Sermayenin bu tedirginliği bölgedeki işgal, katliam ve kölelik koşulları değil, “piyasanın kaybedilmesi” üzerinden açığa çıkıyor. Kapitalistlerin her dönem dillerine doladıkları “istikrar” kelimesi ise, sermayenin sorunsuz büyüme hedeflerini yansıtıyor.
Sermaye, piyasa hakimiyetlerini zarar verecek adımlara karşı da AKP hükümetine ince bir mesaj gönderiyorlar.
Türkiye’nin önde gelen holdinglerinin üst düzey yöneticileri (CEO) 2014’teki ekonomik gidişat, Türkiye’nin içinde bulunduğu siyasal atmosfer, Suriye sınırında yaşananlar, sokak eylemleri nedeniyle zor günler yaşandığını söylediler ve bunun iş yapış süreçlerini de olumsuz etkilemelerinden yakındılar.
Kapitalistler 2015’ten umutlu
Vodafone Türkiye ana sponsorluğunda düzenlenen CEO Club buluşmaları kapsamında ‘CEO Ajanda 2015’ toplantısında konuşan şirket yöneticileri, sermayenin önündeki engelleri aşmanın çözüm yollarını masaya yatırdılar. Yaptıkları konuşmalarda, AKP hükümetinin sermayeye sunduğu destek konusunda memnuniyetlerini ifade eden CEO'lar, yeni dönemde “istikrarı” koruyarak büyümelerini sürdürme hedeflerini ortaya koydular.
Koç Holding CEO’su Turgay Durak, Sabancı Holding CEO’su Zafer Kurtul Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Ülker, Boydak Holding CEO'su Memduh Boydak ve Alarko Holding CEO’su Ayhan Yavrucu’nun katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda CEO’ların yaptığı konuşmalar, sermayenin yeni dönem hedeflerini ve beklentilerini özetler nitelikte.
Sermayenin derdi piyasa
Ortadoğu’daki IŞİD tehdidi ve savaşların sermaye açısından taşıdığı “tehdide” vurgu yapan Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Ülker, “2014’te yaşanan sokak olaylarıyla siyasi istikrar tehdidi altında bir parça belirsizliğin ortaya çıktı ve ihracata dayalı olan Suriye ve Irak piyasasının kaybedilmesi bazı fırsatların kaçmasına neden oldu” diyerek piyasadaki hakimiyetlerinin zayıflamasından yakındı.
Sermayeye daha fazla teşvik verilmesi gerektiğini söyleyen Ülker, “Türkiye pazarının derinliğinin yabancı yatırımcıyı çok fazla cezbetmediğinden” yakınarak çözüm önerilerini de sıraladı.
Yoğun emek sömürüsüyle büyümesini sürdüren Yıldız Holding’in, United Biscuits’in satın alınmasının iki ay içerisinde gerçekleştiğini anlatan Ülker, büyüme rakamlarının yüzde 20’nin üzerinde olacağını söyleyerek AKP’nin tam desteğiyle sağladığı büyümesinin boyutlarını gösterdi.
Siyasal atmosfer sermayeyi tedirgin ediyor
Alarko Holding CEO’su Ayhan Yavrucu ise, Kobanê eylemleri ve Kürt sorununda çözümsüzlüğün derinleşmesini kastederek sermayenin önüne çıkan engellere dikkat çekti. Yavrucu şöyle konuştu:
“Ülke içinde siyasi tansiyonun yükselmesi gelecek ve yatırım beklentilerinde bazı duraksamalara yol açtı. Türkiye’nin son 5 yılda kaynaklarını rasyonel kullanamadı ve sanayi yorgunu bir ülke görüntüsü verdi. Kaynakların büyük kısmı gayrimenkul, konut, alışveriş merkezi, iş merkezleri ve hizmet sektörüne gitti. Bununla Türkiye’nin içinde bulunduğu ortamdan daha üst bir gelir düzeyine sıçraması imkan dahilinde değil. O nedenle Türkiye’nin sanayiye yeni bir konseptle odaklanması gerek.”
“İş dünyası hükümet, hükümet de iş dünyası için…”
Boydak Holding CEO Memduh Boydak ise, AKP’nin sermayeye sunduğu sınırsız desteği en net biçimde ifade eden kapitalist oldu. “Çözüm süreci”nin iyi yönetilmesi yönündeki önerisini dile getiren Boydak şöyle konuştu:
“İş dünyası hükümet için, hükümet de iş dünyası için çalışıyor. Yeni programlarla, yeni yapılanmalarla beraber, varsa bir gerginlik bunlar geçer gider. Bazen dip, bazen tavan yapabilir. Zamanla bu işler geçer gider. Esas bizim bölge coğrafyasındaki sorunlarımıza bakmamız lazım. Bir de Türkiye’nin kendi içindeki çözüm süreci ortamının iyi yönetilmesine bakmamız lazım. Bunları eğer düzgün yönetebilirsek, iş dünyasıyla gerginlik falan gelip geçicidir. Türkiye’de hukukun üstünlüğünü korumamız lazım. Yapısal dönüşümü gerçekleştirmek için hukukun üstünlüğüne iş adamlarımızı, toplumumuzu inandırmamız lazım.”
Sabancı’dan büyüme itirafı
Türkiye’nin en zengin sermaye grupları arasında yer alan Sabancı Holding’in CEO’su Zafer Kurtul, ise yeni dönemde de yeni satın alımları hedeflediklerinden bahsederek işlerinin tıkırında gittiği mesajını verdi.
Kurtul, yaşadıkları büyümeyi ise, özsermaye kârlılığının 2013’teki yüzde 10.4 seviyesinden bu yıl yüzde 11 seviyesinin üzerine çıktığını söyleyerek ortaya koydu.
Koç’un hedefi 2 kat büyüme
Koç Holding CEO’su Turgay Durak ise, yeni dönemdeki büyüme hedeflerini açıklayarak 1.5-2 katı kadar büyüme hedefi koyacaklarını söyledi.
Tofaş’ın 2015’te yoğun yatırımlara başlayacağını hatırlatan Durak, “Mevcut işlerle para kazanıp yatırımı finanse etmemiz gerekiyor. Arçelik’in Tayland fabrikası yatırımı için onay bekliyoruz. Yatırım ilk aşamada 100 milyon dolar olacak. Piyasadaki başarımıza göre beş yılda 2-2.5 katına çıkabilir”dedi.