Dört yıl önce 3,3 milyar TL kârla Varlık Fonu’na devredilen, 2019’da ise 5,6 milyar TL’lik zarar açıklayan Boru Hatları ile Petrol Taşımacılığı A.Ş.’nin (BOTAŞ) “Rönesans’a fazladan 5 milyon TL ödediği” iddiası karanlıkta bırakıldı.
TBMM KİT Komisyonu’nda, BOTAŞ’ın 2017 ve 2018 bilançosu görüşüldü. Varlık Fonu’na devredildiği yıl 62 milyon TL finansman gideri olan idarenin, 2018 ve 2019 yıllarındaki finansman giderlerinin sırasıyla 905 milyon TL ve 2,4 milyar TL’ye ulaştığı bildirildi.
Finansman giderleri yıldan yıla katlanarak artan BOTAŞ’ın tartışmalı ihaleleri de komisyonun gündemine getirildi. İdarenin Aralık 2016’da pazarlık yöntemiyle gerçekleştirdiği ihale kapsamında yapılan işlerde yüklenici firmanın iş artışına gittiği, BOTAŞ’ın, “fiyat farkı hesabı” hazırlamadan firmaya fazladan 5,3 milyon TL ödediği öne sürüldü.
Edinilen bilgiye göre BOTAŞ, “Marmara Ereğlisi LNG Terminali Send-Out Kapasitesinin Artırılması” işi için Ekim 2016’da ihale açtı. Açık ihale yönteminin kullanılması planlanan ihale, kısa bir süre sonra iptal edildi. BOTAŞ, ihale iptalinin üzerinden iki ay geçtikten sonra Aralık 2016 aynı iş için yeni bir ihale ilanı daha yayımladı. Bu kez pazarlık yöntemiyle gerçekleştirilen ihale, 131 milyon 970 TL karşılığında Rönesans Holding bünyesindeki Rönesans Endüstri’ye verildi.
BirGün’de yer alan Mustafa M. Bildircin’in haberine göre AKP iktidarı döneminde, “Saray’ın müteahhitleri” olarak anılan Cengiz, Kolin, Limak ve Kalyon ile birlikte kamudan en fazla ihale alan şirketler arasında yer alan Rönesans’ın üstlendiği işte, Sayıştay raporlarına konu edilen bazı tartışmalı uygulamalara imza atıldı. Projede iş artışı olduğu, yüklenici firmanın BOTAŞ’tan, “iş artışı fiyat farkı olarak 5,3 milyon TL” talep ettiği öğrenildi. Sayıştay denetçileri, BOTAŞ bünyesinde fiyat farkı hesabının hazırlanmadığını belirterek idareyi, “Bu farkı ödemeyin” diye uyardı.
Komisyonda söz alan CHP Milletvekili Atilla Sertel, Sayıştay’ın, “Marmara Ereğlisi LNG Terminali Send-Out Kapasitesinin Artırılması” ihalesine yönelik tespitini anımsatarak, “Uyarıya rağmen bu ödemeyi yaptınız mı?” diye sordu. Soruyu not alan BOTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Burhan Özcan ise soruyu yanıtlamayarak sürece açıklık getirmedi.
***
Bitmeyen projeler
BOTAŞ’ın bir türlü tamamlanamayan projeleri de komisyonda konuşuldu. İdarenin yıllar sürmesine karşın sonuca ulaştırılamayan bazı ihaleleri şöyle sıralandı:
1- 2015 yılında başlayan, 2021 yılında bitirilmesi planlanan Kuzey Marmara Doğal Gaz Depolama Tesisi Projesi’nin yalnızca yüzde 10,56’sı tamamlandı.
2- 2019 yılında biteceği söylenen Dörtyol LNG Depolama ve Gazlaştırma Ünitesi’nin iletim şebekesine bağlantı sisteminin yalnızca yüzde 60,69’u bitti.
3- 2018 yılında başlanan Türk Akım kara kısmı 2019 yılı sonuna kadar bitirilecek denilse de böyle olmadı. Projenin sadece yüzde 37,73’ü tamamlanabildi.
4- İdare, Avrupa Birliği’nin (AB) finanse ettiği projelerde de sınıfta kaldı. Buna göre AB fonlarıyla yürütülen projelerin sadece yüzde 4,57’si sonuca ulaşabildi.
