AKP iktidarının sağlık politikaları nedeniyle intiharlarla gündeme gelen sağlık emekçileri, çalışma şartlarından ve sağlık politikalarından memnun değil. Sağlık Bakanlığı’na bağlı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü’nün (SAGEM) 17 bin 101 sağlık emekçisiyle yaptığı “Türkiye Sağlık Personeli Memnuniyet Araştırması”nın sonuçları bile bunu ortaya koyuyor. Araştırmada sağlık emekçilerinin düşük bir kısmının Sağlıkta Dönüşüm Projesi, performansa dayalı ücretlendirme gibi uygulamaları olumlu bulduğu, yüzde 52,7’sinin de Kamu Hastaneleri Birliği’ne yapılan atamaların liyakata göre değil, siyasi saiklerle yapıldığını düşündüğü ortaya serildi. Sağlıkta özelleştirme ve kamu hastanelerine kaynak aktarılmaması, kamusal sağlığın yıkıma uğratılması, “özel hastane personelinin kurumsal politikalara daha olumlu yaklaştığı” sonucuyla bir kez daha gün yüzüne çıktı.
“Sağlıkta Dönüşüm Projesi başarılı değil”
Ankete katılan sağlık emekçilerinin yalnızca yüzde 17,4’ü “Bu kurumda kreş ve gündüz bakım için verilen kurumsal destekten memnunum” derken, her üç katılımcıdan yalnızca biri fiziksel şiddete ilişkin güvenlik tedbirlerini yeterli bulduğunu ve kendini hasta ve yakınlarına karşı güvende hissettiğini belirtti.
“Katılımcıların tükenmişlik düzeyi incelendiğinde neredeyse her üç çalışandan birinin (%33,3) yaptığı işten soğuduğu, mesleki bağlılık açısından ise yeni bir meslek seçme şanslarının olması halinde yine aynı mesleği seçebileceğini ifade edenlerin tüm katılımcıların %40’ı civarında olduğu ve her üç çalışandan birinin ise yaptığı işle ilgili başarı hissi duymadığı görülmüştür” ifadelerinin yer aldığı çalışmada, 2003’ten beri yürürlükte olan Sağlıkta Dönüşüm Projesi’ni (SDP) çalışanların yalnızca yüzde 34,8’inin başarılı bulduğu yer aldı.
Performans sistemi “sağlıklı” değil
Çalışmada “sağlık personelinin SDP kapsamında yürürlüğe konulan uygulamalarla ilgili görüşleri değerlendirildiğinde de yedi temel bileşenden altısı (Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi [PDEÖS], Tam gün, tayin ve geçici görevlendirme, Kamu Hastaneleri Birliği, Hasta hakları, Kalite ve akreditasyon ve Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri [BBSH]) ile ilgili değerlendirmelerinin önemli ölçüde olumsuz olduğu” belirtilirken “Olumsuz olarak değerlendirilen boyutlar arasında ise en olumsuz olarak değerlendirilen boyutun PDEÖS boyutu olduğu görülmüştür” denildi. Çalışmada, sağlık emekçilerinin PDEÖS’ün gereksiz muayene ve tetkikleri arttırdığına, çalışanlar arasında güveni olumsuz etkilediğine inandığı da ifade ediliyor.
Kamu Hastaneleri Birliği’ne yapılan atamalarla ilgili, sağlık emekçilerinin yüzde 52,7’sinin “liyakata göre değil, siyasi tercihlere göre yapıldığına inandığı” belirtildi.
Çalışma şartları iyileştirilmeli, yıpranma payı verilmeli
Katılanların yüzde 69’u geçici görevlendirmeleri doğru bulmazken, yüzde 67,7’si sık yapılan tayinler sonucu kurumlarda işi bilen personelin kalmadığını belirtti. Tam gün uygulamasına olumlu bakış yüzde 43,8’de kalırken çalışmada “Sağlık Bakanlığı ve üniversitelere bağlı sağlık kuruluşlarında çalışan sağlık personelinin ise özel sektörde çalışanlara oranla kurumsal politikalar boyutuna ilişkin
değerlendirmelerinin daha olumsuz olduğu tespit edilmiştir” ifadeleri yer aldı.
“İş doyumunuzun artması için iyileştirilmesini istediğiniz en önemli ilk üç şeyi yazar mısınız?” sorusuna en çok verilen cevaplar ise şu şekilde sıralandı: “Maaşlar arttırılmalı”, “Yıpranma payı verilmeli”, “İş güvenliği arttırılmalı”, “Personel sayısı arttırılmalı”, “Çalışma ortamındaki fiziki şartlar iyileştirilmeli”, “Çalışma saatleri düzenlenmeli” ve “Ek ödemeler emekliliğe yansıtılmalı”
Bunların yanı sıra işini nasıl yapacağı konusunda yeterince özgür olanların yüzde 52, çalıştığı bölümün işleyişi konusunda görüş ve önerileri dikkate alınanların yüzde 49, “Kurumda işler adil şekilde dağıtılıyor” diyenlerin yüzde 35, kurumun gelirini arttırmak için gereksiz işlemlerin (ameliyat gibi) yapıldığına şahit olanların yüzde 22, iş yükü fazla olanların yüzde 49, işinden soğumuş olanların yüzde 33, yeni bir meslek seçecek olsa yine aynı mesleği tercih edecek olanların yüzde 38, "Yapılmayan işler performans puanı toplamak için yapıldı gibi gösteriliyor" diyenler yüzde 48, "Performans sistemi gereksiz tetkik ve muayeneye yol açmakta" diyenlerin yüzde 55 olması dikkat çekti.
