İkramiye ve mesaileri kaldırmak isteyen ve harcırahları kesen Türk Hava Yolları yönetiminin, görüşmelerde bir noktaya varılmasına karşın sendikayı zor durumda bırakmak için uzlaşmadan kaçındığı öğrenildi.
Çalışanların ücretlerini 2018 yılı TİS’e çekmek isteyen Türk Hava Yolları (THY) yönetiminin, işçileri, zorunlu izin için ödenen 1168 lira ve kısa çalışma ödeneğine mahkûm ederek istediği noktaya çekmeye çalıştığı, bu nedenle uzlaşmadan kaçındığı öğrenildi. 2 bin 500 işçinin ücretsiz izne gönderildiği, 60 yaş üzeri pilotların işe çağrılmadığı Türk Hava Yolları’nda İŞKUR maaşları da gecikince huzursuzluk arttı. Ücretlerdeki indirimde uzlaşmadan kaçan yönetimi küresel sendikanın da uyardığı ortaya çıktı.
Kemerler iyice sıkıldı
Olcay Büyüktaş’ın Cumhuriyet’te yer alan haberine göre THY yönetiminin zararı azaltmak için faturayı işçiye kesmek istediği, çalışanların ikramiye ve pazar mesailerine göz diktiği, hatta sözleşmeyi yapılmamış saymak istediği daha önce yazılmıştı. Sonrasında öğrendik ki kurum yönetimi ile sendika yönetimi çeşitli kereler bir araya gelerek indirimler, mesailer ve ikramiyeler konusunda yol almaya çalışmış.
Hatta belli bir noktaya gelinmiş. Örneğin yer hizmetleri veren TGS’de üç ikramiyeyi bire indiren kurum, gelecek yıl ikramiye vermeyi planlamıyor. Başta pilotlar olmak üzere çalışanların kabul ettiği adımlar atılmak üzere sendika yönetimi ile işveren temsilcileri bir araya geliyor. Hatta gayriresmi bir orta yol bulunuyor.
İki taraf için de makul olabilecek bir noktaya taşınıyor gelişmeler. Örneğin, toplu iş sözleşmesi maddelerine (TİS) asla dokunulmayacağı noktasında uzlaşılıyor. Yani ikramiyeler dörtte ikiye düşmeyecek. Pazar mesaileri kaldırılmayacak. Bir protokol imzalanacak ve bu protokol boyunca işten atma olmayacak. 5 bin liranın altına ücret alan çalışanların ücretlerinden herhangi bir kesinti yapılmayacak.
Yüzde 30 indirim
Yer ve kabinde çalışanların ücretlerinde yüzde 30 indirim konusunda bile bir uzlaşı sağlanıyor. Ancak görüşmelerin uzaması sonucu, TİS nedeniyle çalışanlara temmuzda yüzde 7.5’lik zam yapıldığı için indirim reel olarak yüzde 22.5 civarına tekabül ediyor. Kokpit için pazarlıklar başlıyor. Ancak ne oluyorsa oluyor.
Uzun toplantılar sonucu varılan ve neredeyse el sıkılan uzlaşmadan THY yönetimi vazgeçiyor. Hatta daha önce pilotlar için 2018 TİS sonrası verilen zamların tamamını yani yaklaşık yüzde 68’e varan indirimi de yüzde 50’ye kadar çekiyor. Üyelerin evet dediği, pilotların razı geldiği ve sendikanın da kabul ettiği noktadan THY yönetiminin neden aniden vazgeçtiği bilinmiyor.
Şirkette yönetimin yapmak istediği tasarruflarda hiçbir biçimde önünün kesilmesini istemediği, istediği kadar işten çıkarma, ikramiyeleri indirme ve mesaileri kesme konusunda rahat davranmak için sendikayı devre dışı bırakmaya çalıştığı ileri sürülüyor. Uzlaşmayı istemeyenin sendika olduğu algısının yaratılmak istendiği belirtiliyor.
ITF’den THY’ye: ayrımcılığı durdurun
Hava-İş’in de üyesi olduğu Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu (ITF) Genel Sekreteri Gabriel Mocho Rodriguez, THY yönetimine Hava-İş’in eşit muamele taleplerini destek niteliğinde bir mektup yazdı. 18.5 milyon üyeyi temsilen yazıldığı hatırlatılan mektupta, THY yönetimine ILO standartları hatırlatıldı. Mektupta özetle şu noktalara dikkat çekildi:
- Türk Hava Yolları, 1 Nisan 2020’de kısa dönem çalışma ödeneği başvurularını aldı, yaklaşık 2 bin 500 çalışan gönüllü olarak ücretsiz izin programına katıldı.
- Ancak Türk Hava Yolları yönetiminin, çalışanların iyi niyetle desteklediği ücretsiz izin programının uygulamalarına ayak dirediğini öğrendik.
- Türk Havayolları 60 yaşın üstünde çalışanlarına ücretsiz izin için baskı yapıyor.
- Aynı zamanda Türk Hava Yolları, kısa dönem çalışma ödeneği için başvurdu.
- Bundan yararlanamayan çalışanlar, İŞKUR’un mevzuatı gereği bu haktan yararlanmalı.
- THY yönetiminin bahsedilen uygulamaları Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından düzenlenen uluslararası çalışma standartları sistemine açıkça ters düşmektedir.
- Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 1958’de Türkiye’nin de onayladığı istihdam ve meslek konvansiyonu, bütün ayrımcılığı yasaklamaktadır.
Bu, dolaylı ve dolaylı olmayanları da kapsar. Daha önce ücretsiz izne ayrılan 2 bin 500 ve 60 yaşın üstündeki bin çalışanı kısa çalışma ödeneği dışında bırakmak dolaysız ayrımcılığa girer. Konvansiyonun 111 No’lu kararına aykırıdır.
