Ev hizmetlerinde çalıştırılanların sigortalı sayılacaklarına dair kanun” olarak lanse edilen yasanın ev işçilerini yasa çıkmadan önceki durumlarından da geri götürdüğünü vurgulayan Kargın, şöyle konuştu:
“1 Nisan 2015 tarihinden önce ev işçisi 1 gün bile çalışsa sigorta yapılma yükümlülüğü 5510 sayılı yasa ile zaten vardı. Asıl sorun yasanının uygulanmamasında ve yasanın uygulanmamasının denetimsizliğiydi. İmece Ev İşçileri Sendikası olarak bizim talebimiz yasanın uygulanabilmesi için sigortalama işlemlerinin kolaylaştırılmasıydı. Ancak bunun yerine, torba yasa çalışma süresine göre ev işçilerini ayırmakta, 10 günden az çalışan ev işçilerinin sigorta haklarını ellerinden almaktadır. Yasaya göre 10 günden az çalışan ev işçilerinin ücretlerinin yüzde 2’si meslek hastalığı ve iş güvenliği primi olarak kesilecek. İşverenlerse 10 günden az süreliğine çalıştırdıkları ev işçilerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirmeden ve sigorta yapmadan çalıştırabilecek. Ancak yasadaki bu 10 gün kriteri keyfi bir uygulamadır ve ev işçilerinin mevcut haklarını dahi ellerinden almaktadır.”
“Yasa ev işçilerini yer altına itiyor”
Yasa ile aylık çalışanların dahi 10 günden az çalışıyor gösterilerek sigortadan muaf tutulabileceğine dikkat çeken Kargın, “Aynı zamanda Türkiye’de ev işçilerinin çoğu birçok işverenle günlük ya da haftalık olarak çalışma ilişkisi içindedir. Yasa bu işçilerin sigortaya erişimini de ellerinden almaktadır.” ifadelerini kullandı.
Kargın, İmece Ev İşçileri Sendikası olarak hem iş yasası kapsamına alınmak için, hem de kolay sigorta taleplerinin yasa kapsamına alınması için mücadele verdiklerini kaydederek “Torba Yasa’ysa bu talepleri görmezden gelmekte ve Türkiye’de halihazırda kayıt dışılığın had safhada olduğu ev işçiliğini daha da yer altına itmektedir” dedi.
“Sigortaları 5 yıl devlet karşılasın”
Kargın, daha sonra şunları söyledi:
“Yeni yasa ev işçilerine değil olsa olsa ev işçisi çalıştıranlara müjdedir! Bizler ev işçileri olarak 1 Nisan tarihini zafer değil, ayrımcılık ve kölelik günü olarak kaydediyoruz. Köleliğe son verilmesi için ILO’nun C189 ‘Ev İşçilerine İnsana Yakışır İş Sözleşmesi’nin imzalanmasını ve yürürlüğe konmasını talep ediyoruz. ‘10 gün’ kriteri acilen Torba Yasa’dan çıkarılmalıdır. Bunun yanı sıra ev işçisi çalıştıranlara çalıştırdıkları işçileri sigortalamaları için teşvik verilmeli ve işçilerin sigortaları 5 yıl boyunca genel bütçeden karşılanmalıdır. Bu işlemlerin herkes tarafından yapılabilmesi ve genel kamu pratiğine yerleşmesi için sigortalama işlemleri basitleştirilmelidir. Yeni yasa geçmişe dönük haklarını alamayan ev işçilerini de unutmamalı, geçmişe dönük sigorta borcu bulunan ev işçisi işverenlerinin borç faizlerini ve/veya cezalarını silmelidir, sigorta borçları taksitlendirilmelidir. Böylece geçmişe dönük sigorta borcunu yatırmak isteyen ev işçisi işverenleri de teşvik edilebilecektir.”
Kargın açıklamasını Anayasa Mahkemesi’ne dava açacaklarını ve yasaya karşı mücadele etmeye devam edeceklerini belirterek sona erdirdi.
Ev işçisi kadınlar: Birlik olalım!
Ev işçilerinden Aslıhan Sertkaya, 8 yıldır sigortasız olarak çalıştırıldığı evde ev sahiplerinin yurt dışına çıkmasıyla işsiz kaldığını belirterek “Yıllarca sigortasız çalıştım. Ev sahipleri taşınırken hiçbir ücret ödemediler, işsiz kaldım ancak hakkımı arayacağım, mücadelemi bırakmayacağım" dedi.
Toplantıya katılan ev işçisi kadınlar da yasayı eleştirerek tüm ev işçilerinin haklarını alabilmek için birlik olması gerektiğine vurgu yaptı.
Basın toplantısında, iş cinayetine kurban giden ev işçisi Rukiye Şimşek davası hakkında da bilgi verilerek Şimşek’in hayatını kaybettiği evde müfettişlerin keşif yaptığı ve bu durumun benzer davalar açısından bir ilk olduğu belirtildi.
Kızıl Bayrak / İstanbul
