Türkiye kapitalizminin krizi AKP-MHP iktidarının politikalarıyla daha da derinleşirken, işçi ve emekçilerin yaşam koşullarını daha da kötüleştiriyor. Uzmanlar Covid-19'a karşı bağışıklık sisteminin güçlenmesi gerektiğini dile getirirken temel besinlerin fiyatları artıyor.
Krizle birlikte maaşları eriyen işçi ve emekçiler, hem fabrikalarda hem evlerinde daha ağır koşullara mahkum ediliyor. İşçi-emekçiler en temel beslenme giderlerini karşılayamıyor. Krizin etkisiyle enflasyondaki artış eğilimi de emekçilere daha fazla sefalet dayatılacağına işaret ediyor.
İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) paylaştığı Ağustos ayı verilerine göre, İstanbul’da perakende ve toptan fiyatlar yıllık ve aylık bazda artış gösterdi. İTO verilerine göre, Ağustos’ta perakende fiyatları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,27, toptan fiyatlar ise yüzde 10,35 arttı. Perakende fiyatlarda aylık artış oranı yüzde 0,59 oldu.
İTO'nun paylaştığı verilerde “ekonomi uçuyor” diyen damatın tersine işçi ve emekçilerin alım gücünün düştüğü sonucu çıktı. İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi'nde yer alan 242 ürünün 90'ının perakende fiyatı arttı, 129 ürünün fiyatında ise değişiklik olmadı.
Patlıcan, limon, kabak...
Ağustos ayında Gıda Harcamaları Yaş Kuru Sebze ve Meyve alt grubunda yer alan listede patlıcan %22,44 artışla fiyatı en fazla yükselen besin oldu. El yakan patlıcanı ise %19,17'lik artışla limon, %15,47'lik artışla kıvırcık salata, %11,87'lik artışla kabak, %10,15'lik artışla salatalık izledi.
Ulaştırma ve haberleşme grubunda %7,86'lık artışla Fuel Oil başı çekerken gıda harcamalarında %6,89'luk artışla tuzlu fıstık listede yer aldı.
İTO’nun yayınladığı verilerden bazıları şöyle:
- 2020 Ağustos ayında toptan fiyatlar ise aylık bazda bir önceki aya göre; madenler grubunda % 5,25, yakacak ve enerji maddeleri grubunda % 1,54, kimyevi maddeler grubunda % 0,70, gıda maddeleri grubunda % 0,39, mensucat grubunda % 0,33, işlenmemiş maddeler grubunda % 0,27, inşaat malzemeleri grubunda % 0,24 artış yaşandı.
- Yıllık ortalama bazda 2020 yılı Ağustos ayı gruplar itibariyle artışlar sırasıyla; inşaat malzemelerinde % 16,41, işlenmemiş maddelerde % 10,88, mensucatta % 8,62, gıda maddelerinde % 7,03, yakacak ve enerjide % 6,41, kimyevi maddelerde % 1,72 artış gerçekleşirken madenlerde % 0,85, azalış gerçekleşti.
- Perakende fiyatları yansıtan ve 2020 Temmuz ayında % 0,44 artış izlenen İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi, 2020 Ağustos ayında da % 0,59 oranında artış gösterdi.
- Ağustos ayında; ev eşyası harcamalarında yüzde 1,16, kültür, eğitim ve eğlence harcamalarında yüzde 1,10, konut harcamalarında yüzde 1,07, gıda harcamalarında yüzde 0,84, sağlık ve kişisel bakım harcamalarında yüzde 0,21 artış, giyim harcamalarında yüzde 2,06, ulaştırma ve haberleşme harcamalarında yüzde 0,88 azalış görüldü.